Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

^* Het xxxiiij. Capittel.

* Dit Capittel is (na ’t meeste gevoelen) na Mosis doot van eenigh ander man Godts (het zy Iosua, Eleazar, of eenen anderen) door eene bysondere openbaringe ende ingeven des H. Geestes beschreven. Sonder dat en hadde de autheur deses Capit. (als oock de Apostel Iudas, het gene hy in sijnen Sendtbrief verhaelt) dese saken, die tusschen Godt ende Mosen alleen gepasseert waren, niet konnen weten.

Mose klimt op den bergh Nebo, van waer hem Godt het beloofde lant laet sien, vers 1, etc. Mose, noch frisch zijnde, sterft aldaer, wort van Godt begraven, ende van Israël beweent, 5. Iosua wort geroemt, maer Mose veel meer, 9.

1

DOe ¹ gingh Mose op, uyt de vlacke velden Moabs na den bergh ² Nebo, op de hooghte van Pisga, welcke recht tegen Iericho over is: ende de HEERE ^a wees hem dat gantsche lant, ⁴ Gilead tot ⁵ Dan toe;

1 Door Godts openbaringe te voren wetende, dat hy aldaer soude sterven, gingh hy gewillighlick na sijne sterfplaetse.

2 Gelegen (soo eenige kaerten hebben) aen de zuydzijde van Pisga, dicht by de stadt Nebo, van de Rubeniten opgebouwt, Numer. 32. vers 38. Vergel. boven cap. 32. vers 49.

a Boven 3.27.

4 Siet Genes. 31. op vers 21. en Num. c. 32. versen 1, 29, etc.

5 Gelegen in het noord-eynde van Canaan, te voren genoemt Leschem, of, Lais, ingenomen ende vernoemt van de stamme Dan, Ios. cap. 19. vers 47. Iudic. 18.29.

2

Ende ’t gantsche ⁶ Naphtali, ende ’t lant van Ephraim, ende Manasse: ende ’t gantsche lant van Iuda, tot aen de ⁷ achterste zee.

6 Dat is, lant van Naphtali.

7 Siet boven 11. op vers 24.

3

Ende het Zuyden, ende het effene velt der valleije van Iericho, de ⁸ palmstadt, tot ⁹ Zoar toe.

8 Om dat in de valleije van Iericho veel palmboomen wiessen, als oock balsem, waer van dese stadt vermaert was, ende den naem Iericho, van wegen den goeden reuck, hadde. siet oock Iud. 1.16. 2.Chron. 28.15.

9 Siet Genes. 19. vers 20.

4

Ende de HEERE seyde tot hem; Dit is het lant, dat ick ^b Abraham, Isaac, ende Iacob gesworen hebbe, seggende; Uwen zade sal ick het geven: ick heb het u met uwe oogen doen sien, maer ghy en sult daer henen niet ¹⁰ over gaen.

b Genes. 12.7. ende 13.15. ende 15.18. ende 26.4. ende 28.13.

10 Over de Iordane.

5

Alsoo sterf Mose, de knecht des HEEREN, aldaer, in den lande Moabs, na des HEEREN ¹¹ mont.

11 D. woort, seggen, of, ordinantie.

6

Ende ¹² Hy begroef hem in een dal, in den lande Moabs, tegen over ¹³ Beth Peor, ende ^c niemant heeft sijn ¹⁴ graf geweten, ¹⁵ tot op desen dagh.

12 De HEERE.

13 Siet boven 3. op vers 29.

c Iudae vers 9.

14 De plaetse, daer hem de HEERE begraven hadde. siet den Sendtbrief Iude vers 9. Dit heeft Godt sonder twijfel gewilt, om alle occasie van superstitie ofte afgoderije (waer toe dit volck seer genegen was) voor te komen: gelijck de duyvel het ter contrarie geerne ontdeckt hadde.

15 Uyt dese woorden blijckt klaerlick, dat dit Capittel na Mosis doot beschreven is.

7

Mose nu was ¹⁶ hondert ende twintigh jaer oudt, als hy sterf: ¹⁷ sijn ooge was niet doncker geworden, ende sijne ¹⁸ kracht en was niet ¹⁹ vergaen.

16 Hebr. een sone van hondert ende twintigh jaer.

17 Vergel. Ios. 14.10, 11.

18 D. frisheyt, jeughdigheyt. Hebr. eygentlick, groente, groenigheyt: een gelijckenisse van groene kruyden, die vol saps ende bloeijende zijn. Desen niet tegenstaende, heeft Godt hem noch frisch ende sterck zijnde, doen sterven.

19 Hebr. wech gevloden.

8

Ende de kinderen Israëls beweenden Mose in de vlacke velden Moabs, ²⁰ dertigh dagen: ende de dagen des weenens, der rouwe over Mose, werden voleyndt.

20 Vergelijckt Gen. 50.3, 10. ende Num. 20.29.

9

Iosua nu, de sone van Nun, was vol van den ²¹ Geest der wijsheyt, ^d want Mose hadde sijne ²² handen op hem geleyt: soo hoorden de kinderen Israëls na hem, ende deden gelijck als de HEERE Mose geboden hadde.

21 D. van de gave der wijsheyt, die de H. Geest in hem tot verrichtinge van sulcken ampt gewerckt hadde.

d Num. 27.18.

22 Hebr. eygentlick, hadde met sijne handen op hem gesteunt. Siet hier van Genes. 48. op vers 14. Num. 8. op vers 10. ende cap. 27. op vers 18.

10

Ende daer en stont geen Propheet meer op in Israël, gelijck Mose: ²³ dien de HEERE gekent hadde, ²⁴ van aengesichte tot aengesichte:

23 And. die den HEERE, etc.

24 Siet Exod. 33. vers 11. Num. 12.8. ende boven 5. op vers 4.

11

In alle de teeckenen, ende de wonderen, daer toe hem de HEERE gesonden heeft, om die in Egyptenlant te doen aen Pharao, ende aen alle sijne knechten, ende aen al sijn lant:

12

Ende in alle die ²⁵ stercke hant, ende in alle die groote ²⁶ verschrickinge: die ²⁷ Mose gedaen heeft voor de oogen des gantschen Israëls.

25 D. de wercken der Godtlicker kracht. Vergelijckt boven cap. 4. op vers 34.

26 D. schrickelicke mirakeleuse daden.

27 Godt, door de hant, ofte den dienst van Mose.