Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xxvij. Capittel.

De dochteren Zelapheads versoecken erve onder de broederen hares vaders, vers 1, etc. Godt staet haer versoeck toe, 5. ende maeckt by dese occasie eene burgerlicke wet, van het recht der successie in eenige erve, 8. Mose van Godt bevel ontfangen hebbende, dat hy van eenen bergh het lant Canaan aenschouwen soude, om daer na te sterven, sonder in het lant te komen, 12. met aenwijsinge der reden van dien, 14. bidt den HEERE, dat hy den volcke een vroom leytsman in sijne plaetse wil geven, 15. Godt beveelt hier toe Iosua te verkiesen, ende in sijn ampt voor den volcke met de oplegginge der handen te bevestigen, 18. het welck van Mose gedaen wort, 22.

1

DOe naderden ^a de dochteren Zelapheads, des soons Hephers, des soons Gileads, des soons Machirs, des soons Manasses, onder de ¹ geslachten Manasses, des soons Iosephs: (ende dit zijn de namen ² sijner dochteren, Machla, Noa, ende Hogla, ende Milka, ende Tirza.)

a Boven 26.33. ende 36.2. Iosu. 17.3.

1 Tot dewelcke om dat sy mede behoorden, soo verschijnense onder deselve voor Mose, om hares vaders, die gestorven was, erfdeel te versoecken.

2 Namelick, Zelapheads.

2

Ende sy stonden voor het aengesichte Mose, ende voor het aengesichte Eleazars des Priesters, ende voor het aengesichte der Oversten, ende der gantscher vergaderinge, aen de deure van de Tente der t’samenkomste, seggende:

3

Onse vader ^b is gestorven in de woestijne, ^c ende hy en is ³ niet geweest in het midden van de vergaderinge, der gener die sich tegens den HEERE ⁴ vergadert hebben, in de vergaderinge van Korah: maer hy is ⁵ in sijne sonde gestorven, ende en hadde geene sonen.

b Boven 14.35. ende 26.64.

c Boven 16.1.

3 D. niet gemenght in hare t’samenrottinge, sulcks dat hy met hare boose daet geene gemeynschap en heeft gehadt.

4 T.w. door de t’samenrottinge, ende muyterije, van dewelcke wy lesen bov. c. 16. versen 1, 2, 3. etc.

5 Hoewel hy niet schuldigh en was aen de conspiratie van Korah, soo is hy nochtans mede schuldigh geweest aen de gemeene murmureeringe des volcks, waeromme Godt haer gedreyght hadde datse in de woestijne souden om komen. Siet Num. cap. 14.

4

Waerom soude onses vaders naem uyt het midden sijnes geslachtes ⁶ wech genomen worden, om dat hy geenen sone en heeft? geeft ons eene besittinge in ’t midden der broederen onses vaders.

6 Hebr. vermindert.

5

Ende Mose bracht hare ⁷ rechts-sake voor ⁸ het aengesicht des HEEREN.[kolom]

7 Hebr. het oordeel, ofte, gerichte, Dat is, sake, different ofte geschil, het welcke door de uytsprake Godes gewesen moeste worden. Want het noch in twijffel was, of de dochteren, alsser geen mannelicke erfgenaem en was, souden mogen deelen, dan ofse, met eene bruytgifte, uyt de erffenisse souden moeten scheyden.

8 D. in de Tente der t’samenkomste, alwaer Moses de stemme des HEEREN van boven het versoendecksel der Arke, uyt het midden der twee Cherubim hoorde tot hem spreken. Siet Exod. c. 25. vers 22. ende boven c. 7. vers 89. Ofte, verstaet dat Mose door het middel der teeckenen Urim ende Tummim, die aen den borstlap des Hoogenpriesters waren, den wille Godts vernomen heeft. Vergelijckt onder vers 21.

6

Ende de HEERE sprack tot Mose, seggende:

7

De dochteren Zelapheads spreken recht, ^d Ghy sult haer ⁹ gantschelick geven de besittinge eener erffenisse in het midden der broederen hares vaders; ende ghy sult de erffenisse hares vaders op haer doen komen.

d Onder 36.2.

9 Hebr. gevende sult ghy haer geven, Te weten, het erfgoet, dat haer vader soude moeten hebben, soo hy leefde.

8

Ende tot de kinderen Israëls sult ghy spreken, seggende; Wanneer yemant sterft, ende geenen sone en heeft, soo sult ghy sijne erffenisse op sijne dochter doen komen.

9

Ende indien hy geene dochter en heeft, soo sult ghy sijne ¹⁰ erffenisse sijnen broederen geven.

10 Wel verstaende, na het overlijden des mans, die geene dochteren en heeft. Soo is oock te nemen het eynde van het volgende vers.

10

Indien hy nu geene broederen en heeft, soo sult ghy sijne erffenisse den broederen sijns vaders geven.

11

Indien oock sijn vader geene broederen en heeft, soo sult ghy sijne erffenisse geven sijnen naest-bestaenden, die hem de naeste van ¹¹ sijn geslachte is, dat hy het erffelick besitte: dit sal den kinderen Israëls tot eene insettinge ¹² des rechts zijn, gelijck als de HEERE Mose geboden heeft.

11 T.w. sijnes vaders; van den welcken de sonen hare benaminge hebben.

12 D. waer na de richters in ’t gerichte, over dusdanige saken sullen moeten oordeelen, ende uytsprake doen.

12

^e Daer na seyde de HEERE tot Mose: Klimt op desen bergh ¹³ Abarim: ende siet dat lant, het welcke ick den kinderen Israëls gegeven hebbe.

e Deut. 32.48, 49.

13 De HEERE wijst hem eenen bergh van ’t geberghte Abarim. Aen dit geberghte is geweest de een en veertighste, ende de voorlaetste rustplaetse der kinderen Israëls, reysende na het beloofde lant: mitsgaders de bergh Nebo, op den welcken Mose sterf, Deut. c. 32. versen 49, 50. ende 34. versen 1, 5.

13

Wanneer ghy dat gesien sult hebben, dan sult ghy ¹⁴ tot uwe volckeren versamelt worden, ghy oock, gelijck ^f als u broeder Aaron versamelt geworden is:

14 Siet Genes. 15. op vers 15. ende 25. op vers 8.

f Boven 20.24.

14

^g Nadien ghylieden mijnen monde wederspannigh zijt geweest in de woestijne ¹⁵ Zin, in de twistinge der vergaderinge, ^h om my aen de wateren voor haren oogen te ¹⁶ heyligen: dat zijn de wateren ¹⁷ Meriba van Kades in de woestijne Zin.

g Boven 20.12.

15 Hebr. Tsin.

h Boven 20.12.

16 Wy heyligen Godt, als wy van sijne heyligheyt, ende alle sijne Goddelicke deughden, ende wercken recht gevoelen, met eerbiedinge spreken, ende met onse wercken oorsake geven, dat sijn naem gepresen, ende groot gemaeckt wort, Levit. 22.2. alsoo boven 20.12. Ies. 8.13. en 29.23.

17 Dat is, der twistinge, ende worden door aenwijsinge der plaetsen onderscheyden van het twistwater te Raphidim, alwaer sy door ongeloove tegen den HEERE niet gesondiget en hadden, Exod. 17.7.

15

Doe sprack Mose tot den HEERE, seggende:

16

Dat de HEERE, ^{i 18} de Godt der geesten van alle vleesch, eenen man stelle over dese vergaderinge,

i Boven 16.22. Hebr. 12.9.

18 D. die de zielen aller menschen geschapen heeft, ende daer in de gaven uytstort, soo wel der nature als der genade, die hen noodigh zijn, tot uytvoeringe harer beroepinge. Siet boven 16. op vers 22.

17

Die ¹⁹ voor haer aengesichte uyt gae, ende die voor haer aengesichte in gae, ende die haer ²⁰ uyt leyde, ende die haer in leyde: op ^k dat de vergaderinge des HEEREN niet en zy, als schapen die geenen herder en hebben.

19 Dat is, die de wercken sijner beroepinge in huys, ende buyten ’s huys, in alle gelegentheyt trouwelick waer neme, ende kloeckelick uytvoere. Siet Deut. 28.6. ende 31. vers 2. met de aent.

20 D. die de gemeynte door sijne autoriteyt, gebiede, ende geleyde, ende trouwelick regeere, ende voorstae, ten eynde dat een yeder na sijne beroepinge sijnen behoorlicken plicht doe, ende soo in ’t geestelicke, als in het lichamelicke wel vare.

k 1.Reg. 22.17. Matth. 9.36. Marc. 6.34.

18

Doe seyde de HEERE tot Mose: ^l Neemt tot u Iosua, den sone van Nun, een man, ^m in welcken ²¹ de Geest is; ende ²² leght uwe hant op hem:

l Deut. 3.21.

m Deut. 34.9.

21 T.w. die hem van nooden is in sulcke sware regeeringe, als de geest der vreese des HEEREN, der wijsheyt, der sterckte, der gerechtigheyt, des gedults, der matigheyt; welcke gaven van mijnen geest voort komen.

22 Door dese ceremonie moeste hy Gode toegeheylight, ende over gegeven zijn, om sijn ampt trouwelick te bedienen, ende daer toe de noodige gaven te ontfangen. Siet van het verscheyden gebruyck deser ceremonie Gen. 48. op vers 14. Lev. 1. op. vers 4. Num. 8. op vers 10.

19

Ende stelt hem voor het aengesichte Eleazars, des Priesters, ende voor het aengesichte der gantscher vergaderinge; ende geeft hem ²³ bevel voor haren oogen:

23 T.w. van het gene hy in de uytvoeringe sijnes ampts doen, ofte laten moet.

20

Ende ²⁴ leght op hem van uwe ²⁵ heerlickheyt; op datse ²⁶ hooren [te weten] de gantsche vergaderinge der kinderen Israëls.

24 Vergel. bov. c. 11. vers 17. ende de aent. daer op.

25 Verst. hier door, niet alleen den uyterlicken luyster der hoogheyt, ende des aensiens, maer insonderheyt de inwendige vercieringe, ende weerdigheyt des ampts.

26 D. hem gehoorsaem zijn.

21

Ende hy sal voor ’t aengesichte Eleazars des Priesters staen, die voor hem raet vragen sal, ⁿ na de wijse ²⁷ van Urim, voor het aengesichte des HEEREN: ²⁸ na sijnen mont sullen sy uyt gaen, ende na sijnen mont sullen sy in gaen, hy, ende alle de kinderen Israëls met hem, ende de gantsche vergaderinge.

n Exod. 28.30. Levit. 8.8.

27 Siet hier van Exod. 28. op vers 30. Lev. 8. op vers 8. Hier door wert Godt over twijffelachtige, ende seer gewichtige saken extra-ordinaerlick raet gevraeght. siet bov. d’aent. op vers 5. maer anders moesten ordinaerlick de Overste hen houden aen het geschrevene woort, ende den geopenbaerden wille Godts, Deut. 17.19. Ios. 1.7, 8.

28 D. na het bevel ende voorschrift des HEEREN sullen sy oock in hare beroepinge haren schuldigen plicht doen. Vergel. boven de aent. op vers 17.

[fol. 72v\Offerhanden.]

22

Ende Mose dede gelijck als de HEERE hem geboden hadde, want hy nam Iosua, ende stelde hem voor het aengesichte Eleazars, des Priesters, ende voor het aengesichte der gantscher vergaderinge.

23

Ende ²⁹ hy leyde sijne handen op hem, ende gaf hem bevel: gelijck als de HEERE door ³⁰ den dienst Mose gesproken hadde.

29 Siet boven op vers 18.

30 Hebr. door de hant.