Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het vij. Capittel.

1 Christus leert voorder, hoemen van sijnen naesten moet oordeelen, ende den selven bestraffen. 6 Datmen het heylige den verachters niet en moet voordragen. 7 Datmen met bidden moet aenhouden. 12 hoe men handelen moet met sijnen naesten. 13 Van de enge ende wijde poorte. 15 Van de valsche Propheten te mijden. 21 Dat niet alle die uyterlick Godt dienen sullen salich worden. 24 Datmen ’t woort Godts niet alleen moet hooren maer oock doen.

1

^a EN oordeelt ¹ niet, op dat ghy niet geoordeelt en wort.

a Luce 6.37. Rom. 2.1. 1.Cor. 4.3, 5.

1 N. lichtveerdelick, ofte verkeerdelick, uyt haet, nijdicheyt, ofte ongegrondt achterdencken. Anders is een oprecht oordeel van saken daer van men oprechte kennisse heeft, als ’t tot een goet eynde geschiet, so in’t gerichte, als daer buyten, niet alleen geoorloft, maer oock geboden. Siet 2.Chron. 19. vers 6. Ioa. 7.24. 1.Cor. 5.12.

2

^b Want met welck oordeel ghy oordeelt, sult ghy geoordeelt worden: ende met welcke mate ghy metet, sal u weder gemeten worden.

b Marc. 4.24. Luce 6.38.

3

^c Ende wat siet ghy den ² splinter die inde ooge uwes broeders is, maer den balck die in uwe ooge is en merckt ghy niet?

c Luce 6.41, 42.

2 D. kleyne ofte mindere gebreken, gelijck door den balck groote ende grove gebreken verstaen worden.

4

Of, hoe sult ghy tot uw broeder seggen, laet toe dat ick den splinter uyt uw’ ooge uyt doe, ende siet daer is een balck in uwe ooge.

5

^d Ghy geveynsde, werpt eerst den balck uyt uw’ ooge, ende dan sult ghy besien, om den splinter uyt uwes broeders ooge uyt te doen.

d Prov. 18.17.

6

^e En geeft het ³ heylige den honden niet, noch en werpt uwe peerlen niet voor de swijnen: op dat sy niet t’eeniger tijdt de selve met hare voeten en vertreden, ende [haer] omkeerende u en verscheuren.

e Prov. 9.8. ende 13.9.

3 Heylich is eygentlick ’t gene van het gemeyn gebruyck afgesondert is, ende wort daer door hier verstaen de predicatie des Euangeliums, ofte de vermaningen ende vertroostingen uyt Godes woort, als oock de bedieninge der H. Sacramenten, die van wegen harer weerdicheyt hier oock peerlen genaemt worden, ende die men den hardneckigen ende moetwilligen spotters, die by honden ende swijnen vergeleecken worden, niet en moet voorhouden. Prov. 9.8. 1.Cori. 10.21. Phil. 3.2.

7

⁴ Biddet, ^f ende u sal gegeven worden: soecket, ende ghy sult vinden: kloppet, ende u sal open gedaen worden.

4 Door bidden, soecken, ende kloppen, vermaent ons Christus met ernst geduerichlick aen te houden inden gebede. Siet oock Rom. 12.12. 1.Thes. 5.17.

f Matth. 21.22. Marc. 11.24. Luce 11.9. Ioan. 14.13. ende 16.24. Iac. 1.5, 6. 1.Ioan. 3.22. ende 5.14.

8

^g Want een yegelick die ⁵ bidt, die ontfangt: ende die soeckt, die vint: ende die klopt, dien sal open gedaen worden.

g Ierem. 29.12. Prov. 8.17.

5 N. uyt den geloove, ende na Godes wille. Iac. 1.6. 1.Ioh. 5.14.

9

Ofte wat mensche isser onder u, soo sijn sone hem soude bidden om broot, die hem eenen steen sal geven?

10

Ende soo hy hem om een visch soude bidden, die hem een slange sal geven?

11

Indien dan ghy, ^h die boos zijt, weet uwen kinderen goede gaven te geven, hoe veel te meer sal uwe Vader, die in de hemelen is, goede [gaven] geven, den genen, diese van hem bidden.

h Gen. 6.5. ende 8.21.

12

ⁱ Alle [dingen] dan die ghy wilt dat u de menschen souden doen, doet ghy hen

i Luce 6.31.

[fol. 4v]

oock alsoo: Want dat is ⁶ de Wet ende de Propheten.

6 D. de somma van al ’t gene de wet, ende de Propheten, uytleggers der selve, leeren aengaende de tweede tafel der tien geboden, vande liefde des naesten. Matth. 22.39.

13

^k Gaet in door de enge poorte: want wijdt is de poorte, ende breedt is de wech, die tot het verderf leydt, ende vele zijnder die door de selve ingaen.

k Luce 13.24.

14

^l Want de poorte is enge, ende de wech ⁷ is nauwe die tot het leven leydt, ende weynige zijnder die den selven vinden.

l Actor. 14.22.

7 D. niet alleen ten aensien van de nauwe gehoorsaemheyt die Godt van ons eyscht, maer oock om datse is vol van verdruckinge ende swaricheyt. Siet Act. 14.22.

15

^m Maer wacht [u] van de valsche Propheten, de welcke in ⁸ schaeps-kleederen tot u komen, maer van binnen zijn’se grijpende ⁹ wolven.

m Deut. 13.3. Ierem. 23.16. Matth. 24.4. Rom.16.17. Ephes. 5.6. Coloss.2.8. 1.Ioan. 4.1.

8 D. in eenen uyterlijcken schoonen schijn.

9 D. verleyders ende ziel-moorders. Ioa. 10.1, 8. Act. 20.29.

16

Aen hare ¹⁰ vruchten sult ghyse kennen. Leest men oock een druyve van doornen, of vijgen van distelen?

10 Door dese vruchten wort verstaen niet soo seer het leven, het welck voor eenen tijt bedriegen kan, als wel de leere, die aen Godts woort moet beproeft zijn. 1.Ioan. 4.1.

17

ⁿ Alsoo een yeder goede boom, brengt voort goede vruchten, ende ¹¹ een quade boom brengt voort quade vruchten.

n Matth. 12.33. Marc. 11.15. Matth. 3.10. Luce 3.8.

11 Gr. Een verrotte boom.

18

Een goede boom en kan geen quade vruchten voortbrengen: noch een quade boom goede vruchten voortbrengen.

19

Een yeder boom die geen goede vrucht voort en brengt, wort uytgehouwen, ende in’t vyer geworpen.

20

So sult ghy dan de selve aen hare vruchten kennen.

21

^o Niet een yegelijck, ¹² die tot my segt, Heere, Heere, en sal ingaen in’t Coninckrijcke der hemelen: maer ¹³ die daer doet den wille mijns Vaders, die in de hemelen is.

o Rom. 2.13. Iac. 1.22. Actor. 19.13. Matth. 25.11. Luce 6.46. ende 13.25.

12 D. die veel ende ydelick roemt van Christo ende sijne leere.

13 D. die in Christum recht gelooft. Ioa. 6.40. ende sijn leven nae Godts geboden aenstelt. 1.Thess. 4.3.

22

^p Vele sullen ¹⁴ ten dien dage tot my seggen, Heere, Heere, en hebben wy niet ¹⁵ in uwen name gepropheteert, ende in uwen name duyvelen uytgeworpen, ende in uwen name vele ¹⁶ crachten gedaen?

p Ierem. 14.14. ende 27.15. Luce 13.26.

14 N. des uytersten oordeels. Matt. 24.36.

15 D. door uw’ bevel ende kracht, als uwe Dienaers, ende tot verbreydinge van uwe eere.

16 D. wonderteeckenen ofte mirakelen. 1.Cor. 12.10. om datse door de kracht Godts geschieden.

23

^q Ende dan sal ick haer ¹⁷ opentlijck aenseggen, Ick en hebbe u noyt ¹⁸ gekent. ^r Gaet wech van my ghy die de ongerechticheyt werckt.

q Psal. 6.9. Matth. 25.12. Luce 13.25.27.

17 Gr. belijden.

18 N. voor de mijne. siet Ioa. 10.14. ende 2.Tim. 2.19.

r Matth. 25.41. Luce 13.25, 27.

24

^s Een yegelijck dan die dese mijne woorden hoort, ende de selve doet, dien sal ick vergelijcken by een voorsichtich man, die zijn huys op een steenrotse gebouwt heeft.

s Ierem. 17.8. Luce 6.47. Rom. 2.13. Iac. 1.23.

25

Ende daer is ¹⁹ slach-regen nedergevallen, ende de waterstroomen zijn gekomen, ende de winden hebben gewaeyt, ende zijn tegen het selve huys aengevallen, ende het en is niet gevallen, want het was op ²⁰ de steenrotse gegront.

19 Door de slach-regen, water-stroomen, ende winden worden verstaen allerleye vervolgingen, verleydingen, ende versoeckingen, waer door de menschen tot afval souden konnen gebracht worden.

20 Dese steenrotze beteeckent Christum. 1.Pet. 2.6.

26

^t Ende een yegelijck die dese mijne woorden hoort, ende de selve niet en doet, die sal by eenen dwasen man vergeleken worden, die sijn huys op het ²¹ zant gebouwt heeft.

t Rom. 2.13. Iacob 1.23. Ezech. 31.11.

21 Door het zandt wort verstaen al wat de menschen buyten Christum tot een fondament harer salicheyt stellen. Act. 4.12.

27

Ende de slach-regen is nedergevallen, ende de waterstroomen zijn gekomen, ende de winden hebben gewaeyt, ende zijn tegen ’t selve huys aengeslagen, ende het is gevallen, ende sijnen val was groot.

28

Ende het is geschiet, als Iesus dese woorden ge-eyndicheyt hadde, [dat] de scharen haer ²² ontsetteden over sijne leere.

22 Ofte, verbaest, verslagen werden met verwonderinge, ende beroeringe hares gemoets.

29

^v Want hy leerde haer, als ²³ macht hebbende, ende niet als de Schriftgeleerde.

v Marc. 1.22. ende 6.2. Luce 4.32.

23 D. met een Godtlijcke autoriteyt, ende met een sonderlinge bewegelickheyt ende vrymoedicheyt. Siet Luce 4.22. ende Ioa. 7.45, 46.