Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het ix. Capittel.

Aaron wort bevolen den dienst sijnes Priesterlicken-ampts aen te vangen, vers 1, etc. Hy doet sulcks, offerende eerst voor hemselven, 8. Daer na voor ’t volck, 15. Het welck hy oock zegent, 22. Godt bevestight desen dienst met een teecken, 24.

1

ENde het geschiedde ten ¹ achtsten dage, dat Mose riep Aaron, ende sijne sonen, ende ² de Oudtste Israëls.

1 Dewelcke volghde na de seven dagen der inwyinge, daer van boven gemelt is cap. 8. vers 35. Vergel. Ezech. 43.26, 27.

2 Siet bov. cap. 4. op ’t vers 15.

2

Ende hy seyde tot Aaron; ^a Neemt ³ u een kalf, een ⁴ jongh runt, ten sond-offer, ende eenen ram ten brand-offer, [die] volkomen zijn: ende brenghtse ⁵ voor het aengesicht des HEEREN.

a Exod. 29.1.

3 D. om voor u geslachtet te worden. Siet ond. vers 8.

4 Hebr. de soon eens runts, D. eenen jongen os.

5 Siet bov. 1. op het vers 3.

3

Daer na spreeckt tot de kinderen Israëls, seggende, Nemet eenen geytenbock ten sond-offer, ende een kalf, ende een lam, ⁶ eenjarige, volkomene, ten brand-offer.

6 Hebr. sonen eens jaers. alsoo ond. 14. vers 10.

4

Oock eenen os, ende ram ten danck-offer, om voor ’t aengesicht des HEEREN te offeren: ende spijs-offer met olie gemenght; want heden ⁷ sal de HEERE u verschijnen.

7 Hebr. is u de Heere verschenen. Hy spreeckt van de toekomende geschiedenisse, waer van versen 23, 24. als ofse tegenwoordigh ende geschiet ware, om de sekerheyt ende vastigheyt daer van hen in te scherpen. alsoo Genes. 20.3. Exod. cap. 9. vers 3. Matth. 26.28. etc.

5

Doe namen sy dat Mose geboden hadde, ⁸ [brengende dat] tot voor aen de Tente der t’samenkomste: ende de geheele vergaderinge naderde, ende stont voor het aengesicht des HEEREN.

8 Dit is hier in gevoeght, om dat het woort nemen, dat voor gaet, dickwils noch een ander woort met hem insluyt, dat den sin vervullen moet. Siet Genes. 12. op vers 15. And. Doe brachten sy dat Mose geboden hadde tot, etc.

6

Ende Mose seyde; Dese sake, die de HEERE geboden heeft, sult ghy doen: ende de ⁹ Heerlickheyt des HEEREN sal u verschijnen.

9 Verstaet de heerlicke teeckenen der openbaringe Godes door het vyer, dat van den Heere uyt quam, waer door het brand-offer van selfs aengesteecken ende verteert wiert. Siet ond. versen 23, 24. Vergel. Exod. 24. versen 16, 17. ende 40. versen 34, 35. Ezech. 43.2.

7

Ende Mose seyde tot Aaron; Nadert tot den altaer, ende maeckt u ^b sond-offer, ende u brand-offer toe; ende doet versoeninge ¹⁰ voor u, ende voor het volck: Daer na maeckt de offerhande des volcks toe, ende doet de versoeninge voor hen, gelijck als de HEERE geboden heeft.

b Ond. 16.6. Hebr. 7.27.

10 Eerst voor u, op dat ghy alsoo bequaem mooght wesen, om de versoeninge voor het volck te doen, als ghy selve eerst versoent sult zijn. Want de Levitische Priesteren sondaren zijnde, moesten oock voor haer selven offeren, Hebr. cap. 7. versen 27, 28.

8

Doe naderde Aaron tot den altaer: ende slachtede ¹¹ het kalf des sond-offers, dat ¹² voor hem was.

11 D. dat voor de sonde geoffert moeste wesen. Vergel. ond. de aenteeck. op het vers 15.

12 Siet bov. op het vers 2.

9

Ende de sonen Aarons brachten het bloet tot hem, ende hy dopte sijnen vinger in dat bloet, ende dedet op de hoornen des altaers: daer na goot hy het bloet uyt aen den bodem des altaers.

10

Maer het vet, ende de nieren, ende het net van de lever van het sond-offer heeft hy op den altaer ¹³ aengesteken: gelijck als de HEERE Mose geboden hadde.

13 D. bereyt, ende toegemaeckt om aengesteken, ende verbrant te worden. Alsoo ond. 13.14, 17, 20. Want het is terstont daer na aengesteken, ende verteert met vyer dat wonderbaerlick uyt den Hemel viel, ofte uyt het Heylige der Heyligen voort quam, ond. vers 24.

11

Doch het vleesch ende de ¹⁴ huyt verbrandde hy met vyer buyten den leger.

14 Met al dat noch overigh was van dit kalf. Vergel. bov. 4.11.

12

Daer na slachtede hy het brand-offer: ende de sonen Aarons ¹⁵ leverden aen hem het bloet; ende hy sprenghde dat rontom op den altaer.

15 Hebr. deden aen hem vinden, D. leverden, langhden hem, of, dienden hem aen, of, brachten tot hem. Alsoo in de volgende versen 13, 18. etc.

13

Oock leverden sy aen hem het brand-offer in sijne stucken, met het hooft: ende hy stack het aen op den altaer.

14

Ende hy wiesch het ingewant, ende de schenckelen: ende hy stackse aen op het brand-offer, op den altaer.

15

Daer na dede hy de offerhande ^c des volcks toebrengen: ende nam den bock des sond-offers, die ¹⁶ voor het volck was; ende slachtede hem, ende ¹⁷ bereydde hem ten sond-offer, gelijck het ¹⁸ eerste.

c Bov. 4.13.

16 Of, des volcks, D. die voor het volck geoffert soude werden. Vergel. bov. vers 8. de aent.

17 Hebr. hy maeckte hem sonde, D. hy bereydde hem tot een offer voor de sonde. Of, hy ontsondighde hem, D. met hem ontsondighde hy; T.w. het volck: D. hy reynighde het van sijne sonden: welverstaende niet in der daet, maer in de beteeckeninge, wijsende op de eenige offerhande Christi, dewelcke alleene dadelick de sonden wech nemen kan, Hebr. capp. 9,. 10. Siet bov. 4. op ’t vers 20. waerom hy oock geseyt wert, ons sonde gemaeckt te zijn, 2.Cor. 5.21.

18 T.w. offer van ’t kalf. Siet bov. versen 2, 8.

16

Voorder dede hy het brand-offer toebrengen, ende maeckte dat toe ¹⁹ na ’t recht.

19 D. na de wettelicke wijse, alsoo dat geschieden moeste. Siet bov. 5. op ’t vers 10.

17

Ende hy dede ^d het ²⁰ spijs-offer toebrengen, ende vulde ²¹ daer van sijne hant, ende stack het aen op den altaer; behalven het ^{22 e} morgens brand-offer.[kolom]

d Bov. 2.1.

20 Het welcke altijt by het brand-offer gaen moeste, gelijck af te nemen is boven uyt het 6. Cap.

21 T.w. van de meelbloeme daer uyt het spijs-offer bestont. Siet bov. 2.2.

22 D. dat op allen morgen ordinaerlick met spijs-offer geoffert moeste werden. Siet Exod. 29.38, 39, 40.

e Exod. 29.38, etc.

18

Daer na slachtede hy den os, ende den ram ten danck-offer, dat ²³ voor ’t volck was: ende de sonen Aarons leverden het bloet aen hem; (het welck hy rontom op den altaer sprenghde:)

23 T.w. om voor het selve geslachtet te worden. Vergel. bov. de aent. op ’t vers 8.

19

Ende het vet van den os, ende van den ram, den steert, ende ²⁴ dat het [ingewant] bedeckt, ende de nieren, ende het net des levers.

24 Verstaet het vet het welcke het ingewant bedeckt. Vergel. bov. 3. versen 3, 9, 14. ende 4.8. ende c. 7. vers 3. etc. uyt welcke plaetsen dit woort ingevvant hier tot vervullinge van den sin in gevoeght is.

20

Ende sy leyden het vet op de borsten: ende ²⁵ hy stack dat vet aen op den altaer.

25 Namelick, Aaron.

21

Maer de borsten, ende ^f de rechter schouder beweeghde Aaron ten beweegh-offer, voor het aengesicht des HEEREN: gelijck als Mose geboden hadde.

f Bov. 7.32.

22

Daer na hief Aaron sijne handen op tot het volck, ende ²⁶ zegendese: ende ²⁷ hy quam af, ²⁸ na dat hy het sond-offer, ende brand-offer ende danck-offer gedaen hadde.

26 T.w. als Priester, wiens officie was, de geestelicke goederen met leeren, offeren, ende bidden den volcke Godes uyt te deylen. De publijcke zegeninge nu is geweest eene soorte des gebedts, waer van wy het Formulier lesen, Numer. 6.23.

27 T.w. van het kleyn heuvelken, niet steyl, maer allenghskens opgaende, op het welcke den altaer stont, soo datmen bequamelick van rontom sien konde wat daer op geschiedde. Vergel. Exod. 20.26. Anders, afgekomen zijnde.

28 Hebr. van het doen des sond-offers, brand-offers, etc.

23

Doe gingh Mose met Aaron inde Tente der t’samenkomste; daer na quamen sy uyt, ende ²⁹ zegenden het volck: ende de ³⁰ Heerlickheyt des HEEREN verscheen allen den volcke.

29 T.w. als Dienaren Godts over sijne Gemeynte. Welcke zegeninge opentlick geschiedde met aenroepinge des Goddelicken naems, na het voorschrift van Num. 6.24. etc. Siet oock van dese Deut. 10.8.

30 Siet het volgende vers, ende bov. op ’t vers 6.

24

Want ^g een vyer gingh uyt ³¹ van het aengesicht des HEEREN; ende verteerde op den altaer het brand-offer, ende het vet: als het gantsche volck dit sagh, ³² soo juychten sy, ende ³³ vielen op hare aengesichten.

g 1.Reg. 18.38. 2.Chron. 7.1.

31 D. van het Heylige der Heyligen, genoemt met den geheelen Tabernakel Godes huys, 1.Sam. 3. vers 15. 1.Chron. 6.31, 32. alwaer de Arke des verbonts was, een teecken van Godts tegenwoordigheyt: ofte verstaet dit van den Hemel, die de wooninge des Heeren genoemt wert, Deut. 26.15. 2.Chron. 30.27. Iesa. 63.15. van waer ten tijde Eliae het vyer over sijne offerhande gevallen is, 1.Reg. 18.38.

32 D. sy hebben een vreughden-geschrey, ofte vrolick toegeroep gemaeckt.

33 Tot een teecken van ootmoedige eerbiedinge. Siet Genes. 17. op het vers 3.