Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het vij. Capittel.

Wetten rakende het Schult-offer, vers 1, etc. met verklaringe wat den Priester daer van, ende van eenige andere offerhanden toe quam, 7. Wetten van Danck-offer, 11. soo wel van Lof-offer, 12. als van Geloft-offer, ende Vrywilligh-offer, 16. Verbodt van het vet te eten, met eene verklaringe, van wat vet men tot andere dingen gebruycken mochte, 22. Verbodt van bloet te eten, 26. Noch een aenhanghsel rakende het Danck-offer, 28. Besluyt aller voorgaende wetten, 35.

1

DIt is nu de wet ¹ des Schult-offers: het is eene ² heyligheyt der heyligheden.

1 Siet boven 5. op het vers 6.

2 Siet boven 2. op het vers 3.

2

³ In de plaetse daer ⁴ sy het ⁵ brand-offer slachten, sullen sy het schult-offer slachten: ende ⁶ men sal des selven bloet rontomme op den altaer sprengen.

3 Siet van dese plaetse bov. 1.3.

4 N. de Priesteren.

5 Siet van dit offer bov. 6. op ’t vers 9.

6 ’t Welck door der Priesteren een, geschieden moeste. siet boven 1.6.

3

Ende daer van sal men al sijn vet of-

[fol. 46v\Verscheydene--Offerhanden.]

feren; den steert, ende het vet dat het ingewant bedeckt.

4

Oock beyde de nieren, ende het vet, dat daer aen is, dat op de weeckdarmen is: ende het net over de lever ⁷ met de nieren, dat sal men af nemen.

7 Siet bov. 3. op het vers 4.

5

Ende de Priester sal die aensteken op den altaer ten vyer-offer den HEERE: het is een schult-offer.

6

Al wat manlick is onder de Priesteren sal dat eten: ⁸ in de heylige plaetse sal het gegeten worden; het is eene Heyligheyt der Heyligheden.

8 Siet bov. 6. op het vers 16.

7

Gelijck het sond-offer, alsoo sal oock het schult-offer zijn; eenerley wet sal voor deselve zijn: ⁹ het sal des Priesters zijn, die daer mede versoeninge ¹⁰ gedaen sal hebben.

9 T.w. het offer.

10 Namelick, bedienende dese ceremonie, die de versoeninge beteeckende, ende wees op den Messiam, diese verwerven soude. Siet bov. 1. op het vers 4.

8

Oock de Priester die yemants brand-offer offert, die Priester sal de huydt des brand-offers hebben, dat hy geoffert heeft:

9

Daer toe al het spijs-offer, dat in den oven gebacken wort; met al dat in den ketel, ende in de panne bereyt wort; sal des Priesters zijn, die dat offert:

10

Oock alle spijs-offer met olie gemenght, ofte ¹¹ drooge; sal aller sonen Aarons zijn, ¹² des eenen, als des anderen.

11 D. sonder olie, of dranck-offer: gelijck de spijs-offeren voor de sonde waren, bov. c. 5. vers 11. ende de yver-offeren, Numer. cap. 5. vers 15.

12 Hebr. des mans als sijns broeders.

11

Dit is nu de wet ¹³ des danck-offers, dat men den HEERE offeren sal.

13 Siet boven 3. op het vers 1.

12

Indien hy dat tot ^a een ¹⁴ lof-[offer] offert, soo sal hy neffens het lof-offer ongesuerde koecken met olie gemenght, ende ongesuerde vladen met olie bestreken, offeren: ende sullen die koecken met olie gemenght, van ¹⁵ gerooste meelbloeme zijn.

a Psalm 116.17.

14 Ofte, beken-offer: waer door men de weldaden van Godt ontfangen, met ootmoet, ende eerbiedinge opentlick bekende, ende prees, ende Godt voor deselve danckte. Siet van dit offer oock ond. 22. vers 29. 2.Chro. 29. vers 31. ende 33.16. Psalm 50.14.

15 Siet bov. cap. 6. op het vers 21.

13

Beneven de koecken sal hy tot sijne offerhande gedeessemt broot offeren; met het lof-offer sijnes danck-offers.

14

Ende ¹⁶ een daer van uyt de gantsche offerhande sal hy den HEERE ten ¹⁷ hef-offer offeren: ¹⁸ het sal des Priesters zijn, die dat bloet des danck-offers sprenght.

16 T.w. een van de gedeessemde brooden, in ’t voorgaende vers vermelt.

17 Verstaet eene offerhande, die in ’t offeren van den Priester om hooge geheven wiert. Siet van deselve oock onder vers 32. Exod. c. 29. versen 27, 28. ende vergel. hier mede onder de aent. op het vers 30.

18 T.w. het hef-offer.

15

Maer het vleesch van het lof-offer sijnes danck-offers sal op den dagh ¹⁹ van des selven offerhande gegeten worden: daer van en sal men niet tot den morgen over laten.

19 Dat is, als de offerhande geschieden sal.

16

Ende soo het slacht-offer sijner offerhande een ²⁰ gelofte, ofte ²¹ vrywilligh offer is, ^b dat sal ten dage als hy sijn offer offeren sal, gegeten worden: ende het overgeblevene daer van sal oock des anderen daeghs gegeten worden.

20 Verstaet eene Godtsdienstige belofte den Heere vrywillighlick gedaen van ’t gene dat voor hem geoorloft, ende in onse macht is, ter eere Godts, ende tot bewijs van danckbaerheyt. Vergel. Num. cap. 30. vers 2.

21 D. het welcke yemant niet genootsaeckt zijnde door eenige wet, uyt enckele mildigheyt sijnes herten den Heere opofferde. siet van sulck offer oock ond. c. 22. vers 23. Ezech. c. 46. vers 12.

b Levit. 19.6.

17

Wat noch van het vleesch des slacht-offers over gebleven is; sal op den derden dagh met vyer verbrant worden:

18

Want soo ²² eenighsins van dat vleesch sijnes danck-offers op den derden dagh gegeten wort, die dat geoffert heeft, en sal niet ²³ aengenaem zijn, het en sal hem niet ²⁴ toegereeckent worden, ’t sal ²⁵ een afgrijselick dingh zijn: ende ²⁶ de ziele die daer van eet, sal ²⁷ hare ongerechtigheyt dragen.

22 Hebr. etende gegeten wert.

23 T.w. voor den Heere.

24 Voor een aengenaem danck-offer.

25 Het Hebreeusch woort beteeckent eygentlick dat door oudtheyt, van quaden reucke ende koleur geworden is.

26 D. mensche: alsoo in ’t volgende.

27 Siet bov. cap. 5. op het vers 1.

19

Ende ²⁸ het vleesch, dat yet onreyns aengeroert sal hebben, en sal niet gegeten worden; met den vyere sal het verbrant worden: maer ²⁹ aengaende het [ander] vleesch, dat vleesch sal ³⁰ een yeder, die reyn is, mogen eten.

28 Des danck-offers. Siet het voorgaende, ende het volgende vers.

29 T.w. dat noch over gebleven is, ende niet onreyns aengeroert en heeft.

30 T.w. van de Priesteren, ende van de gene, die de offerhande brengen, om geoffert te werden.

20

Doch als eene ziele het vleesch van het danck-offer, het welcke des HEEREN is, ^c gegeten sal hebben, ende hare ³¹ onreynigheyt aen haer is; soo sal die selve ziele ³² uyt hare volckeren uytgeroeyt worden.[kolom]

c Levit. 15.3.

31 Verstaet ceremoniale onreynigheyt, daer van de mensche hem noch niet en sal gereynight hebben, gelijck hier na Capp. 21.22. geboden wort.

32 Siet Genes. 17. op het vers 14.

21

Ende wanneer eene ziele yet onreyns sal aengeroert hebben, [als] de onreynigheyt des menschen, ofte het onreyne vee, ofte eenigh onreyn ³³ verfoeysel, ende sal van het vleesch des danck-offers, het welcke des HEEREN is, gegeten hebben; soo sal die selve ziele uyt hare volckeren uytgeroeyt worden.

33 D. eenigh dingh dat voor onreyn verklaert, ende daerom verfoeijelick, ende te schouwen is.

22

Daer na sprack de HEERE tot Mose, seggende:

23

Spreeckt tot de kinderen Israëls, seggende; ³⁴ Geen vet van een os, ofte schaep, ofte geyte en sult ghy eten.

34 Siet bov. 3. op het vers 17.

24

Maer het vet van een doot aes, ende het vet van het verscheurde, mach tot ³⁵ allen wercke ³⁶ gebesicht worden: ³⁷ doch en sult ghy dat gantschelick niet eten.

35 D. allerley.

36 Hebr. gedaen.

37 Hebr. etende en sult ghy dat niet eten.

25

Want al wie het vet van een vee eten sal, van het welcke men den HEERE een vyer-offer sal geoffert hebben: die ziele, die het gegeten sal hebben, sal uyt hare volckeren uytgeroeyt worden.

26

^d Oock en sult ghy in alle uwe wooningen geen bloet eten; het zy van het gevogelte, ofte van het vee.

d Genes. 9.4. Bov. 3.17. Ond. 17.14.

27

Alle ziele die eenigh bloet eten sal, die selve ziele sal uyt hare volckeren uytgeroeyt worden.

28

Voorts sprack de HEERE tot Mose, seggende:

29

Spreeckt tot de kinderen Israëls, seggende; Wie sijn danck-offer den HEERE offert: ³⁸ sal sijne offerhande ³⁹ van sijnen danck-offer den HEERE toebrengen.

38 T.w. hy selve in persoon, niet een ander voor hem. siet het volgende vers.

39 D. van die stucken ofte deelen, die ofte Gode geoffert, ofte den Priesteren gegeven moesten werden.

30

Sijne handen sullen de vyer-offeren des HEEREN brengen: het vet ⁴⁰ aen de borst sal hy met die borst brengen, ^e om die tot een ⁴¹ beweegh-offer voor het aengesicht des HEEREN te bewegen.

40 Ofte, met.

e Exod. 29.24.

41 Verstaet na sommiger meyninge, een offer het welcke als het gedaen wert van den Priester, moeste na de vier hoecken der werelt bewogen worden: ende is alsoo onderscheyden van het hef-offer, ’t welcke maer met opheffinge opwaert bewogen wiert, bov. vers 14. siet oock van dit beweegh-offer onder 8. vers 27. ende 9.21.

31

Ende de Priester sal dat vet op den altaer aensteken: doch de borst sal Aarons ende sijner sonen zijn.

32

Ghy sult oock den rechteren schouder tot een hef-offer den Priester geven; uyt uwe danck-offeren.

33

Wie uyt de sonen Aarons het bloet des danck-offers, ende het vet offert, dien sal de ⁴² rechter schouder ten deele zijn.

42 Siet Exod. 29. op het vers 22.

34

Want ^f de ⁴³ beweeghborst ende de ⁴⁴ hef-schouder hebbe ick van de kinderen Israëls uyt hare danck-offeren genomen: ende hebbe deselve Aaron den Priester, ende sijne sonen tot eene ⁴⁵ eeuwige insettinge gegeven van de kinderen Israëls.

f Exod. 29.27. Num. 18.11.

43 Hebr. borst der beweginge. Siet boven op het vers 14.

44 Hebr. schouder der opheffinge.

45 Siet Genes. 13. op het vers 15.

35

Dit is ⁴⁶ de salvinge Aarons, ende de salvinge sijner sonen van de vyer-offeren des HEEREN; ⁴⁷ ten dage als ⁴⁸ hyse dede naderen, om het Priesterdom den HEERE te bedienen:

46 D. ’t recht ende de wettelicke portie dewelcke Aaron ende sijnen sonen van wegen haer Priester-ampt daer toe sy beroepen, ende door de salvinge ingewijet zijn, toebehoort.

47 Dat is, van dien dagh af, datse in haer ampt ingewijet zijn.

48 Mose, of Godt door Mose. And. als hyse sal doen naderen, T.w. Aaron.

36

⁴⁹ ’t Welcke de HEERE hen van de kinderen Israëls te geven geboden heeft, ten dage als hyse salfde: het zy eene eeuwige insettinge voor hare geslachten.

49 T.w. deel.

37

Dit is de wet des brand-offers, des spijs-offers, ende des sond-offers, ende des schult-offers, ende des ⁵⁰ vul-offers, ende des danck-offers:

50 Ofte, des wy-offers. Hebr. der vervullingen. want den Priesteren als sy in haer ampt ingestelt wierden, zijn de handen met offerhande gevult geweest. Ofte, met die offerhande wert hare bevestinge in ’t Priesterlicke ampt vervult. Siet Exod. 28.41. ende 29.9. ende 32. vers 29. ond. 8. vers 33. 1.Reg. c. 13. vers 33. Ezech. 43.26.

38

Die de HEERE Mose op den bergh Sinai geboden heeft; ten dage als hy den kinderen Israëls geboodt, datse hare offerhanden den HEERE in de woestijne Sinai souden offeren.