Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xiiij. Capittel.

Belofte van de verlossinge des volcx Godes uyt de Babylonische gevangenisse, mitsgaders van de beroepinge der heydenen, vers 1. woorden met de welcke de Babyloniers bespott worden, 4. Godt porret de Persen ende Meden aen tot haren verderve, 21. ende haren onderganck wort wederom voor-seyt, 22. Een dreygement over de Philistijnen, 29.

1

¹ WAnt de HEERE sal hem ² over Iacob ³ ontfermen, ende ⁴ hy sal Israël ⁵ noch ⁶ verkiesen, ende hy ⁷ salse ⁸ in haer lant setten: ende ⁹ de vreemdelinck sal sich tot hen vervoegen, ende sy sullen den huyse Iacobs aenhangen.

1 Hier geeft de Prophete reden waerom Godt de Babyloniers door de Meden ende Persen verstooren soude, gelijck c. 13. geseyt is. T.w. op dat hy door sulck middel, sijn volck uyt de Babylonische gevanckenisse verlossen soude.

2 D. over de Ioden in Babylon gevangen zijnde.

3 Dit en is niet alleen te verstaen van eene lichamelicke verlossinge uyt de Babylonische gevanckenisse: Maer oock van de geestelicke verlossinge des volcx Godes door Christum Iesum.

4 De Heere.

5 Of, voorder, voortaen.

6 D. hy sal sich Israels sijnes uytverkorenen volcx ('t welc hy stracx Iacob genaemt heeft) noch voorder aen-nemen, met der daet bewijsende ende doende blijcken, dat hy Israël heeft uytverkoren tot sijn eygen volck.

7 T.w. Iacob ende Israel, D. de Ioden.

8 T.w. in het Ioodsche lant, haer verlossende uyt de Babylonische gevanckenisse.

9 T.w. eenige uyt de heydenen, selfs uyt de Babyloniers. Dit is een belofte aengaende de beroepinge der heydenen tot Christum, door de predicatie des H. Euangelii, siet Rom. c. 11.

2

Ende ¹⁰ de volcken sullense aen-nemen, ende ¹¹ in hare plaetse brengen, ende ¹² het huys Israëls salse erffelick besitten ¹³ inden lande des HEEREN, tot knechten ende tot maechden: ende ¹⁴ sy sullen gevanckelick houden de gene die haer gevangen hielden, ende sy sullen heerschen over hare drijvers.

10 Dit is eerst vervult als eenige volckeren onder de heydenen, den Ioden, doe sy nae Ierusalem weder-optogen, alle hulpe ende dienst bewesen hebben. Ezr. 1.6. Daerna, als vele heydenen door de geloovige Ioden (door de Apostelen, hare methulpers, ende navolgers) tot de gehoorsaemheyt des Euangelii, ende tot de gemeynschap der Christelicker kercke zijn gebracht geworden. siet boven cap. 11. vers 14. ende onder cap. 66. vers 20.

11 Of, aen hare plaetse, D. in haer Vaderlant.

12 De Israëliten sullen de volckeren soo onder haer gebiet hebben, als of sy hare dienstboden waren. Doch dit is te verstaen van eene vrywillige dienstbaerheyt, daer hercomende, dat de vreemdelingen de Religie der Ioden, ende daer na de Christelicke Religie, souden aen-nemen.

13 D. in Iudaea, 't welck aldus genoemt wort, om dat Godt dat lant ten erve gegeven hadde, ende dat hy sijn ruste in den Tempel te Ierusalem genomen hadde.

14 Dit is voltrocken, als de heydenen door de Predicatie der Apostelen, haer Christo hebben onder-worpen. siet 2.Cor. 10.5, 6.

3

Ende het sal geschieden ten dage, wanneer ¹⁵ u de HEERE ruste geven sal van uwe smerte, ende van uwe beroeringe, ende ^a van de harde dienstbaerheyt daer in men u heeft doen dienen:

15 ô mijn volck van Israël.

a Deut. 28.48.

4

Dan sult ghy dese spreucke ¹⁶ opnemen ¹⁷ tegen den Coninck van Babel, ende seggen: ¹⁸ Hoe houdt ¹⁹ de Drijver op? [hoe] houdt ²⁰ de Goudene op?

16 D. gebruycken, in de mont nemen, als Psal. 50.16.

17 Of van, of over.

18 Als of men seyde, Hoe ist mogelick, dat sulck een machtich, ende sulck een groot Coninckrijcke, in eener nacht soo vervallen is? Van hier af, tot op het 21. vers worden beschreven de vrolicke woorden des volcx Godes, van wegen den onderganck der Babyloniers.

19 D. dien tyran, dien wreeden heerscher.

20 Verstaet hier door de goudene, de Stadt Babel, die rijck ende prachtich was, harer inwoonderen kleederen ende huysraet blinckende van gout ende van silver. siet Dan. cap. 2. ende cap. 3. Andre, de gout-dorstige, of, de gout-schatterinne. Het komt van een Chaldeeusch woort, dat gout beteeckent. De Prophete bespot Babel, de hooft-stadt van Chaldea, met een woort uyt de Chaldeeusche sprake genomen.

5

De HEERE heeft ²¹ den stock der godloosen gebroken: den scepter der Heerschers.

21 Of staf. D. die harde ende wreede heerschappye der Babyloniers. Dit is een antwoorde op de vrage vers 4. te kennen gevende, dat Godt de Babyloniers vernielen soude, hoe onmogelick dat het in het oordeel der menschen was.

6

Die de volckeren plaechde in verbolgentheyt ²² met eene plage sonder ophouden: die in toorn over de heydenen heerschede, die wort ²³ vervolcht, sonder dat het yemant afweeren kan.

22 And. met eene plage die niet en is af te weeren, etc.

23 T.w. van de Persen ende Meden, sonder dat hy het kan weeren, ja noch hy, noch yemant anders. And. wiert yemant vervolcht, of verdruckt, hy en belette het niet: Verstaet hier by, maer hy liet een yeder gewelt dryven nae sijn welgevallen.

7

De gantsche ²⁴ aerde ²⁵ rust, sy is stille: sy maken groot geschal met gejuych.

24 D. de inwoonders der aerde, Daer om volgter, sy maken, etc. in't veelvoudich getal.

25 De sin is, Nu de rooversche Stadt ende 't lant van Babel t'ondergebracht ende verdelcht zijn, so is de gantsche werelt in ruste ende in vrede.

8

²⁶ Oock verheugen haer de dennen over u, [ende] de cederen van Libanon: [seggende] Sint dat ghy ²⁷ daer nederligt, en komt niemant tegen ons op, die ons ²⁸ afhouwe.

26 Dit zijn de woorden des volcx tot den Coninck te Babel, gebruyckende allegorijcke ende Poëtische manieren van spreken, die voor eerst aldus kunnen genomen worden, als dat na de verstooringe des Babylonischen Rijcx, de bosschen en boomen souden oorsake hebben om haer te verheugen, dewijle mense voortaen soo niet afhouwen en soude, tot allerley timmeragie ende krijchs-gereetschappen, gelijck te geschieden pleecht, als dat Rijcke noch in sijnen fleur was: Men kan oock door de dennen ende cederen verstaen de Coningen ende Princen, welcke de Coninck te Babel hadde t'onder gebracht.

27 Of, slaept, D. doot zijt.

28 Of, uytroeye.

9

²⁹ De helle van onder was beroert om uwen't wille, ³⁰ om [u] te gemoete te gaen ³¹ als ghy quaemt: ³² sy weckt om uwen't wille ³³ de dooden op, ³⁴ alle de bocken der aerde, sy doet alle de Coningen der heydenen van ³⁵ hare throonen opstaen.

29 Of, het graf.

30 Gelijckmen de groote Heeren en Princen pleecht te doen.

31 T.w. doe ghy, doot zijnde, tot haer in het graf, ofte in de helle quaemt. Als of hy seyde, dewyle ghy by de menschen op der aerde alle uwe eere ende aensien verloren hebt, so willen u de doode ende die in de helle zijn, eere bewijsen. Siet dergelijcke oneygene ende Poëtische manieren van spreken Ezec. 31.16. ende 32.18. ende elders meer.

32 T.w. de helle, of, het graf.

33 And. de reusen. siet Gen. 14. op vers 5. ende Iob 26. op vers 5.

34 D. Princen, Vorsten, Regenten, die bocken genoemt worden, om dat gelijck de vier-voetige bocken of rammen, voor aen de cudde gaen, ende sterck zijn, alsoo oock de Princen etc. siet Ier. 50.8. Dan. 8.5. Zachar. 10.3. Ende verstaet hier de Princen die in de graven liggen.

35 De graven zijn de throonen, bedden, en stoelen der doode Coningen.

10

Die alle gaer sullen ³⁶ antwoorden, ende tot u seggen, ³⁷ Ghy zijt oock kranck geworden, gelijck wy, ghy zijt ons gelijck geworden.

36 D. spreken. siet Iud. cap. 18. de aent. op vers 14.

37 And. zijt ghy oock kranck, of swack geworden? (D. van uwe groote macht berooft) gelijck wy? D. soo wel als wy: zijt ghy ons gelijck geworden? 'Tis een spotreden met verwonderinge.

11

Uwe hoovaerdye is ³⁸ in de helle ³⁹ neder-gestort, ⁴⁰ [met] het geklanck uwer luyten: ⁴¹ de maden sullen onder u gestroyt worden, ende ⁴¹ de wormen sullen u bedecken.

38 And. in het graf.

39 Nedergevaren, neder-gestooten, neder-gedruckt.

40 D. met het lieffelick musijck-spel, genoechte ende playsier, die ghy op aerden pleecht te hebben. siet Dan. cap. 3. versen 5, 10, 15.

41 Als of hy seyde, Dit sullen uwe tapeten, kostelicke spreyden, ende decksels zijn.

41 Als of hy seyde, Dit sullen uwe tapeten, kostelicke spreyden, ende decksels zijn.

12

Hoe zijt ghy ⁴² uyt den hemel gevallen, ⁴³ ô Morgensterre, ghy sone des dageraets? [hoe] zijt ghy ter aerde nedergehouwen, ⁴⁴ ghy die de heydenen krencktet?

42 Of, van den hemel. Door den hemel moetmen hier verstaen de Conincklicke heerlickheyt, glants, ende schoonheyt.

43 Aldus noemt de Prophete den Coninck te Babel, om dat sijne heerlickheyt hier op aerden was, als de glants der morgen-sterre aen den hemel, klaerder schijnende dan eenige andere sterren des hemels, also dat sy alleene schaduwe van haer geeft.

44 And. Ghy zijt verlemt boven andre Natien. D. Godt heeft u harder aengestooten, dan eenige andre Coningen der heydenen.

13

Ende seydet in u herte, ⁴⁵ Ick sal ten hemel opklimmen, ick sal mijne throon boven ⁴⁶ de sterren Godts verhoogen: ende ick sal my setten op ⁴⁷ den berch der t'samenkomste, ⁴⁸ aen ^b de zyden van 't noorden.

45 Als of hy seyde, Ick wil den stoel, eere, glorie, ende macht Godes aen my nemen.

46 D. boven de alderhoochste ende schoonste sterren.

47 Aldus noemt hy den berch Zion, aen den welcken de stadt van Ierusalem lach, ende daer nevens de Tempel op den berch Moria, alwaer het volck t'samen-quam tot den Godts-dienst. Ende met dese woorden wort aengewesen de vermetelheyt der Coningen te Babel, die haer selven inbeeldden, dat wanneer sy Ierusalem souden overmeestert hebben, dat sy alsdan op den throon Godes souden geplant zijn, ende datmen haer die eere soude doen, diemen den waren Godt aldaer pleecht te doen.

48 Hier lach de berch Moria, op welcken de Tempel gebouwt was.

b Psal. 48.3.

14

Ick sal boven de hoochten der wolcken klimmen: ick sal den Alderhoochsten gelijck worden.

15

⁴⁹ Ia ⁵⁰ in de helle sult ghy ⁵¹ nedergestooten worden, aen de zyden van den kuyl.

49 Hier spreeckt de Prophete weder in sijnen eygenen persoon.

50 Of, in't graf.

51 T.w. van de Persen ende Meden.

16

⁵² Die u sien sullen, ⁵³ sullen u aenschouwen, ⁵⁴ sy sullen op u letten, [ende seggen] Is dat die man, die de aerde beroerde? die de Coninckrijcken dede beven?

52 T.w. de doode, die alreets begraven zijn.

53 T.w. met verwonderinge. And. sullen u naeuwe besien.

54 Als of hy seyde, Sy syllen seer verwondert staende twijffelen of ghy dien trotsen Coninck van Babel zijt.

17

Die de werelt als een woestijne stelde, ende der selver steden verstoorde?

[fol. 8v]

⁵⁵ die sijne gevangene niet en liet los [gaen] nae huys toe?

55 De sin is, Die soo wreet ende onversoenlick was, dat hy de gene die hy eens gevanckelick kreech, nimmermeer los en liet.

18

Alle de Koningen der heydenen, ⁵⁶ sy alle, ⁵⁷ liggen neder met eere, een yegelick in sijn huys:

56 D. soo vele als harer zijn.

57 D. sy zijn in eere gestorven, ende zijn begraven in de graven die sy, ofte hare voor-ouders, voor haer ende voor haer huysgesin bereyt hadden.

19

Maer ghy zijt verworpen ⁵⁸ van u graf, als ⁵⁹ een grouwelicke scheute, ⁶⁰ [als] een kleet der gedoodden, die ⁶¹ met den sweerde door-steken zijn: [als] die ⁶² die neder-dalen ⁶³ in eenen steen-kuyl, als een vertreden doot lichaem.

58 D. van het graf in het welcke ghy meyndet te sullen begraven worden: Ofte, Ghy zijt verworpen of versteken, dat ghy in geen Conincklick graf, noch met Conincklicke eere, begraven en zijt.

59 D. als een vuyl, verrott, verachtsaem hout. Andre nemen dit alsoo, Ghy zijt een onaerdige, quade spruyte, D. sone, of nakomelinck, niet weerdich by sijne voorouderen, begraven te worden.

60 'Twelc gescheurt ende vol gaten is, leelick en vuyl-gemaeckt met bloet en slijck, dat derhalven van geener weerde en is, maer 't wort met het doode lichaem in het graf geworpen.

61 Hebr. de doorstekene des sweerts. And. beladene, ofte toegedeckte des sweerts, die met sweer den beladen of toegedeckt zijn. In onse sprake seggen wy oock, dat yemant met sweerden, of stocken dapper toe-gedeckt, D. geslagen ende gewont is.

62 D. Ghy en sult niet eerlick, noch nae de gemeyne wyse begraven worden, maer men sal u boven op d'aerde laten liggen, ende slechs eenen hoop steenen op u werpen, gelijckmen een doot aes met aerde, steenen, en dreck bedeckt.

63 Hebr. tot de steenen des kuyls.

20

Ghy en sult ⁶⁴ by de selve niet gevoegt worden in de begraeffenisse: want ghy hebt ⁶⁵ u lant verdorven, [ende] ⁶⁵ u volck gedoodt: ^c het ⁶⁶ zaet ⁶⁷ der boosdoenders en sal ⁶⁸ in der eeuwicheyt ⁶⁹ niet genoemt worden.

64 T.w. by d'ander Coningen der heydenen, als vers 18. D. ghy en sult met sulcke eere ende pracht niet begraven worden, gelijck sy zijn begraven geweest.

65 T.w. u eygen lant, ende u eygen volck.

65 T.w. u eygen lant, ende u eygen volck.

c Iob 18.19. Psal. 21.11. ende 37.28. ende 109.13.

66 D. de kinderen, of, het geslachte.

67 Hoedanich geweest is Beltsazar, ende andre voor-ouderen deses Conincks. Of, der boosdoenders, D. u zaet. verstaet hier by, maer het sal uytgeroeyt worden.

68 D. niet altoos.

69 D. niet gedacht worden, T.w. ter eere, of, met prijs en roem, maer met verachtsaemheyt ende met smaet en oneere.

21

⁷⁰ Maeckt de slachtinge voor sijne kinderen gereet, ^d om harer vaderen ongerechticheyts wille: dat sy niet op en staen, ende de aerde ⁷¹ erven, ende de werelt ⁷² vervullen ⁷³ met steden:

70 Of, bereyt. De sin is, Ghy Persen ende Meden schickt ende bereyt u daer toe, dat ghy sijnes, T.w. des Conincks van Babels kinderen, ofte sonen slachtet ende doodet: Want Godt spreeckt hier de Persen ende Meden aen, mitsgaders alle de gene, die hy nevens haer woude gebruycken, om den Coninck ende de sijne te dooden ende uyt te roeyen.

d Exod. 20.5. Mat. 23.35.

71 Of, erffelick besitten.

72 D. haer soo niet en vermeerderen ende vermenichvuldigen, dat sy steden bouwen, die met menschen vervullen, ende haer gebiedt uyt-breyden.

73 And. met vyanden. T.w. met vyanden ende vervolgers der kercke Godes, ende aller vroomen.

22

Want ick sal ⁷⁴ tegen haer opstaen, spreeckt de HEERE der heyrscharen: ende ick sal van Babel uytroeyen den name, ⁷⁵ ende het overblijfsel, ^e ende ⁷⁶ den sone, ende den soons sone, spreeckt de HEERE.

74 T.w. tegen de kinderen, des Conincks te Babel.

75 D. de overgeblevene.

e Iob 18.19. Psal. 21.11. ende 37.28.

76 And. Soo den sone, als den neve.

23

Ende ick salse ⁷⁷ stellen ^{f 78} tot een erve ⁷⁹ der nacht-uylen, ende [tot] waterpoelen: ende ick salse met eenen besem des verderfs uytvagen, spreeckt de HEERE der heyrscharen.

77 T.w. de Stadt Babel.

f Ies. 34.11. Zephan. 2.14.

78 And. tot een erffelicke besittinge.

79 And. der ysere verckens, oft, swijn-egels. And. putoors. And. bevers. And. poel-arents. De Prophete wil seggen, Dat Babel soo woest liggen sal, datter niet dan wilde wreede beesten woonen en sullen.

24

De HEERE der heyrscharen heeft gesworen, seggende: ⁸⁰ Indien niet, gelijck ick gedacht hebbe, het alsoo geschiede, ende gelijck ick ⁸¹ beraetslaegt hebbe, het bestaen sal!

80 And. Sekerlick het sal geschieden, etc. het is een maniere van eedt-sweeren. siet Psal. 89. op vers 36.

81 Of, in [mijnen] raet besloten hebbe.

25

Dat ick ⁸² Assur ⁸³ in mijn lant sal verbreken, ende hem op ⁸⁴ mijne bergen vertreden: ⁸⁵ op dat ⁸⁶ sijn jock ⁸⁷ van hen afwijcke, ende ⁸⁸ sijn last van ⁸⁹ sijne schouder wijcke.

82 D. de Assyriers onder Sanherib. Andre verstaen hier de Babyloniers, die hier aldus genoemt worden, om dat sy doe besaten 't gene dat eertijts de Assyriers beseten hadden, de selve onder hare gehoorsaemheyt gebracht hebbende. Siet dergelijcke maniere van spreken. Ezr. 6.22.

83 T.w. in het Ioodsche lant, voor Libna, ofte op den tocht nae Ierusalem. 2.Reg. 19.8, 35.

84 D. op de bergen die in het Ioodsche lant, 't welck Godts lant was, liggen. Siet Psal. 125.2.

85 And. dan sal sijn jock van haer afwijcken.

86 T.w. het jock des Conincks van Assyrien, D. de dienstbaerheyt daer mede hy de Ioden druckt, haer dwingende hem tribuyt te geven.

87 T.w. van de Ioden, die daer te lande woonden.

88 T.w. des Conincks van Assyrien.

89 T.w. mijnes volcks.

26

Dit is de raetslach die ⁹⁰ beraetslaecht is ⁹¹ over dat gantsche lant: ende dit is de hant die uytgestreckt is ⁹² over alle volcken.

90 T.w. van den Heere.

91 T.w. over het lant van Babylonien, ende des selven ondersaten, ofte inwoonders.

92 T.w. over alle de volckeren, gehoorende onder de Monarchye des Conincks te Babel, die schier over alle volckeren ende natien heerschte.

27

Want de HEERE der heyrscharen heeft het in sijnen raet besloten, ^g wie sal het dan ⁹³ breken? ende ^h sijne hant is uytgestreckt, wie salse dan ⁹⁴ keeren? ⁹⁵

g 2.Chron. 20.6. Iob 9.12. Prov. 31.30.

93 Of, vernietigen.

h Dan. 4.32.

94 Of, afwenden.

95 Eenige eyndigen hier het 14 cap. ende sy maken een bysonder Capittel van de naest-volgende vijf vers kens.

28

In den jare ⁱ doe de Coninck Achaz sterf, ⁹⁶ geschiedde desen ⁹⁷ last.

i 2.Reg.16.20.

96 D. wert geopenbaert, T.w. aen den Prophete Iesaia, in een Goddelick gesichte.

97 D. voorsegginge der straffe, die over de Philistinen komen soude. Siet Ies. 13.1.

29

Verheucht u niet, ghy gantsche Palestina, dat ⁹⁸ de roede ⁹⁹ die u sloech gebroken is, want uyt den wortel der slange sal ¹⁰⁰ een basiliscus voort-komen, ende ¹⁰¹ hare ¹⁰² vrucht sal ¹⁰³ een vierige vliegende draeck zijn.

98 Verstaet hier door de roede, ofte staf, den Coninck Uzia, 2.Chron. 26.6. die de Philisteen als een slange gesteken ende verzeert heeft. De sin is, verheugt u daer niet in, dat ghy meynt vry te zijn van wegen de doot des Conincks Uzia, want uyt hem sal een ander Coninck, (T.w. Hizkia) voortkomen, die u noch harder plagen sal.

99 And. des genen die u sloech.

100 Verstaet den Coninck Hizkia, Achaz sone, die sich tegen de Philistijnen soude stellen als een basiliscus, haer meer beschadigende, dan sijn grootvader Uzia gedaen hadde. siet 2.Reg. 18.8.

101 T.w. dier slange.

102 T.w. de Coninck Hizkia, die uyt Uzia gesproten is.

103 Dusdanige slangen of serpenten wordender gevonden in Egypten, Lybien, ende elders. Siet de aent. Num. 21. op vers 6.

30

Ende ¹⁰⁴ de eerst-geborene der armen sullen weyden, ende de nootdurftige ¹⁰⁵ sullen seker nederliggen: ¹⁰⁶ Uwen wortel daerentegen sal ick door den honger dooden, ende u overblijfsel sal ¹⁰⁷ hy ombrengen.

104 D. de voornaemste onder de geringe, D. de alderarmste, of geringste, namelick in het Coninckrijcke Iuda. Siet Iob c. 18. op vers 13. Ofte verstaet hier door de eerst-geborene der armen, de Ioden in 't gemeen, die eenen tijt lanck de elendichste onder de elendige geweest zijn. Dese sullen ten tijde des Conincks Hizkiae seker woonen, ende wel varen. dit wort te kennen gegeven door het woort weyden. als Ies. 5.17.

105 T.w. gelijck het vee doet, als het genoech geweydet, ende sich satt gegeten heeft.

106 De sin is, O ghy Philistinen, ick sal u tot den wortel toe, door den honger verdelgen, soo de oude als de jonge, burgers en boeren.

107 T.w. die Basiliscus, de Coninck Hizkia. siet de vervullinge deser Prophetye, 2.Reg. 18.8.

31

Huylt ¹⁰⁸ ghy poorte, schreeuwt ¹⁰⁹ ghy Stadt, ghy zijt ¹¹⁰ gesmolten, ghy gantsch Palestina: want ¹¹¹ van 't noorden komt ¹¹² een roock, ende ¹¹³ daer en is geen eensame ¹¹⁴ in sijne t' samen-comsten.

108 Verstaet hier door de poorte, de Regenten ende voornaemste der Philistinen, die inde stadts-poorten t'samen quamen.

109 D. ghy Steden, T.w. in der Philistijnen lant gelegen.

110 T.w. van schrick ende vreese.

111 D. uyt Iudaea, 't welck den Philistijnen tegen het noorden gelegen is.

112 D. een krijchs-heyr, 't welck door-bijten ende door-dringen sal, als de roock, T.w. Hizkia met sijn leger.

113 De sin is, Daer en sal sich niemant absenteren, maer de Ioden sullen u eendrachtelick, ende met hoopen aenvallen ende overvallen: sy sullen gelijckelick gereet zijn om u te overvallen.

114 D. in sijn heyrleger. And. in sijne bestemde tijden, D. als die dach dien de Heere bestemt, sal gekomen zijn, om voorts te trecken.

32

Wat salmen dan antwoorden ¹¹⁵ den boden des volcks? ¹¹⁶ Dat de HEERE ¹¹⁷ Zion gegrondet heeft, ¹¹⁸ op dat de bedruckte sijnes volcks eenen toevlucht daer in hebben souden.

115 Of, Gesanten, of Ambassadeurs, ende verstaet hier de Ambassadeurs der Philistinen, die begeeren souden, dat Hizkia soude willen af laten van haer te bekrijgen: ofte, om te disputeren het recht dat sy pretendeerden over het lant van Iuda te hebben: Of, wat actie dat Hizkia op haer hadde.

116 Dit is de antwoorde op de vrage.

117 Siet Psal. 87.1, 5. ende Psal. 102.17.

118 Hy wil seggen, dat Godt het lant Iuda sijnen volcke tot een erfdeel gegeven heeft, ende dat hy het door sijne, kracht, daer in wel sal weten te hanthaven ende te beschermen.