Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxij. Capittel.

Balac de Koninck der Moabiten ontbiedt Bileam, om Israël te vloecken, vers 1, etc. Bileam vraegt den HEERE wat hy doen soude, 8. Die verbiedt hem tot Balac te gaen, 12. Balac ontbiedt hem ten anderen male, 15. ende de HEERE laet hem gaen, 20. De Engel soude hem gedoodt hebben, hadde niet sijn ezelinne ter zyden afgetreden, 21. ende haer onder hem neder geleyt, 27. Bileams oogen worden geopent, dat hy den Engel sach, 31. Die bestraft hem, 32. Hy bekent sijn schult, ende is willich weder te keeren, 34. maer de Engel laet hem voort trecken, 35. Balac komt Bileam te gemoete, ende ontfangt hem seer treffelick, 36. maer wat hy hem voor eere doet, hy en kan hem niet bewegen Israël te vloecken, 38.

1

DAerna reysden de kinderen Israëls, ende legerden sich in de vlacke velden Moabs, aen dese zijde der ¹ Iordane van Iericho.

1 Der Iordane van Iericho] D. die nae by Iericho passeert, of, die een veer by Iericho hadde.

2

Doe ² Balac de sone Zippors sach, alles dat Israël den Amoriten gedaen hadde:

2 Desen Balac was te deser tijt Koninck der Moabiten, vers 4. Siet van hem breeder, Iud. 11.25. ende Mich. 6.5.

3

³ So vreesde Moab seer voor het aengesichte deses volcks, want het was vele: ende Moab ⁴ was beangsticht voor het aengesichte der kinderen Israëls.

3 Hier wort vervult, dat Exod. 15.15. voorseyt is.

4 Ofte, wert verdrietich, als Exod. 1.12.

4

Derhalven seyde Moab tot ⁵ de Outste der Midianiten, Nu sal dese gemeynte ⁶ oplecken ⁷ al wat rontom ons is, gelijck de osse de groente des velts opleckt: Te dier tijt nu was Balac de sone Zippors Coninck der Moabiten.

5 Sy worden Vorsten genoemt, vers 7, 8.

6 D. op-eten ende verteeren.

7 Hebr. alle onse rondommen, ofte, onse rondommicheden.

5

Die sondt boden aen ^{8 a} Bileam den sone Beors te ⁹ Pethor, welcke aen de ¹⁰ Riviere is, ¹¹ in 't lant der kinderen sijns volcx, om hem te roepen: seggende, Siet daer is een volck uyt Egypten getogen, siet, het heeft het ¹² gesichte des lants bedeckt, ende 't blijft liggen recht tegen over my.

8 Hy wort Ios. 13.22. genoemt een voorsegger. Siet ond. 24.1. d'Apostel Petrus noemt hem een Propheet. 2.Pet. 2.16.

a Ios. 24.9.

9 Een stadt in Mesopotamia, ond. 23.7. Deuter. 23.4.

10 T.w. Euphrates.

11 D. in sijn, te weten, Bileams vaderlant, 't welck was Mesopotamien, als blijckt, ond. 23.7.

12 Hebr. ooge. Siet Exod. 10.5, 15. alsoo vers 11.

6

Ende nu, komt doch, vervloeckt my dit volck, want het is machtiger dan ick, misschien sal ick het kunnen slaen, ofte sal het uyt het lant verdrijven: want ick weet, dat wien ghy segent, die sal gesegent zijn, ende dien ghy vervloeckt, die sal vervloeckt zijn.

7

Doe gingen de Outste der Moabiten, ende de Outste der Midianiten, ende hadden ¹³ den [loon der] waerseggingen in hare hant: also quamen sy tot Bileam, ende spraken tot hem de woorden Balacs.

13 2.Pet. 2.15. wort het genoemt de loon der ongerechticheyt. Siet Ierem. 22. op vers 13.

8

Hy dan seyde tot haer, Vernacht hier desen nacht, so sal ick u lieden een antwoorde weder brengen, gelijck als de HEERE tot my sal gesproken hebben: doe bleven de Vorsten der Moabiten by Bileam.

9

Ende Godt ¹⁴ quam tot Bileam, ende seyde, Wie zijn die mannen, die by u zijn?

14 T.w. in der nacht.

10

Doe seyde Bileam tot Godt: Balac de sone Zippors de Coninck der Moabiten heeftse tot my gesonden, [seggende]:

11

Siet, daer is een volck uyt Egyp-

[fol. 74v]

ten getogen, ende 't heeft het gesichte des lants bedeckt: komt nu, vervloeckt het my, misschien sal ick tegen het selve kunnen strijden, ofte het uytdrijven.

12

Doe seyde Godt tot Bileam, Ghy en sult met hen niet trecken: ghy en sult dat volck niet vloecken, want het is gesegent.

13

Doe stont Bileam 's morgens op, ende seyde tot de Vorsten Balacs, Gaet nae u lant: want de HEERE weygert my toe te laten met ulieden te gaen.

14

So stonden dan de Vorsten der Moabiten op, ende quamen tot Balac: ende sy seyden, ¹⁵ Bileam heeft geweygert met ons te gaen.

15 Gelijc Bileam de Moabitische Vorsten weyniger seyde, dan Godt tot hem gesproken hadde: Alsoo bootschappen sy haren heere Balac weyniger dan Bileam haer geseyt hadde.

15

Doch Balac voer noch voort Vorsten te senden, meer ende eerlicker dan ¹⁶ die waren:

16 T.w. dan de eerst gesondene.

16

Die tot Bileam quamen, ende hem seyden, Alsoo seyt Balac de sone Zippors, Laet u doch niet beletten tot my te comen.

17

Want ick sal u ¹⁷ seer hooge vereeren, ende al dat ghy tot my seggen sult, dat sal ick doen: so komt doch, vervloeckt my dit volck.

17 Hebr. eerende sal ick u eeren.

18

Doe antwoordde Bileam, ende seyde tot de dienaren Balacs, ^b Wanneer Balac my ¹⁸ sijn huys vol silvers ende gouts gave, so en vermochte ick niet ¹⁹ het bevel des ²⁰ HEEREN mijnes Godts te overtreden, om te doen kleyn ofte groot.

b Ond. 24.13.

18 Hebr. de volheyt sijnes huys.

19 Hebr. den mont.

20 Hier uyt blijckt, dat Bileam eeniger mate den waren Godt gekent heeft, ten aensien van dese handelinge: doch niet geheelick noch oprechtelick.

19

Ende nu, blijft ghy-lieden doch ²¹ oock hier desen nacht, ²² dat ick wete wat de HEERE tot my voorder spreken sal.

21 Oock. T.w. gelijck de voorige gesanten hebben gedaen.

22 Bileam geliet sich, dat hy niet anders in dese sake doen en soude, dan dat Godt behagen soude, daer hy doch wel wiste, dat Godt hem alreets verboden hadde de Israëliten te vloecken.

20

Godt nu quam tot Bileam des nachts, ende seyde tot hem, Dewijle die mannen gekomen zijn om u te roepen, ²³ staet op, gaet met hen: ende nochtans sult ghy dat doen, het welcke ick tot u spreken sal.

23 Godt de HEERE laet Bileam eyntlick toe, dat hy met de gesanten Balacs gaen sal, niet dat het hem aengenaem was, als blijct vers 22, maer om de boosheyt Bileams des te meer te ontdecken, en sijne heerlickheyt daer inne te openbaren, dat hy Bileam gedwongen heeft het volck te segenen, 't welck hy voorgenomen hadde te vloecken.

21

Doe stont Bileam des morgens op, ende sadelde sijn eselinne, ende hy trock henen met de Vorsten Moabs.

22

Doch Godes toorn wert ontsteken, ²⁴ om dat hy henen tooch, ende de Engel des HEEREN stelde sich inden wech, hem tot een ²⁵ tegen-partye: hy nu reedt op sijne eselinne, ende twee sijner jongeren waren by hem.

24 T.w. met sulck een voornemen, om het volck Godes te vloecken. And. als.

25 Hebr. Satan.

23

De ^c eselinne nu sach den Engel des HEEREN staende in den wech, met sijn ²⁶ uytgetrocken sweert in sijne hant, daerom weeck de eselinne uyt den wech, ende ginck in 't velt: doe ²⁷ sloech Bileam de eselinne, om de selve nae den wech te doen wenden.

c 2.Pet. 2.16. Iudae vers 11.

26 Dit was een teecken des toorns ende der wrake, als Ios. 5.13. ende 1.Chron. 21.16.

27 T.w. met sijnen stock, vers 27.

24

Maer d' Engel des HEEREN stont in een pat der wijngaerden, zijnde een muer aen dese, ende een muer aen gene zijde.

25

Doe de eselinne den Engel des HEEREN sach, so klemde sy haer selven aen den wandt, ende klemde Bileams voet aen den wandt: daerom voer hy voort haer te slaen.

26

Doe ginck de Engel des HEEREN noch voorder: ende hy stont in een enge plaetse, daer geen wech en was, om te wijcken ter rechter, noch ter slincker hant.

27

Als de Eselinne den Engel des HEEREN sach, so leyde sy haer neder onder Bileam: ende de toorn Bileams ontstack, ende sy sloech de eselinne met eenen stock.

28

De ^d HEERE nu opende den mont der eselinne, die tot Bileam seyde, Wat hebbe ick u gedaen, dat ghy my nu driemael geslagen hebt?

d 2.Pet. 2.16. Iud. vers 22.

29

Doe seyde Bileam tot de eselinne, Om dat ghy my bespott hebt: och oft ick een sweert in mijne hant hadde! want ick soude u nu dooden.

30

De eselinne nu seyde tot Bileam, Ben ick niet uwe eselinne, op de welcke ghy gereden hebt van doe af dat ghy [mijn heere] geweest zijt, tot op desen dach? ²⁸ ben ick oyt gewent geweest u alsoo te doen? hy dan seyde, Neen.

28 Hebr. hebbe ick de wijse hebbende de wijse gehat?

31

Doe ontdeckte de HEERE de oogen Bileams, so dat hy den Engel des HEEREN sach staende inden wech, ende sijn uytgetrocken sweert in sijne hant: daerom neychde hy het hooft ende buychde sich op sijn aengesichte.

32

Doe seyde de Engel des HEEREN tot hem, Waerom hebt ghy uwe eselinne nu driemael geslagen? siet, ick ben uytgegaen [u] tot een tegenpartye, ²⁹ dewijle ^{30 e} desen wech ³¹ van my afwijckt.

29 D. want ghy en gaet den wech niet in, dien ick wil dat ghy sult in-gaen.

30 T.w. dien ghy voor hebt.

e 2.Pet. 2.15.

31 Hebr. tegen over my. Dat is, onder mijn oogen, in mijn tegenwoordicheyt.

33

Maer d' eselinne heeft my gesien, ende sy is nu dryemael voor mijn aengesichte geweken: indien sy voor mijn aengesicht niet geweken en ware, sekerlick ick soude u nu oock gedoodet, ende haer by het leven behouden hebben.

34

Doe seyde Bileam tot den Engel des HEEREN, Ick hebbe gesondicht, want ick en hebbe niet geweten, dat ghy my te gemoete op desen wech stont: ende nu, ³² ist quaet in uwe oogen, ³³ ick sal wederkeeren.

32 D. behaecht het u niet.

33 Hebr. ick sal my wederkeeren.

35

De Engel des HEEREN nu seyde tot Bileam, Gaet henen met dese mannen, maer alleenlick dat woort, dat ick tot u spreken sal, dat sult ghy spreken: Also tooch Bileam met de Vorsten Balacs.

36

Als Balac hoorde, dat Bileam quam: so ginck hy uyt hem te gemoete tot de Stadt der Moabiten, welcke aen de lant-pale Arnons [leyt], die aen het uyterste der lant-pale is.

37

Ende Balac seyde tot Bileam, hebbe ick niet ³⁴ eernstelick tot u gesonden, om u te roepen? waerom en zijt ghy niet tot my gekomen? kan ick u niet te rechte vereeren?

34 Hebr. sendende gesonden.

38

Doe seyde Bileam tot Balac, Siet ick ben tot u gekomen, ³⁵ sal ick nu eenichsins ³⁶ yets kunnen spreken? het woort 't welck Godt in mijnen mont leggen sal, dat sal ick spreken.

35 Hebr. sal ick kunnende kunnen yets spreken?

36 T.w. dat ick wil, ende Godt niet en wil.

39

Ende Bileam ginck met Balac: ende sy quamen te ³⁷ Kiriath-Huzoth.

37 And. de stadt der straten, ofte, inde stadt, die buyten gelegen is.

40

Doe ³⁸ slachtte Balac runderen ende schapen; ende hy sondt aen Bileam, ende aen de Vorsten die by hem waren.

38 T.w. tot een offerhande, ende de overgeblevene stucken aten sy in een maeltijt. Siet ond. 25.2.

41

Ende 't geschiedde ³⁹ des morgens, dat Balac den Bileam nam, ende voerde hem op de hoochten Baals: dat hy van daer sage het uyterste ⁴⁰ des volcx.

39 T.w. des anderen daechs, na het feest der offerhande.

40 T.w. des volcx Israëls.