Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xx. Capittel.

Godtlicke krijghs-ordinantien, als: met wat vertrouwen sy in den krijgh souden trecken, vers 1. Hoe de Priester het volck moeste aenspreken, als sy tot den strijt souden komen, 2. d’Amptlieden moesten sekere persoonen gebieden na huys te trecken, 5. ende als dan Hooftlieden aen des volcks spitse ordineeren, 9. Order op de belegeringe ende inneminge van steden, soo buyten als binnen Canaan, 10. wat boomen sy in de belegeringe mochten afhouwen, ofte niet, 19.

1

WAnneer ghy sult uyttrecken tot den strijt tegens uwe vyanden, ende sult sien peerden ende wagenen, een volck, meerder dan ghy; soo en sult ghy voor hen niet vreesen: want de HEERE uwe Godt is met u, die u uyt Egyptenlant heeft opgevoert.

2

Ende het sal geschieden, als ghylieden tot den strijt nadert; soo sal de Priester toetreden, ende tot het volck spreken,

3

Ende tot hen seggen; Hoort, Israël, ghylieden zijt heden na aen den strijt tegens uwe vyanden: u herte en worde niet weeck, en vreest niet, noch en beeft niet, ende en verschrickt niet voor haer aengesicht.

4

Want het is de HEERE uwe Godt, die met u gaet: om voor u te strijden tegens uwe vyanden, om u te verlossen.

5

Dan sullen de Amptlieden tot den volcke spreken, seggende; ¹ Wie is de man, die een nieuw huys heeft gebouwt, ende en heeft het niet ² ingewijt? die gae henen ende keere weder na sijn huys: op dat hy niet misschien en sterve in den strijt, ende yemant anders dat inwije.

1 D. de gene, die een nieuw huys gebouwt heeft, etc. Vergel. 2.Sam. 20. vers 11. 2.Chron. 36. vers 23. Ezra 1.3. Psal. 34. vers 13, etc.

2 D. heeft het niet begonnen te bewoonen: tot welcken eynde de inwyinge door gebeden ende danckseggingen geschiedde. Vergel. Ps. 30. vers 1. en Neh. 12. vers 27, etc.

6

Ende wie is de man, die eenen wijngaert geplant heeft, ^a ende en heeft des selven vrucht niet ³ genooten? die gae henen, ende keere weder na sijn huys, op dat hy niet misschien in den strijt en sterve, ende yemant anders dien geniete.[kolom]

a Lev. 19.23, 24, 25.

3 Hebr. ontheylight, D. hy en heeft noch geene vruchten daer van voor sich mogen genieten, dewijle de wijngaert noch in sijn voorhuyt was, ende de vruchten den Heere moesten werden toegebracht. Siet de wet hier van Levit. 19.23, 24, 25. Alsoo Ierem. 31.5.

7

Ende wie is de man, ^b die eene vrouwe ondertrouwt heeft, ende en heeftse niet [tot sich] genomen? die gae henen, ende keere weder na sijn huys: op dat hy niet misschien in den strijt sterve, ende een ander man haer neme.

b Onder 24.5.

8

Daer na sullen de Amptlieden voort varen te spreken tot den volcke, ende seggen; ^c Wie is de man, die vreesachtigh, ende weeck van herten is? die gae henen ende keere weder na sijn huys, op dat het herte sijner broederen niet en ⁴ smelte, gelijck sijn herte.

c Iudic. 7.3.

4 Siet boven 1. op vers 28.

9

Ende het sal geschieden, als die Amptlieden ge-eyndight sullen hebben te spreken tot den volcke: soo sullen sy Overste der heyren aen de ⁵ spitse des volcks bestellen.

5 Hebr. in, of, aen het hooft des volcks.

10

Wanneer ghy nadert tot eene stadt, om tegens haer te strijden: soo ⁶ sult ghy haer den vrede toeroepen.

6 Hebr. ghy sult haer, ofte, tot haer roepen van, ofte, tot vrede: D. ghy sult haer eerst door boden noodigen tot vrede, presenteerende haer te verschoonen aen het leven ende aen het goet.

11

Ende het sal geschieden, indien sy u vrede sal antwoorden, ende u op doen: soo sal al het volck datter in gevonden wort, u cijnsbaer zijn, ende u dienen.

12

Doch soo sy geenen vrede met u sal maken, maer krijgh tegens u voeren: soo sult ghyse belegeren.

13

Ende de HEERE uwe Godt salse in uwe hant geven: ende ghy sult alles, wat mannelick daer in is, slaen met ⁷ de scherpte des sweerts:

7 Hebr. aen den mont des svveerts.

14

Behalven de wijven, ende de kinderkens, ende de beesten, ende al wat in de stadt zijn sal, allen haren buyt sult ghy voor u rooven: ende ghy sult eten den buyt uwer vyanden, dien u de HEERE uwe Godt gegeven heeft.

15

Alsoo sult ghy allen steden doen, die seer verre van u zijn: die niet en zijn van de steden ⁸ deser volcken.

8 Verst. die in het lant Canaan woonden, die de Heere geboden hadde te verbannen, als in ’t volgende verhaelt wort.

16

Maer van de steden deser volcken, die u de HEERE uwe Godt ten erve geeft; ^d en sult ghy niets laten leven, dat ⁹ adem heeft.

d Numer. 33.52. Boven 7.1, 2.

9 Hebr. geenen adem laten leven.

17

Maer ghy sultse ¹⁰ gantschlick verbannen; de Hethiten, ende de Amoriten, ende de Canaaniten, ende de Phereziten, de Heviten, ende de Iebusiten: gelijck als u de HEERE uwe Godt geboden heeft.

10 Hebr. verbannende verbannen. Siet bov. cap. 2. op vers 34.

18

Op dat sy u-lieden niet leeren te doen na alle hare grouwelen, die sy haren goden gedaen hebben: ende ghy sondiget tegen den HEERE uwen Godt.

19

Wanneer ghy eene stadt vele dagen sult belegeren, strijdende tegens haer om die in te nemen; soo sult ghy haer geboomte niet verderven, de bijle daer aen drijvende; want ghy sult daer van eten, daerom sult ghy dat niet af houwen; ¹¹ (want het geboomte van het velt ¹² is des menschen [spijse]) op dat ¹³ het ¹⁴ voor u aengesichte kome tot een bolwerck:

11 D. hoewel de boomen des velts gemeen zijn, soo sult ghy nochtans de vruchtboomen verschoonen: dewijle daer andere genoegh sullen zijn, om af te houwen ende bolwercken daer van te maken, als in ’t volgende versken nader verklaert wort. De laetste woorden van dit 19 vers, worden seer verscheydentlick overgesett.

12 Hebr. is den mensche, D. des menschen leven ende onderhoudt.

13 T.w. het vruchtgeboomte: dat sult ghy niet af houwen, om bolwercken daer van te maken.

14 Hebr. van u aengesichte.

20

Maer het geboomte, welck ghy kennen sult, dat het geen geboomte ter spijse is, dat sult ghy verderven ende afhouwen: ende ghy sult een bolwerck bouwen tegen dese stadt, dewelcke tegens u krijgh voert, tot dat sy onder gae.