Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het vj. Capittel.

Na dat de Arke seven maenden by de Philistijnen geweest was, vers 1, etc. overleggen sy met hare Priesters, hoe sy de selve wederom sullen senden, 2. die raden datmense niet ledich, maer met een geschenck soude wederom senden, 3. namelick met vijf goudene spenen ende muysen, 4. op eenen nieuwen wagen, 7. alsoo deden de Philistijnen, 10. De koeyen die in den wagen gespannen waren, gingen regel-recht nae Beth-Semes, 12. Alwaer de Leviten des halven offerhande doen, 14. Wat Vorsten ende steden goudenen spenen ende muysen geoffert hebben, 17. De Beth-Semiters worden swaerlick van den Heere geslagen, om dat sy door nieusgiericheyt inde Arke sagen, 19. Sy versoecken aen die van Kiriath-Iearim, datse de Arke van daer in hare stadt halen wouden, 20.

1

ALs nu de Arke des HEEREN seven maenden in het lant der Philistijnen geweest was,

2

So riepen de Philistijnen de Priesters, ende de waerseggers, seggende, Wat sullen wy met de Arke des HEEREN doen? laett ons weten ¹ waer mede wyse aen ² hare plaetse senden sullen.

1 And. Hoe.

2 T.w. in het lant van Israel.

3

Sy dan seyden, Indien ghy de Arke des Godts Israëls wechsendet, en sendtse niet ³ ledich wech, maer ⁴ vergeldet ⁵ hem gantschelick een schult-offer: dan sult ghy genesen worden, ende ulieden sal bekent worden waerom sijne ⁶ hant van u niet af en wijckt.

3 D. niet sonder eenich geschenck, of vereeringe.

4 Hebr. Vergeldende vergeldt.

5 T.w. den Godt Israels.

6 D. de plage, of straffe, die alleene van de macht ende regeeringe Godes komt.

4

Doe seyden sy, Welck is dat schult-offer dat wy hem vergelden sullen? ende sy seyden, Vijf goudene spenen, ende ⁷ vijf goudene muysen, nae ⁸ den getale der Vorsten der Philistijnen: want ⁹ het is eenerley plage ¹⁰ over u alle, ende over uwe Vorsten.

7 Van de Muysen en is te vooren niet gesproken.

8 Siet van dese vijf Vorsten vers 17.

9 Sy willen seggen, de Vorsten, Overste, ende ’t gemeyne volck te Ekron, zijn van Godt met eene, ende de selve plage geplaecht.

10 Hebr. over hen alle. Siet bov. cap. 5. vers 11.

5

So maeckt dan beelden uwer spenen, ende beelden ¹¹ uwer muysen, die het lant verderven, ende ¹² geeft den Gode Israëls de eere: misschien sal hy sijne hant verlichten van over ulieden, ende van over uwen ¹³ Godt, ende van over u lant.

11 D. der Muysen, die u geplaecht ende gepijnicht hebben. Gelijck de spenen der Philistijnen lichaem geplaecht hebben, alsoo hebben de Muysen haer schade gedaen aen haer bezaeyde lant, met het zaet te knagen, ende te eten.

12 Mits bekennende, dat ghy met rechte van hem gestraft zijt over uwe vergrijpinge aen de Arke des Heeren. alsoo spreeckt oock Iosua tot Achan, Ios. c. 7. vers 19.

13 T.w. Dagon.

6

Waerom doch soudet ghylieden u herte verswaren, gelijck de ¹⁴ Egyptenaers ende Pharao haer herte verswaert hebben? en hebbense niet, ¹⁵ doe hy [wonderlick] ^a met ¹⁶ haer gehandelt hadde, ¹⁷ haer laten trecken, dat sy ¹⁸ henen gingen?

14 Dese maniere van spreken, T.w. dat eenich dinck in ’t gemeyn geseyt wort, ende daer na ’t een of ’t ander in ’t bysonder, wort meermaels in de H. Schrift gebruyckt, Als Iosu. 2.1. ende 1.Reg. 11.1. ende 2.Sam. 2.1. ende Psal. 18.1. Marc. 16.7.

15 And. doe hy met hen doende was, of, doen hy sich oeffende aen haer, of, na dat hyse bespot hadde.

a Exo. 12.31.

16 T.w. de Egyptenaers.

17 T.w. de Israeliten.

18 T.w. uyt Egypten.

7

Nu dan, ¹⁹ neemt ende maeckt eenen ²⁰ nieuwen wagen, ende twee soogende koeyen, op de welcke geen jock gekomen en is, spant de koeyen aen den wagen, ende brengt ²¹ hare kalveren van achter hen ²² weder nae huys.

19 And. maeckt ende neemt eenen nieuwen wagen.

20 De Heydensche Priesters hebben geachtt, dat het onbetamelick was, datmen de Arke des Heeren soude setten ende voeren op eenen wagen, die te vooren tot boeren-werck, of tot anderen arbeyt was gebruyckt geweest, siet diergelijcke, 2.Sam. 6.3.

21 Hebr. hare sonen of kinderen, alsoo oock vers 10.

22 Dit vermeerdert het wonder-werck, dat de koeyen niet weder gekeert en zijn nae hare suygelingen.

8

Neemt dan de Arke des HEEREN, ende setse op den wagen, ende legt de goudene ²³ kleynodien, die ghy ²⁴ hem ten schultoffer vergelden sult, in een kofferken aen hare zijde: ende sendtse wech, datse henen gae.

23 Hebr. vaten, gereetschap, T.w. de goudene spenen, ende muysen.

24 T.w. den Godt Israels.

9

Siet dan toe, indiense den wech harer lant-pale opgaet nae Beth-Semes, so ²⁵ heeft hy ons dit groot quaet gedaen: maer so niet, so sullen wy weten, dat sijne hant ons niet geraeckt en heeft: het is ons een ²⁶ toe-val geweest.

25 D. so sullen wy daer uyt bekennen, dat de Godt Israels ons dese plage heeft toegesonden.

26 D. yet daer van men de natuerlicke of de regerende oorsake niet weten en can.

10

Ende die lieden deden alsoo, ende namen twee soogende koeyen, ende spandense aen den wagen, ende hare ²⁷ kalveren slooten sy in huys.

27 Hebr. hare kinderen, of, sonen.

11

Ende sy setteden de Arke des HEEREN op den wagen, ende het kofferken met de goudene muysen, ende de beelden harer ²⁸ spenen.

28 Of, Aersen.

12

De koeyen nu gingen recht in dien wech, op den wech nae ²⁹ Beth-Semes op eene strate, ³⁰ sy gingen steets voort, ³¹ al loeyende, ende en ³² weken noch ter rechter noch ter slincker hant: ende de Vorsten der Philistijnen gingen achter de selve tot aen de lantpale van Beth-Semes.

29 Siet van dese stadt Ios. 15.10. in de aenteeck. ende Ios. 21.16.

30 Hebr. sy gingen gaende.

31 T.w. om dat sy van hare Calveren afgetrocken waren, want oock be beesten hare jongen lief hebben.

32 Hier uyt is af te nemen, datter verscheydene straten of by-wegen geweest zijn, maer dese koeyen zijn, door de regeringe Godes, den rechten wech nae Beth-Semes ingegaen.

13

Ende die van Beth-Semes ³³ maeyden den tarwen-oogst in het dal, ende als sy hare oogen ophieven, sagen sy de Arke, ende verblijdden haer als sy [die] sagen.

33 Dit pleech in het Ioodsche lant te geschieden ontrent Pinxteren, Levit. 23. D. in de maent van Mey, of korts daer na: Ergo so is de Arke van de Philistijnen genomen ontrent het begin van November, want sy is seven maenden in haer lant geweest, vers 1.

14

Ende de wagen quam op den acker Iosua des Beth-Semiters, ende bleef daer staende, ende daer was een groote steen: ende ³⁴ sy kloofden het hout des wagens, ende offerden de koeyen den HEERE ten brand-offer.

34 T.w. de Levitische Priesters, die te Beth-Semes woonden, als blijckt vers 55. want dese Stadt was den Leviten tot een wooninge gegeven, siet Iosu. 21.16. Deser ampt was het de Arke aen te tasten ende te dragen, Num. 4.5, etc.

15

Ende de Leviten namen de Arke des HEEREN af, ende het kofferken dat daer by was, daer de goudene kleynodien in waren, ende settense op dien grooten steen: ende die lieden van Beth-Semes ³⁵ offerden brand-offeren, ende slachtten slachtofferen den HEERE, des selven daegs.

35 D. Sy behandichden den priesteren beesten ten brant-offer, etc.

16

Ende als de vijf Vorsten der Philistijnen sulcx gesien hadden, so keerden sy wederomme des selven daechs nae Ekron.

17

Dit nu zijn de goudene spenen, die de Philistijnen aen den HEERE ten schultoffer vergolden hebben: voor Asdod eene, voor Gaza eene, voor Askelon eene, voor Gath eene, voor Ekron eene.

18

Oock goudene muysen, nae den getale aller steden der Philistijnen, onder de vijf Vorsten, van de vaste steden af, tot aen de lant-vlecken: ende tot aen ³⁶ Abel den grooten [steen], op den welcken sy de Arke des HEEREN neder gestelt hadden, ³⁷ die tot op desen dach is op den acker Iosua des Beth-Semiters.

36 D. klachte. Siet van desen steen bov. vers 14. ende 15. waerom dat hy soo genaemt wort, siet vers 19. Vergelijckt Genes. 50.11.

37 Eenige verstaen hier de Arke; maer andere den steen, het welck geloovelicker is.

19

Ende [de HEERE] sloech onder die lieden van Beth-Semes, om dat sy ³⁸ in de Arke des HEEREN gesien hadden: ja hy sloech ³⁹ van den volcke tse-

38 Tegen het bevel Godes, Num. 4.5, 20. ’t schijnt wel dat de Beth-Semiters al te curieus geweest zijn, om te sien of de Philistynen yets uyt de Arke genomen, ofte daer by gedaen hadden, ende ’t schijnt datter eenige stoute verachtsaemheyt mede vermengt is geweest.

39 T.w. van de andere Israeliten, die daer lagen om de wacht te houden, op dat hare landt-palen niet beschadicht en werden: Oock van die, die daer van alle stammen gekomen waren om de Arke te sien, op de tydinge dat de selve weder te huys gekomen was.

[fol. 127v]

ventich mannen, [ende] vijftich duysent mannen: doe bedreef het volck rouwe, om dat de HEERE eenen grooten slach onder den volcke geslagen hadde.

20

Doe seyden de lieden van Beth-Semes, Wie soude konnen bestaen voor het aengesichte ⁴⁰ des HEEREN, deses Heyligen Godts? ende tot wien van ons sal hy op-trecken?

40 Dat is, voor den HEERE die boven de Arke sich openbaerde.

21

So sonden sy boden tot de inwoonders van Kiriath-Iearim, seggende: De Philistijnen hebben de Arke des HEEREN weder gebracht, komt af, haeltse opwaerts tot u.