Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments

Het iiij. Capittel.

Mose wort versterckt door ’t veranderen sijnes stafs in een slange, vers 1, etc. ende door de melaetsheyt sijner hant, 6. Oock door ’t veranderen des waters in bloet, 9. Mose maeckt swarigheyt om tot Pharao te gaen, 10. Daer over sich Godt vertoornt, ende geeft hem Aaron tot sijnen taelman, 14. Iethro geeft Mose verlof om na Egypten te gaen, 18. De Heere seyt Mose, wat hy doen ende spreken soude tot Pharao, 21. De Heere wilde Mose op den wegh dooden, 24. Zippora besnijt haren sone, 25. Godt sendt Aaron Mose in ’t gemoet, 27. Sy beyde openen den Israëliten haren last, 29. ende worden gelooft, 31.

1

DOe antwoordde Mose, ende seyde; Maer siet, ¹ sy en sullen my niet gelooven, noch mijne stemme hooren, want sy sullen seggen, De HEERE en is u niet verschenen.

1 T.w. de Israëliten.

2

Ende de HEERE seyde tot hem, Wat isser in uwe hant? ende hy seyde, ² Een staf.

2 Vers 20. wort hy genoemt de staf Godes, om dat, door de kracht Godes, groote dingen daer mede zijn uytgericht.

3

Ende hy seyde, Werpt hem ter aerden, ende hy wierp hem ter aerden, ³ doe wert hy tot ⁴ eene slange: ende Mose ⁵ vloodt van haer.

3 Exod. 7.15. staet, hy wert verandert in een slange.

4 Exo. 7.10. wortse genoemt een drake.

5 T.w. van vreese.

4

Doe seyde de HEERE tot Mose, Streckt uwe hant uyt, ende grijptse by haren steert: doe streckte hy sijne hant uyt, ende vattese, ende sy wert tot eenen staf in sijne ⁶ hant.

6 Hebr. palm.

5

Op dat sy gelooven, dat u verschenen zy de HEERE de Godt harer vaderen, de Godt Abrahams, de Godt Isaacs, ende de Godt Iacobs.

6

Ende de HEERE seyde voorder tot hem, Steeckt nu uwe hant in uwen boesem, ende hy stack sijne hant in sijnen boesem: daer na trock hyse uyt, ende siet, sijne hant was melaetsch, [wit] als sneeuw.

7

Ende hy seyde, Steeckt uwe hant wederom in uwen boesem, ende hy stack sijne hant wederom in sijnen boesem: daer na trock hyse uyt sijnen boesem, ende siet, sy was weder als sijn [ander] vleesch.

8

Ende het sal geschieden, soo sy u niet en gelooven, noch ⁷ na de stemme des eersten teeckens hooren: soo sullen sy de stemme des laetsten teeckens gelooven.

7 D. na het woort dat door’t eerste teecken is bevestight. Hier wort het teecken een stemme toege-eygent (gelijck Gen. 4. vers 10. den bloede) om dat Godt door sulcke teeckenen tot de menschen spreeckt.

9

Ende het sal geschieden soo sy oock dese twee teeckenen niet en gelooven, nochte na uwe stemme en hooren, soo neemt van de wateren der riviere, ende gietse op het drooge: soo ^a sullen de wateren die ghy uyt de riviere sult nemen, die selve sullen tot bloet worden op het drooge.

a Exod. 7.19.

10

Doe seyde Mose tot den HEERE; ⁸ Och Heere, ick ⁹ en ben geen man wel ter tale, noch van gisteren, ¹⁰ noch van eergisteren, noch van doe af, doe ghy tot uwen knecht gesproken hebt: want ick ben swaer van monde, ende swaer van tonge.

8 Siet van’t Hebr. woordeken, overgeset Och, Gen. 43.20.

9 Hebr. ick en ben geen man der woorden, D. ick ben niet welsprekende.

10 Mose wanhoopte geheelick van de beterschap sijner tonge, overmits hy selfs te dier tijt geen beterschap en vernam, doe de Heere met hem sprack van dese ambassade.

11

Ende de HEERE seyde tot hem, Wie heeft den mensche den mont ¹¹ gemaeckt? ofte wie heeft den stommen, of dooven, of sienden, of blinden, gemaeckt? Ben ick het niet, de HEERE?

11 Hebr. gestelt, of, gesett, Psal. 94.9.

12

Ende nu gaet henen, ende ^b ick sal

b Matth. 10.19. Marc. 13.11. Luce 12.12.

[fol. 27v\Mose beroepen.Mose. Aaron.]

met uwen monde zijn, ende ¹² sal u leeren, wat ghy spreken sult.

12 T.w. door mijnen Geest, gelijck Christus dit oock sijnen Apostelen belooft, Matth. 10.19, 20. Marc. 13.11. ende Luce 12.11, 12.

13

Doch hy seyde, Och Heere: ¹³ sendt doch door ¹⁴ de hant [des genen dien] ghy soud senden.

13 Hebr. sendt doch door de hant ghy senden soudt, D. sendt eenen, dien ghy weet bequamer te zijn als ick ben, tot sulck een boodschap.

14 D. door den dienst, als Exod. 9. vers 35. Psal. 77.21. Hagg. 1.1. Mal. 1. vers 1. Actor. 7.35.

14

Doe ontstack de toorn des HEEREN over Mose, ende hy seyde, Is niet Aaron de Levijt uw’ broeder? ick ¹⁵ weet dat hy seer wel spreken sal. ende oock siet, ¹⁶ hy sal uyt gaen u te gemoete, wanneer hy u siet, soo sal hy in sijn herte verblijt zijn.

15 Hebr. dat hy sprekende spreken sal, D. wel ter tale is, wel kan ende sal spreken.

16 And. hy gaet uyt.

15

^c Ghy dan sult tot hem spreken, ende ¹⁷ de woorden ¹⁸ in sijnen monde leggen: ende ick sal met uwen monde, ende met sijnen monde zijn, ende ick sal u-lieden leeren, wat ghy doen sult.

c Exod. 7.2.

17 Die ick tot u gesproken hebbe, ende noch spreken sal.

18 D. ghy sult hem klaerlick onderwijsen, ende sterckelick gebieden mijne woorden trouwelick aen te dienen, daer het behoort. siet Ies. 51. vers 16. ende 59.21. Ier. 1.9. ende 5. vers 14.

16

Ende hy sal voor u tot den volcke spreken: ende het sal geschieden, dat hy u ¹⁹ tot eenen monde sal zijn, ende ghy ²⁰ sult hem tot eenen Godt zijn.

19 D. hy sal u taelman zijn ende ’t woort voeren. And. in de plaetse des monts.

20 D. ghy sult het beleyt van alles hebben, ende hem in mijnen name opleggen ende bevelen wat hy seggen sal, ende hy sal u, als my, gehoor geven. Vergel. ond. 7. vers 1.

17

Neemt dan desen staf in uwe hant, daer mede ghy ²¹ die teeckenen doen sult.

21 Van dewelcke capp. 7. 8. 9. 10. 11. sal gesproken worden.

18

Doe gingh Mose henen, ende keerde weder tot Iether sijnen schoonvader, ende seyde tot hem, Laet my doch gaen, dat ick wederom tot mijne broederen keere, die in Egypten zijn, ende sie, of sy noch leven: Iethro dan seyde tot Mose, Gaet in vrede.

19

Oock ²² seyde de HEERE tot Mose in Midian, Gaet henen, keert weder in Egypten: want alle de mannen zijn doot, die ²³ uwe ziele sochten.

22 Ofte: hadde geseyt.

23 D. u leven, siet Gen. 19.17. D. die u sochten te dooden. siet gelijcke maniere van spreken, 1.Sam. cap. 22. vers 23. ende 1.Reg. c. 19. vers 14. Psal. 54.5. Matt. 2. vers 20.

20

Mose dan nam sijne vrouwe, ende sijne sonen, ende voerdese op eenen ezel, ende keerde weder in Egyptenlant; ende Mose nam den ²⁴ staf Godes in sijne hant.

24 Den welcken Godt hem hadde heeten nemen vers 17. ende door welck middel Godt teeckenen doen wilde, Exo. 17. vers 9. Desen staf wort oock de staf Godes genaemt, om aen te wijsen, dat de kracht om wonderheden te doen, niet in den staf, noch in Mose, maer in Godt was.

21

Ende de HEERE seyde tot Mose: Terwijle ghy henen treckt om weder in Egypten te keeren, siet toe, dat ghy alle de wonderen doet voor Pharao, ²⁵ die ick in uwe hant gestelt hebbe: doch ick sal sijn herte ²⁶ verstocken, dat hy het volck niet en sal laten gaen.

25 D. die ick willens ben, door uwen dienst, ende mijne macht te doen.

26 And. verstijven, verharden, alsoo namelick, dat ick hem mijne genade onthouden, ende hem sijnen boosen wille ende affecten over geven sal, soo dat hy door sijn eygen boosheyt, ende door des Duyvels in geven, ende uyt sulcke wonderheden, oorsake ende aenleydinge nemen sal, des te meer mijne geboden tegen te staen. Dergelijcke maniere van spreken siet onder 10.1. ende Deuter. 2.30. Iosu. 11.20.

22

Dan sult ghy tot Pharao seggen: Alsoo seyt de HEERE, Mijn sone, mijn eerstgeboren, is ²⁷ Israël.

27 D. het volck ofte nakomelingen Israëls: dese worden genoemt Godes eerstgeborene sone, om datse uyt genade uyt alle Heydenen, eerst verkoren waren, om Godes volck ende kinderen te wesen, ende Gode soo aengenaem, als de eerstgeborene haren ouderen zijn.

23

Ende ick ²⁸ hebbe tot u geseyt, Laet mijnen sone trecken, dat hy my diene, maer ghy hebt geweygert hem te laten trecken: siet ick sal uwen sone, uwen eerstgeborenen dooden.

28 Anders, ick segge u.

24

Ende het geschiedde ²⁹ op den wegh in de herberge, dat de HEERE hem tegen quam, ende ³⁰ socht hem te dooden.

29 Te weten, na Egypten.

30 Om dat hy de besnijdenisse aen sijnen sone versuymt hadde. Siet Genes. cap. 17. vers 14.

25

Doe nam Zippora ³¹ een steenen [mes] ende besneedt de voorhuyt hares soons, ende ³² wierpse voor sijne voeten: ende seyde, ³³ Voorwaer ghy zijt my ³⁴ een bloetbruydegom.

31 Anders, eenen scherpen steen.

32 Anders, dede het (te weten, de afgesnedene voorhuyt) sijne (te weten, Mose) voeten roeren. Andere verstaen, dat Zippora haren sone voor de voeten Mose geworpen heeft.

33 Verstaet dese woorden alsoo, als of Zippora seyde tot haren man, ick hebbe u leven moeten rantsoenen met het bloet mijns soons, dien ick besneden hebbe, ende alsoo zijt ghy my als een nieuwe bruydegom geworden.

34 Hebr. een bruydegom der bloeden.

26

Ende ³⁵ hy liet van hem af: doe seyde sy, Bloetbruydegom, ³⁶ van wegen de besnijdenissen.

35 Te weten, Godt, of de Engel, die Mose dooden wilde.

36 Het schijnt datse niet wel te vreden is geweest om de besnijdenisse van hare sonen.

27

De HEERE seyde oock tot Aaron, Gaet Mose te gemoete in de woestijne: ende hy gingh, ende ontmoette hem ³⁷ aen den bergh Godes, ende hy kuste hem.

37 Genoemt Horeb, bov. 3.1.

28

Ende Mose gaf Aaron te kennen alle de woorden des HEEREN, die hem gesonden hadde: ende alle de teeckenen die hy hem bevolen hadde.

29

Doe gingh Mose ende Aaron, ende [kolom] sy versamelden alle de Oudtste der kinderen Israëls.

30

Ende Aaron sprack alle de woorden, die de HEERE tot Mose gesproken hadde: ende hy dede de teeckenen voor de oogen des volcks.

31

Ende het volck geloofde, ende hoorden, dat de HEERE de kinderen Israëls besocht, ende dat hy hare verdruckinge ³⁸ sagh, ende sy neyghden hare hoofden, ende aenbaden.

38 T.w. met mededooghsaemheyt, als Exod. 3.7.