Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het x. Capittel.

Nadab ende Abihu hen besondigende, worden door des Heeren vyer gedoot, vers 1, etc. Mose haren vader Aaron vermaent hebbende, doet hare doode lichamen buyten het leger voeren, 4. Verbiet Aaron, ende sijnen tween anderen sonen, rouwe daer over te dragen, 6. Mitsgaders wijn ofte eenigen stercken dranck te gebruycken, als sy in de Tente der t’samenkomste souden gaen, 8. Hy verklaert hen oock, watse van de vyer-offeren des Heeren eten moesten, 12. ende is gram om het ongegeten sond-offer, 16. maer wort van Aaron gestilt, 19.

1

ENde de sonen Aarons Nadab, ende Abihu namen een yeder sijn ¹ wieroockvat, ende deden vyer daer in, ende leyden reuckwerck daer op, ende ² brachten ³ vreemt vyer ⁴ voor het aengesicht des HEEREN; het welck hy hen niet geboden en hadde.

1 Een vat om wieroock daer in aen te steken: soo oock Num. 16.17. Het Hebr. woort beteeckent oock een bluschvat, Exod. 25.38. ende eene koolpanne, Exod. 27.3.

2 And. offerden, D. meynden te offeren.

3 T.w. dat niet genomen en was van het Heylige vyer des Tabernakels; van ’t welcke siet bov. 1. op het vers 7. ende 6. vers 12.

4 Siet bov. 1. op het vers 3.

2

Doe gingh een vyer uyt ⁵ van het aengesicht des HEEREN, ende ⁶ verteerdese: ende ^a sy storven ⁷ voor het aengesicht des HEEREN.

5 Siet bov. 9. op het vers 24.

6 D. dooddese, ende verteerde haer leven. Want gelijck hare kleederen, alsoo hare lichamen, zijn geheel gebleven, soo datse door ’t vyer niet en zijn verteert geweest: gelijck blijckt uyt versen 4, 5.

a Num. 3.4. ende 26.61. 1.Chron. 24.2.

7 D. in het voorhof van de Tente der t’samenkomste.

3

Ende Mose seyde tot Aaron; Dat is het dat de HEERE ⁸ gesproken heeft, seggende, ^b In de gene ⁹ die tot my naderen, sal ick ¹⁰ geheylight worden, ende voor het aengesicht van al het volck sal ick verheerlickt worden: doch Aaron ¹¹ sweegh stil.

8 Vergel. bov. 8.35. alwaer gesproken wort van de straffe der gener die haer ampt in den Tabernakel niet wel en souden bedienen.

b Bov. 8.35.

9 D. die my in den Tabernakel dienen, T.w. de Priesteren. siet Exod. 19.22. ond. 21. vers 17. Ezech. 42.13, 14.

10 D. Heyligh verklaert werden, mits te straffen de gene, die mijne wetten niet en onderhouden. Alsoo Ezech. 28.22. siet gelijck gebruyck van het woort rechtveerdigen, Psal. 51.6. Godt wort oock geheylight als hy sijne weldaden bewijst, ende daer over milde ende goetdadigh verklaert wort, Ezech. 20.41.

11 Niet murmureerende door onverduldigheyt tegen de oordeelen Godts.

4

Ende Mose riep ¹² Misaël, ende Elzaphan de sonen van ¹³ Uzziël Aarons oom: ende seyden tot hen; Tredet toe, draget uwe ¹⁴ broederen wech van voor het heylighdom, ¹⁵ tot buyten het leger.

12 Hebr. Mischaël ende Eltsaphan.

13 Hebr. Huzziël, de broeder Amrams des vaders van Aarons ende Mose, Exod. 6.17. ende Num. cap. 3. vers 19.

14 D. bloetverwanten, want sy ende Aaron waren broeders kinderen, maer Nadab ende Abihu waren een lidt verder. Siet Genes. 24. op ’t vers 27.

15 Om daer begraven te worden.

5

Doe traden sy toe, ende droegense in hare rocken, tot buyten het leger: gelijck als Mose gesproken hadde.

6

Ende Mose seyde tot Aaron, ende tot ¹⁶ Eleazar, ende tot Ithamar sijne sonen;

16 Hebr. Elhazar.

[fol. 48r\Reyne en onreyne dieren.]

¹⁷ Ghy en sult uwe hoofden niet ontblooten, noch uwe kleederen verscheuren, op dat ghy niet en sterft, ¹⁸ ende groote toorn over de gantsche vergaderinge kome: Maer uwe ¹⁹ broederen, het gantsche huys Israëls, sullen ²⁰ desen brant, die de HEERE aengesteken heeft, beweenen.

17 D. ghy en sult over Nadab ende Abihu niet gebruycken eenige rouwe, welcker tekenen waren de ontblootinge des hoofts, ende de scheuringe der kleederen, ond. 13.45. ende 21.10.

18 And. ende [de Heere] over de gantsche vergaderinge seer toornigh worde.

19 Siet Exod. 2. op het vers 11.

20 Daer mede Nadab ende Abihu verbrant zijn.

7

^c Ghy en sult oock uyt de deure van de Tente der t’samenkomste ²¹ niet uyt gaen, op dat ghy niet en stervet; want de ²² salf-olie des HEEREN is op u: ende sy deden na het woort van Mose.

c Ond. 21.12.

21 Verstaet dit van den tegenwoordigen tijt.

22 Siet bov. cap. 8. versen 2, 30.

8

Ende de HEERE sprack tot Aaron, seggende:

9

Wijn ende ²³ stercken dranck en sult ghy niet drincken, ghy, noch uwe sonen met u, ²⁴ als ghy gaen sult in de Tente der t’samenkomste, op dat ghy niet en stervet: het zy eene ²⁵ eeuwige insettinge onder uwe geslachten:

23 Het Hebr. woort SCHECHAR beteeckent allerley dranck, waer door de menschen konnen droncken worden.

24 T.w. om u Priesterschap te bedienen.

25 Hebr. eene insettinge der eeuwigheyt. Siet Genes. 13. op ’t vers 15. ende bov. 3. vers 17.

10

Ende om onderscheyt te maken ²⁶ tusschen het heylige, ende tusschen het onheylige: ende tusschen het onreyne, ende tusschen het reyne:

26 Verstaet dit al ten aensien, ten eersten, van de leere, als in het volgende vers, etc. ten tweeden, van de ceremonien, als in het volgende 11 cap. etc. ten derden, van de zeden, ond. cap. 18. etc.

11

Ende om de kinderen Israëls te leeren alle de insettingen, die de HEERE door den ²⁷ dienst van Mose, tot hen gesproken heeft.

27 Hebr. door de hant. Siet bov. c. 8. op het vers 36.

12

Ende Mose sprack tot Aaron, ende tot Eleazar, ende tot Ithamar sijne overgeblevene sonen; Nemet het spijs-offer, dat van de vyer-offeren des HEEREN over gebleven is; ende etet het selve ²⁸ ongesuert by den ²⁹ altaer: want het is eene heyligheyt der ³⁰ heyligheden.

28 Ofte, ongesuerde koecken, gemaeckt van de meelbloeme des spijs-offers, dat den HEERE geoffert was. Siet bov. 2.1.

29 T.w. des brand-offers, dewelcke was in’t voorhof voor de deure van de Tente der t’samenkomste. Vergel. bov. 1.3.

30 Siet bov. 2. op het vers 3.

13

Daerom sult ghy dat eten ³¹ in de heylige plaetse; dewijle het u bescheyden deel, ende het bescheyden deel uwer sonen uyt des HEEREN vyer-offeren is: ^d want alsoo is my geboden.

31 D. by den altaer: in ’t voorgaende vers, in den voorhof des Heeren. siet bov. 6. op vers 16.

d Bov. 2.3. ende 6.16.

14

Oock de ³² beweeghborst, ende de ³³ hefschouder sult ghy in eene ³⁴ reyne plaetse eten, ghy, ende uwe sonen, ende uwe dochteren met u: want tot u bescheyden deel, ende uwer sonen bescheyden deel zijnse uyt de danck-offeren der kinderen Israëls gegeven.

32 Hebr. de borst der beweginge, ofte, des beweegh-offers.

33 Hebr. de schouder der opheffinge, ofte des hef-offers.

34 Reyne, T.w. na de wet der ceremonien, dewelcke konde zijn yewers in het leger. Want niet alleen de mannen, maer oock de vrouwen daer van mochten eten. Volgens is dese reyne plaetse te onderscheyden van de Heylige, gemelt in het voorgaende vers, dewelcke was in het voorhof des Heeren.

15

De hefschouder, ende de beweeghborst sullen sy neffens de vyer-offeren des vets toebrengen; om ten beweegh-offer voor het aengesicht des HEEREN te bewegen: ³⁵ het welck u, ende uwe sonen met u tot eene eeuwige insettinge zijn sal: gelijck als de HEERE geboden heeft.

35 Ofte, ’t welcke u ende uwen sonen tot een bescheyden deel sal zijn eeuwighlick. Hebr. tot een bescheyden deel der eeuwigheyt.

16

Ende Mose ³⁶ socht seer neerstelick den ³⁷ bock des sond-offers, ende siet, hy was verbrant: dies was hy op Eleazar, ende op Ithamar de overgeblevene sonen Aarons, seer ³⁸ toornigh, seggende;

36 Hebr. soeckende socht, D. hy socht seer vlijtelick.

37 Die voor de sonde des volcks was ge-offert geweest, bov. 9.15. welverstaende het deel daer van, het welcke den Priester toe quam.

38 Om datse niet na behooren haer ampt bedient en hadden, hebbende verbrant datse moesten gegeten hebben.

17

Waerom en hebt ghy dat sond-offer niet gegeten in de ³⁹ heylige plaetse? want het is eene heyligheyt der heyligheden: ende ⁴⁰ Hy heeft u dat gegeven, op dat ghy de ongerechtigheyt der vergaderinge soudet ⁴¹ dragen, om over die versoeninge te doen voor het aengesicht des HEEREN.

39 Siet bov. vers 13.

40 De Heere.

41 Siet Exod. 28. op vers 38.

18

Siet, des selven bloet en is niet binnen in het ⁴² heylighdom gedragen: ghy moestet dat ⁴³ gantschelick gegeten hebben ⁴⁴ in het heylighdom, ^e gelijck als ick geboden hebbe.

42 Hebr. heyligheyt, Dat is, in het eerste deel des Tabernakels, anders genaemt het Heylige, in het welcke dit bloet moeste in gebracht wesen. Siet bov. cap. 4. versen 5, 16. het welcke indien het geschiet ware, soo hadde de bock geheel moeten verbrant werden, namelick buyten het leger. Siet boven cap. 4. versen 12, 21. ende Levit. cap. 6. vers 30. ende 16.27.

43 Hebr. etende moestet ghy gegeten hebben.

44 Dat is, by het heylighdom in het voorhof, alwaer de heylige eet-plaetse was. Siet bov. vers 12.

e Bov. cap. 4. vers 5. ende cap. 6. vers 26. onder cap. 16. vers 27.

19

Doe sprack Aaron tot Mose; Siet, heden hebben sy haer sond-offer, ende haer brand-offer, voor het aengesicht des HEEREN geoffert, ende sulcke dingen zijn my [kolom] ⁴⁵ wedervaren: ende hadde ick heden het sond-offer gegeten, soude dat ⁴⁶ goet geweest zijn in de oogen des HEEREN?

45 Ofte, ontmoet, ofte, bejegent: T.w. dat ick mijne twee sonen Nadab, ende Abihu verloren hebbe, ende daer over geene rouwe hebbe mogen dragen, sulcks dat ick door de droefheyt mijns herten van den offer niet en hebbe konnen eten.

46 D. soude dat den Heere behagelick ende aengenaem geweest zijn? T.w. dat ick, die noch in de droeffenisse steke over de straffe mijner twee sonen, met bedroefden gemoede het sond-offer soude gegeten hebben?

20

Als Mose dat hoorde, soo was het goet in sijne oogen.