Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xiij. Capittel.

Hoe het volck Godts sich moeste houden tegens eenen valschen Propheet, die hen soude soecken te brengen tot afval van den waren Godt, vers 1, etc. als oock tegens andere, selfs de naeste ende beste vrienden, radende tot afgoderije, 6. Item, tegens eene afgevallene stadt, 12.

1

WAnneer een ¹ Propheet, ofte ² droomdroomer in het midden [kolom] van u sal opstaen, ende u ³ geven een teecken oft wonder;

1 Verstaet eenen valschen Propheet, die valschelick roemt van Godtlicke gesichten ende openbaringen.

2 Sich valschelick beroemende van Godtlicke droomen. Vergelijckt Num. 12.6.

3 D. uytspreken, voorseggende, dat het komen sal. Alsoo wort het woort geven, oock genomen bov. 11. vers 29. ende 1.Reg. 13.5.

2

⁴ Ende dat teecken, ofte dat wonder komt, dat hy tot u gesproken hadde, seggende: Laet ons andere goden, die ghy niet gekent en hebt, ⁵ na volgen ende hen dienen:

4 And. al schoon dat teecken, etc.

5 Hebr. achter andere goden vvandelen. Alsoo vers 4.

3

Ghy en sult na de woorden van dien Propheet, ofte na dien droomdroomer niet hooren: want de HEERE uwe Godt ⁶ versoeckt u-lieden, om te weten, oft ghy den HEERE uwen Godt lief hebt met u gantsche herte, ende met uwe gantsche ziele

6 Siet bov. 8. op vers 2.

4

Den HEERE uwen Godt sult ghy na volgen, ende hem vreesen: ende sijne geboden sult ghy houden, ende sijne stemme gehoorsaem zijn, ^a ende hem dienen, ende hem aenhangen.

a Boven 10.20

5

Ende die selve Propheet, ofte droomdroomer, sal ^b gedoot worden; want hy heeft [tot] eenen afval ⁷ gesproken tegen den HEERE uwen Godt, die u-lieden uyt Egyptenlant heeft uytgevoert, ende u uyt den diensthuyse verlost, om u af te drijven van den wegh, dien u de HEERE uwe Godt geboden heeft, om daer in te wandelen: soo sult ghy ⁸ het boose uyt het midden van u wech doen.

b Onder 18.20. Ierem. 14.15.

7 D. geleert, geraden, gedreven.

8 And. den boosen. Vergel. onder cap. 22. versen 21, 22, 23, 24. en 1.Corint. 5.13.

6

Wanneer uwe ^c broeder, ⁹ uwer moeder sone: ofte uwe soon, oft uwe dochter, oft het wijf ¹⁰ uwes schoots, ofte uwe vrient, die ¹¹ als uwe ziele is, u sal ¹² aenporren, in het heymelick seggende: Laet ons gaen, ende dienen andere goden, die ghy niet gekent en hebt, ghy, noch uwe vaderen;

c Onder 17.2.

9 Die u door het recht der nature, ende den bandt des bloets nader is, als andere Israëliten, die oock om de gemeyne afkomste van Iacob uwe broederen genoemt worden.

10 D. die in uwen schoot slaept. Siet Mich. 7.5. Alsoo wort daer tegens de echteman genoemt, De man hares (der vrouwen) schoots, onder 28.56. Andere: het vvijf uvves schoots, D. die u seer lief is.

11 D. die ghy soo lief hebt, als u eygen persoon.

12 Of, aensoecken.

7

Van de goden der volcken, die rontom u zijn, na by u, ofte verre van u: van het een eynde der aerde tot aen het ander eynde der aerde:

8

Soo en sult ghy hem niet te wille zijn, ende na hem niet hooren: oock sal uwe ooge sijner niet verschoonen, ende ghy en sult u niet ontfermen, nochte hem verbergen.

9

Maer ghy sult hem ¹³ sekerlick dootslaen; ^d uwe hant sal ¹⁴ eerst tegens hem zijn, om hem te dooden: ende daer na de hant des gantschen volcks.

13 Hebr. ghy sult hem dootslaende dootslaen, D. ghy en sult niet na laten hem te dooden.

d Onder 17.7.

14 Hebr. in ’t begin. Als zijnde de aenbrenger, ende getuyge geweest by het gerichte; volgens de wet, ond. c. 17. vers 7. Vergel. Actor. 7.58.

10

Ende ghy sult hem met steenen steenigen, dat hy sterve: want hy heeft u gesocht af te drijven van den HEERE uwen Godt, die u uyt Egyptenlant, uyt den diensthuyse, uytgevoert heeft.

11

Op dat het ^e gantsch Israël hoore, ende vreese; ende niet voortvare te doen na dit boose ¹⁵ stuck in het midden van u.

e Onder 17.13.

15 Hebr. sake, dingh, vvoort: alsoo onder cap. 17. vers 5.

12

Wanneer ghy van eene uwer steden, die de HEERE uwe Godt u geeft, om aldaer te woonen, sult hooren seggen:

13

Daer zijn mannen, ¹⁶ Belials kinderen, uyt het midden van u uytgegaen, ende hebben de inwoonders harer stadt aengedreven, seggende: Laet ons gaen, ende dienen andere goden, die ghy niet gekent en hebt:

16 Ofte, Belials sonen. ’t Hebreeusch woort, Belijaal, beteeckent soo veel in onse sprake, als een deughniet, ofte yemant sonder jock, D. een onbandigh mensch, die sich onder geene tucht ofte wet wil buygen. siet Iud. cap. 19. vers 22. 1.Sam. 1.16. en 2. vers 12. ende 10.27. ende cap. 25. vers 17. 2.Sam. c. 16. vers 7. en 20.1. ende 22.5. 1.Reg. c. 21. vers 10. 2.Chron. 13. vers 7. Ps. 41.9. Prov. 19. vers 28. Nahum 1. versen 11, 15. dese naem wort oock den duyvel gegeven, 2.Cor. cap. 6. vers 15. Vergel. oock ond. cap. 25. op vers 2. en 2.Sam. 3. op vers 34.

14

Soo sult ghy ondersoecken, ende naspeuren, ende wel navragen: ende siet, het is de waerheyt, de sake is seker, sulcken grouwel is in het midden van u gedaen:

15

Soo sult ghy de inwoonders der selver stadt ¹⁷ gantschelick slaen ¹⁸ met de scherpte des sweerts; ¹⁹ verbannende haer, ende alles wat daer in is, oock hare beesten, met de scherpte des sweerts.

17 Hebr. slaende slaen.

18 Hebr. aen den mont des svveerts: ende soo in het volgende.

19 Siet bov. c. 2. op vers 34.

16

Ende allen haren roof sult ghy versamelen in het midden harer strate, ende den HEERE uwen Godt die stadt ende allen haren roof gantsch met vyer verbranden: ende sy sal een ²⁰ hoop zijn eeuwighlick, sy sal niet weder gebouwt worden.

20 Hebr. een hoop der eeuvvigheyt: dat is, sy sal eeuwighlick over hoop, als een steenhoop, liggen.

17

²¹ Oock salder niets van ²² het verbannene aen uwe hant kleven, op dat de HEERE sich wende van de hitte sijnes

21 Vergel. bov. 7. versen 25, 26.

22 Hebr. van den ban.

[fol. 83v\Rouwe. Reyne en onreyne dieren.Vry-jaer.]

toorns, ende u geve barmhertigheyt, ende sich uwer erbarme, ende u vermenighvuldige, gelijck als hy uwen vaderen gesworen heeft:

18

Wanneer ghy de stemme des HEEREN uwes Godts sult gehoorsaem zijn, om te houden alle sijne geboden, die ick u heden gebiede: om te doen ²³ dat recht is in de oogen des HEEREN uwes Godts.

23 D. het gene de Heere kent ofte oordeelt voor recht ende goet, ende dien volgens hem wel behaeght.