Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het xvij. Capittel.

Het volck murmureert te Raphidim om water, vers 1, etc. Mose tot den HEERE roepende, verkrijght water uyt den steen te Horeb, 4. De plaetse wordt genoemt Massa ende Meriba, 7. Amalek strijdt tegen Israël, 8. Soo lange als Mose met opgehevene handen bidt, overwint Israël, 11. Godt beveelt Amalek uyt te roeijen, 14. Mose bouwt eenen Altaer, dien noemt hy de Heere is mijn baniere, 15.

1

DAer na toogh de gantsche vergaderinge der kinderen Israëls nae ¹ hare daghreysen uyt de woestijne Sin, ² op het bevel des HEEREN; ende sy legerden haer te ³ Raphidim: daer nu en was geen water voor het volck om te drincken.

1 Hare dagh reysen waren dese: van Sin tot Dophka, van Dophka, tot Alus, van Alus tot Raphidim, Num. 33. versen 12, 13, 14. Mose en verhaelt in dit Cap. niet alle de reysen, noch rustplaetsen des volcx: maer die alleene, in dewelcke wat sonderlinghs geschiedt is.

2 Hebr. op, ofte, na den mondt.

3 Raphidim is een plaetse in de woestijne by den bergh Horeb. dit was de elfste legerplaetse.

2

Doe twistede het volck met Mose ende seyden, Geeft ⁴ ghy-lieden ons water dat wy drincken: ^a Mose dan seyde tot hen, Wat twist ghy met my? waerom ⁵ versoeckt ghy den HEERE?

4 T.w. ghy Mose ende Aaron.

a Num. 20.3, 4.

5 T.w. door uwe ongheloovigheydt, want sy twijffelden of oock de HEERE by haer was, vers 7. ’twelck sy wouden, dat hy door mirakulen soude doen blijcken. Dit is Godt versoecken, Psal. 78. versen 18, 19. Matth. cap. 16. vers 1.

3

Doe nu het volck aldaer dorstede na water, soo murmureerde ⁶ het volck tegen Mose, ende het seyde: Waer toe hebt ghy ons nu uyt Egypten doen optrecken, op dat ghy my, ende mijne kinderen, ende mijn vee, van dorste dedet sterven?

6 Niet al het volck, maer eenighe boose menschen.

4

Soo riep Mose tot den HEERE, seggende: Wat sal ick desen volcke doen? daer ⁷ feylt niet veel aen of sy sullen my steenigen.

7 Hebr. noch een weynighsken, ende sy sullen my steenigen, met derghelijcke woorden dreygden sy Mose oock, Num. cap. 14. vers 10.

5

Doe seyde de HEERE tot Mose: ⁸ Gaet henen voor het aengesichte des volcx, ende neemt met u ⁹ uyt de Outste van Israël: ende neemt uwen staf in uwe hant, ^{b 10} daer mede ghy de riviere sloeght, ende gaet henen.

8 T.w. na den berg Horeb.

9 Op dat sy mogen getuygen zijn, van het gene datter geschieden sal.

b Exod. 7.20.

10 D. daer mede ghy Aaron geboden hebt te slaen.

6

^c Siet, ick sal aldaer voor u aenghesichte op den rotzsteen in Horeb staen, ende ghy sult op den rotzsteen slaen, soo sal daer water uyt gaen, dat het volck drincke: Mose nu dede alsoo voor de oogen der Oudtsten van Israël.

c Num. 20.9. Psalm 78.15. ende 114 8. 1.Corinth. 10.4.

7

Ende hy noemde den name dier plaetse ¹¹ Massa ende ¹² Meriba, om den twist der kinderen Israëls, ende om dat sy den HEERE versocht hadden, segghende, Is de HEERE in ’t midden van ons, ofte niet?

11 D. versoeckinge.

12 D. twist, siet van een ander Meriba Num. 20.13.

8

^d Doe quam ¹³ Amalek ende streedt ¹⁴ tegen Israël in Raphidim.

d Deut. 25.17, 18.

13 D. de Amalekiten, de nakomelingen Esaus, des broeders Iacobs, Gen. cap. 36. versen 15, 16. ’t Gene hier verhaelt wordt, is geschiedt doe Mose met de Israëliten op den wegh na Horeb was treckende. Siet Deut. 25.17, 18.

14 D. tegen de Israëliten.

9

Mose dan seyde tot Iosua, Kiest ons mannen, ende treckt uyt, strijdt tegen Amalek: morghen sal ick op des heuvels ¹⁵ hooghte staen, ende ¹⁶ de staf Godes sal in mijne handt zijn.

15 Hebr. hooft.

16 D. de staf waer mede Godt groote wonderen gedaen heeft.

10

Iosua nu dede als Mose hem geseyt hadde, strijdende tegen Amalek: doch Mose, Aaron, ende ¹⁷ Hur klommen op de hooghte des heuvels.

17 Desen Hur is te onderscheyden van Hur die de vader was van Bezaleël, ende de sone van Caleb, 1.Chron. 2.19.

11

Ende het geschiedde, terwijle Mose

[fol. 33v\Jethro. Mose.]

sijne handt ophief, soo was Israël de sterckste: maer terwijlen hy sijne handt neder liet, soo was Amalek de sterckste.

12

Doch Mose handen werden swaer, daerom namen sy eenen steen, ende leyden dien onder hem, dat hy daer op sate: ende Aaron ende Hur onderstutteden sijne handen, ¹⁸ d’een op dese, d’ander op de ander [zijde.] Alsoo waren sijne handen gewisse, tot dat de Sonne onder gingh.

18 Hebr. van hier een, ende van daer een.

13

Alsoo dat Iosua ¹⁹ den Amalek, ende sijn volck ²⁰ krenckte door de ²¹ scherpte des sweerts.

19 ’t Schijnt datmen hier door Amalek moet verstaen den Koningh, ofte Oversten, ende door sijn volck, het leger: Andre verstaen door Amalek de Amalekiten, ende door sijn volck de natien, die hem te hulpe gekomen waren.

20 Ofte, versvvackte, verbrack.

21 Hebr. mondt.

14

Doe seyde de HEERE tot Mose, Schrijft dit ter gedachtenisse ²² in een boeck, ²³ ende leght het in de ooren van Iosua: ^e dat ick de gedachtenisse van Amalek ²⁴ geheel uytdelgen sal ²⁵ van onder den Hemel.

22 T.w. in ’t welcke ghy de historien der Israëliten sult beschrijven.

23 D. scherpt het Iosua uwen navolger, ende druckt het hem wel in.

e Num. 24.20. 1.Sam. 15.2, 3. Deut. 25.17, 18, 19.

24 Hebr. uytdelgende sal uytdelgen.

25 D. over al, soo wijt als de Hemel streckt.

15

Ende Mose bouwde eenen altaer, ende hy noemde sijnen name ²⁶ de HEERE is mijn baniere.

26 Hebr. Iehova Nissi. Aldus heeft Mose desen altaer genoemt ter gedachtenisse der victorie over Amalek.

16

Ende hy seyde, Dewijle ²⁷ de handt op den throon des HEEREN is, ^f soo sal de oorloge des HEEREN tegen Amalek zijn, van geslachte tot geslachte.

27 Verstaet de handt Godes, D. sijne macht, die hy van den Hemel (als zijnde sijnen throon) uytstreckt tot bescherminge van sijn volck, ende dempinge van sijne vyanden. Men kan oock door den throon verstaen de Kercke Godts. Sommige leggen het uyt van Godts eedt-sweeren. Anders, dewijle de handt [Amaleks] tegen den throon des Heeren is, Dat is, tegen hem, ende sijn volck geweest is, de plaetse is wat duyster.

f 1.Sam. 15.2.