Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het v. Capittel.

Mose ende Aaron dienen Pharao aen, wat Godt haer te seggen bevolen hadde, vers 1, etc. hy wederstaetse, ende bekijftse, 4. Der Israëliten lasten worden verswaert, 5. Sy murmureeren tegen Mose ende Aaron, 20. Mose klaeght het Godt, 22. Godt belooft haer te verlossen, 24.

1

ENde daer na gingen Mose ende Aaron henen, ende seyden tot Pharao: Alsoo seyt de HEERE de Godt Israëls, Laet mijn volck trecken, dat het my een feest houde in de woestijne.

2

Maer Pharao seyde, ^a Wie is de HEERE wiens stemme ick gehoorsamen soude, om Israël te laten trecken? ^b Ick en kenne den HEERE niet, ende en sal oock Israël niet trecken laten.

a Iob 21.15.

b Exod. 3.19.

3

Sy dan seyden, ^c De Godt der Hebreen is ons ontmoet, soo laet ons doch henen trecken, den wegh van drie dagen in de woestijne, ende den HEERE onsen Godt offeren, dat hy ons niet over kome met pestilentie, ofte met het sweert.

c Exod. 3.18.

4

Doe seyde de Koningh van Egypten tot hen, Ghy Mose ende Aaron, waerom treckt ghy het volck af van hare wercken? gaet henen tot uwe lasten.

5

Voorder seyde Pharao, Siet ¹ het volck des lants is alreede [te] vele: ende ² soudt ghylieden haer doen rusten van hare lasten?

1 Hy spreeckt van de Israëliten in Egyptenlant.

2 Met dese woorden geeft Pharao te kennen, waerom hy de Israëliten sulcke sware lasten opleyde, T.w. om haer uyt te mergelen, ende alsoo het voort-teelen der kinderen te verhinderen.

6

Daerom beval Pharao in den selven dage, den ³ Aendrijvers onder het volck, ende des selfs ⁴ Amptlieden, seggende:

3 Dese waren Egyptenaers, vers 14. die over de Israëlitische Amptlieden gestelt waren.

4 Dese waren Israëliten, vers 14. ende sy stonden onder het gebiet der Egyptische Aendrijvers.

7

Ghy ⁵ en sult voortaen desen lieden geen stroo meer geven, ⁶ tot het maken der tichelsteenen, als gisteren [ende] eergisteren: laetse selfs henen gaen, ende stroo voor haer selven versamelen.

5 Hebr. Ghy en sult niet toe doen te geven.

6 Hebr. tichelsteenen te tichelen.

8

Ende ⁷ het getal der tichelsteenen, die sy gisteren [ende] eergisteren gemaeckt hebben, sult ghy haer op leggen, ghy en sult daer van niet verminderen, want sy gaen ledigh, daerom roepen sy, seggende, Laet ons gaen, laet ons onsen Godt offeren.

7 Of, somme, mate.

9

Men versware den dienst over dese mannen, dat sy daer aen te doene hebben, ende haer niet en vergapen op ⁸ leugenachtige woorden.

8 Hebr. woorden des leugens, ofte, der valsheyt. Die godtloose Koningh noemt Godes woort leugenachtige woorden: ofte hy wil te kennen geven, dat het leugenen waren, als Mose ende Aaron seyden, dat sy van Godt gesonden waren.

10

Doe gingen de Aendryvers des volcks, ende hare Amptlieden uyt, ende spraken tot den volcke, seggende: Soo seyt Pharao, Ick en sal u-lieden geen stroo geven.

11

Gaet ghy [selfs] henen, haelt u stroo, waer ghy het vindt: doch van uwen dienst en sal ⁹ niet vermindert worden.

9 Hebr. geen woort, D. dingh.

12

Doe verstroyde sich het volck in het gantsche lant van Egypten, dat het stoppelen versamelde, voor stroo.

13

Ende de Aendrijvers drongen aen, seggende, Voleyndight uwe wercken, [elck] daghwerck op sijnen dagh, gelijck doeder stroo was.

14

Ende de Amptlieden der kinderen Israëls, die Pharaos Aendrijvers over hen gestelt hadden, werden geslagen, [ende] ¹⁰ men seyde: Waerom en hebt ghylieden u gesette werck niet voleyndight, in ’t maken der tichelsteenen, ¹¹ gelijck te voren, alsoo oock gisteren ende heden?

10 Hebr. seggende.

11 Hebr. als gisteren, eergisteren.

[fol. 28r\Pharao. Mose Jacobs sonen.]

15

Derhalven gingen de Amptlieden der kinderen Israëls, ende schreeuwden tot Pharao, seggende, Waerom doet ghy uwen knechten alsoo?

16

Uwen knechten en wort geen stroo gegeven, ende ¹² sy seggen tot ons, Maeckt de tichelsteenen: ende siet, uwe knechten worden geslagen, doch de schult is ¹³ uwes volcks.

12 T.w. de drijvers. And. de tichelsteenen, seggen sy tot ons, sult ghylieden maken.

13 Te weten, der Egyptenaren, die ons geen stroo en leveren, ende nochtans het gewoonelicke daghwerck ons af eysschen. And. ende u volck [T.w. de Israëliten] moeten de schult hebben.

17

Hy dan seyde, Ghylieden gaet ledigh, ledigh gaet ghy, daerom seght ghy: Laet ons gaen, laet ons den HEERE offeren.

18

Soo gaet nu henen, arbeyt; doch stroo en sal u niet gegeven worden: evenwel sult ghy het getal der tichelsteenen leveren.

19

Doe sagen de Amptlieden der kinderen Israëls, ¹⁴ dat het qualick met haer stont, dewijle men seyde: Ghy en sult niet minderen van uwe tichelsteenen, [van] het dagh-¹⁵werck op sijnen dagh.

14 Hebr. dat sy in het quade waren.

15 Hebr. dingh, als bov. vers 13. And. [levert] het daghwerck op sijnen dagh.

20

Ende sy ontmoetten Mose ende Aaron, die tegen haer over stonden, doe sy van Pharao uyt gingen:

21

Ende seyden tot hen, ¹⁶ De HEERE sie op u, ende ¹⁷ richte [het:] dewijle dat ghy onsen reuck hebt stinckende gemaeckt ¹⁸ voor Pharao, ende voor sijne knechten, ¹⁹ gevende een sweert in hare handen, om ons te dooden.

16 D. de Heere wille een insien daer in hebben, ende kennisse nemen van sulcks als ghylieden ons gedaen hebt. Siet Genes. 31. op vers 42.

17 Siet Gen. 15. vers 14. ende 16.5.

18 Hebr. voor de oogen Pharaos, ende voor de oogen sijner knechten.

19 D. dewijle ghy ons in den haet van Pharao gebracht hebt. siet Gen. 34.30.

22

Doe ²⁰ keerde Mose wederom tot den HEERE, ende seyde: Heere, waerom hebt ghy desen volcke quaet gedaen? waerom hebt ghy my nu gesonden?

20 D. hy begaf hem aen een bysondere plaetse, daer hy den Heere sijnen ende des volcks noot ende benauwtheyt, door het gebedt, met hertelick suchten mochte klagen ende voor dragen.

23

Want van doe af, dat ick tot Pharao ben in gegaen, om in ²¹ uwen name te spreken, heeft hy dit volck quaet gedaen: ende ghy en hebt u volck ²² geensins verlost.

21 D. uyt uwen last, ende bevel. alsoo Ezr. 5.1. Psal. 118. vers 26. Ier. 11.21. Ioan. 5.43.

22 Hebr. verlossende niet verlost.

24

Doe seyde de HEERE tot Mose, Nu sult ghy sien, wat ick aen Pharao doen sal: ²³ want door een machtige hant sal hyse laten trecken, ja door eene machtige hant sal hyse uyt sijn lant drijven.

23 D. door mijne kracht ende dwangh. Siet de vervullinge Exod. capp. 12. 13.