Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het vij. Capittel.

De Ioden vragende de Priesters ende Propheten, of sy de Feest-dagen, welcke hare voor-ouders eertijts hadden ingestelt door nootdrang, schuldich waren noch te onderhouden: vers 1, etc. Antwoordt haer de Heere door Zacharia, dat hy haer sulck vasten niet bevolen en hebbe, 4. maer wel, dat sy recht, gerechticheyt, ende barmherticheyt tegen haren even-naesten oeffenen souden, 9. ’T welck dewijle sy niet gedaen en hadden, so was hy veroorsaeckt haer te straffen, 11.

1

HEt gebeurde nu in den vierden jare des Conincks ¹ Darij, [dat] het woort des HEEREN geschiedde tot Zacharia, op den vierden der negender maent, [naemlick] in ² Chisleu.

1 Siet bov. 1. op vers 1.

2 Dese maent komt meeren-deels met onsen November overeen. Siet Nehem. 1. op vers 1.

2

Doemen ³ [nae] het Huys Godes ⁴ gesonden hadde ⁵ Sarezer, ende ⁵ Regem-Melech, ⁶ ende sijne mannen, om het aengesichte des HEEREN te smeecken:

3 D. nae den Tempel, daer de Priesters ende Propheten waren, als af te nemen is uyt vers 3. And. Als Bethel, D. de kercke Godes, gesonden hadde Sarezer.

4 T.w. van wegen het volck, als blijckt uyt vers 5. ’t welck uyt de Babylonische gevanckenisse weder-gekomen was: ofte, so andre meynen, van wegen ’t volck dat noch in Babylonien was.

5 Dit zijn buyten allen twijffel, van de alder-treffelickste mannen onder de Ioden in die tijden geweest.

5 Dit zijn buyten allen twijffel, van de alder-treffelickste mannen onder de Ioden in die tijden geweest.

6 D. mitsgaders de andre mannen, die desen in dese legatie bygevoecht waren. of, met hare mannen, D. met hare dienaers.

3

Seggende tot de Priesters, die in het Huys des HEEREN der heyrscharen waren, ende ⁷ tot de Propheten, seggende: Moet ick ⁸ weenen ⁹ in de vijfste maent, ¹⁰ my afsonderende, gelijck als ick gedaen hebbe nu soo vele jaren?

7 T.w. Haggai, Zacharia, ende Maleachi.

8 D. treuren, droeve zijn, ende vasten. De sin is, Ismen verbonden dien vasten-dach, met weenen en treuren te onderhouden, (nu de Tempel by nae herbouwt is) die voortijts is ingestelt ter gedachtenisse van de verwoestinge des Tempels? siet 2.Reg. 25.8, 9. ende Ierem. 52.13.

9 Ten deele met Iulio over-een-komende. In dese maent is de Tempel ende stadt gedestrueert geworden, 2.Reg. 25.9. ende Ier. 52.12.

10 D. my onthoudende, T.w. van eten en drincken, ende andre verquickingen des lichaems, ende mijne ziele quellende. Siet Ioel 2. vers 15, etc.

4

Doe geschiedde het woort des HEEREN der heyrscharen tot my, seggende,

5

Spreeckt tot den gantschen volcke deses lants, ende tot de Priesters, seggende: Doe ghy vastedet, ende rouw-klaechdet, ¹¹ inde vijfste, ende ¹² inde sevenste [maent], namelick ¹³ nu tseventich jaren, hebt ghylieden ¹⁴ my, my ¹⁵ eenichsins gevastet?

11 Ter gedachtenisse van de destructie des Tempels. Ierem. 52.12.

12 Desen vast-dach was ingestelt ter gedachtenisse van Gedalja, die in die maent verraderlick vermoort was, 2.Reg. 25.25. Ier. 41.2.

13 N. soo lange als de Babylonische gevanckenisse geduert heeft, ende daer na tot desen tijt toe.

14 D. my te gevalle, also dat het my soude behaecht hebben? of, dat my daer mede eenige besondere eere ofte eenigen Godts-dienst soude aengedaen zijn? De sin is, dat de ware Godts-dienst niet eygentlick en bestae in ’t vasten, ofte in eten ende drincken, maer in het onderhouden der geboden Godes

15 Hebr. vastende gevast?

[fol. 133v]

6

Of als ghy atet, ende als ghy droncket, ¹⁶ en waert ghy het niet die daer atet, ende ghy die daer droncket?

16 D. hebt ghy-lieden niet voor u selven gegeten ende gedroncken? Ick en hebber geen voordeel van gehadt, maer ghylieden.

7

¹⁷ Zijn’t niet de woorden welcke de HEERE uytriep ¹⁸ door den dienst der vooriger Propheten, ¹⁹ doe Ierusalem bewoont ende gerust was, ende hare steden rontom haer? ende ²⁰ het zuyden, ende de leegte bewoont was?

17 Als of hy seyde, uwe vrage is licht te beantwoorden, leest het gene dat de Propheten hier te vooren meer-maels gepredickt hebben, so sult ghy daer vinden wat ick van ulieder vasten houde. Siet Iesa. c. 58. versen 3, 4. maer andre vertalen de woorden des texts aldus: [Soudt] ghy niet [behooren te doen] de woorden die de Heere uyt-geroepen heeft door, etc. Ofte aldus: [En hebt] ghy niet [gehoort] etc.

18 Hebr. door de hant. als ond. vers 12.

19 T.w. voor de Babylonische gevangenisse: of, doe Ierusalem noch floreerde.

20 Siet Ios. c. 15. versen 1, 2. De sin is, Doe het Coninckrijcke van Iuda noch in staet was, ende die stammen in haer geheel.

8

Voorder geschiedde het woort des HEEREN tot Zacharia, seggende:

9

Alsoo ²¹ sprack de HEERE der heyrscharen, seggende: ²² Richtet ²³ een waerachtich gerichte, ende doet goedertierenheyt, ende barmherticheden ²⁴ de eene aen den anderen:

21 T.w. tot uwe Vaders.

22 De sin is, Dit is een recht vasten dat my behaecht. Siet van een recht vasten breeder Iesa. cap. 1. versen 16, 17, 18. Mat. c. 23.23.

23 Hebr. een gerichte der waerheyt, of, der trouwe.

24 Hebr. de man met sijnen broeder, of, met sijnen naesten.

10

Ende en verdruckt ^a de weduwe, noch den weese, den vreemdelinck, noch den elendigen niet: ende en ²⁵ denckt niet in u herte ²⁶ d’een des anderen ²⁷ quaet.

a Exod. 22.22.

25 Want men oock met ghedachten sondicht.

26 Hebr. des mans sijnes broeders quaet.

27 D. qualick-vaert, schade.

11

Maer ²⁸ sy weygerden op te mercken, ende ²⁹ togen hare schouder te rugge, ende ³⁰ sy verswaerden hare ooren, op dat sy niet en hoorden.

28 T.w. uwe Vaders, ende voor-ouders. Siet bov. cap. 1. vers 4.

29 D. sy en wouden des Heeren jock niet dragen, Hebr. sy gaven eene afwijckende schouder. Siet Neh. 9. op vers 29.

30 Vergel. Ies. 6.10.

12

Ende sy ³¹ maeckten haer herte ³² [als] een diamant, op dat sy niet en hoorden ³³ de Wet, ende de woorden die de HEERE der heyrscharen sondt ³⁴ in sijnen Geest, door den dienst der vooriger Propheten, waer uyt ontstaen is eenen grooten toorn van den HEERE der heyrscharen.

31 Hebr. stelden, setteden.

32 D. gantsch hart ende wederspannich. Vergel. Ier. 48.4. Ezech. 11.19. ende 36.26. Hebr. als eenen duerachtigen [steen]. Siet de aenteeck. Ierem. 17. op vers 1.

33 T.w. de Wet des Heeren.

34 Hier uyt blijckt dat sy wederspannich geweest zijn, niet soo seer tegen de Propheten, als tegen den Geest Godes die in ende door de Propheten sprack.

13

Daerom ist geschiet, gelijck als ³⁵ hy geroepen hadde, doch sy niet gehoort en hebben: ^b alsoo riepen sy oock, maer ick en hoorde niet, seyt de HEERE der heyrscharen:

35 T.w. de Heere, of, de Prophete des Heeren, Siet bov. vers 7. ende Hose. 11.2. ende Mich. 3.4

b Iesa 1.15. Ierem. 11.11. ende 14.2. Prov. 1.28.

14

Maer ick hebse wech-gestormt onder alle Heydenen, welcke sy niet en kenden, ende het lant ³⁶ wiert achter haer verwoest, ³⁷ so datter niemant door en ginck, noch wederkeerde: want ³⁸ sy stelden ³⁹ het gewenschte lant tot eene verwoestinge.

36 Ende het bleef lange woest liggen, T.w. na dat sy gevanckelick zijn wechgevoert geworden.

37 Wy souden, nae onse maniere van spreken, seggen, Soo datter niemant uyt noch in ginck, Ende dit duerde soo lange tot dat ick u lieden daer wederom inbracht.

38 T.w. uwe Vaders. als bov. vers 11. And. also stelden sy het, etc.

39 T.w. het Ioodsche lant. De sin is, Sy zijn door hare ongehoorsaemheyt ende wederspannicheyt, selfs oorsake geweest, dat het Edele lant, ’t welck ick haer ten erfdeele gegeven hadde, soo jammerlick is verwoest geworden: Gelijck sy dit selfs bekennen Dan. 9.16.