Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xxv. Capittel.

De Heere heet Mose een gewillich hef-offer opnemen, om een heylichdom te maken, vers 1, etc. Godt geeft hem bevel hoe, ende waer van hy de Arke maken sal, 10. Als oock het versoen-decksel, met de Cherubim, 17. De tafel tot de toon-brooden, ende andere hare gereetschap, 23. Den goudenen Candelaer, met sijn toe-behooren, 31. Alles moeste wesen nae het patroon die Mose op den berch gesien hadde, 40.

1

DOe sprack de HEERE tot Mose, seggende:

2

Spreeckt tot de kinderen Israëls, dat sy ¹ voor my ² een hef-offer ³ nemen:

1 D. tot mijnen dienst, tot mijner eere.

2 D. een offer datmen om hooge hief alsmen het Gode gaf ofte presenteerde. Hebr. een heffinge, ofte afsonderinge. Als zijnde een gave afgesondert vande reste, ende den Heere geheylicht.

3 Hy wil seggen, dat sy eenen hefoffer nemen, ende my geven:

[fol. 38v]

^a van alle man diens herte sich vrywillich bewegen sal, sult ⁴ ghylieden mijn hef-offer nemen.

a Exod. 35.5. ende 1.Chron. 29.3, 5, 9, 14. Ezr. 2.68. ende 3.5. Nehe. 11.2.

4 Ghy Mose, ende de mannen die ick cap. 24.1. bevolen hebbe op den berch te klimmen.

3

Dit nu is het hef-offer, ’t welck ghy van hen ⁵ nemen sult, gout ende silver, ende koper.

5 T.w. tot timmeringe des Tabernakels, ende sulcx als daer toe gehoort.

4

Als oock ⁶ hemels-blaeuw ende purper, ende scharlaken, ende fijn linnen, ende ⁷ geyten [hayr].

6 Door dese volgende stoffen, verstaet zijde, cattoen, wolle, vlas, ofte diergelijcke.

7 Hier van wiert een decksel ofte spreyde gemaeckt over den Tabernakel, Exod. 26.7, 13. ende men moet hier soo wel verstaen bocken hayr, als geyten hayr.

5

Ende root-gewerwde rams-vellen, ende ⁸ dasse-vellen, ende ⁹ Sittim-hout.

8 Van dese vellen was het bovenste decksel des Tabernakels gemaeckt, Exod. 26.14.

9 Men hout het daer voor, dat dit een soorte van ceder boomen hout is, der verrottinge niet onderworpen. Siet Ies. 41.19. ende Ioel 3.18.

6

¹⁰ Olye tot den luchter, ¹¹ speceryen ter salf-olye, ende ¹² tot rookinge wel-riekende speceryen.

10 Welcke tot de luchters gebruyckt wiert om te branden. vers 37.

11 Daer mede men de heylige dingen, als den Tabernakel, ende wat daer toebehoorde, salven moeste, als oock de Priesters selfs.

12 And. kostelicke kruyden tot reuck-werck.

7

^b Sardonix-steenen, ende ¹³ vervullende steenen tot den ¹⁴ Ephod, ende tot den ¹⁵ borst-lap.

b Exod. 28.4.

13 D. die in hare kaskens ingeset wierden, ende deselve vervulden. Hebr. steenen der vervullingen, ofte invullingen.

14 Dit wort by sommigen overgesett lijf-rock, zijnde het voornaemste ende kostelickste priesterlicke overcleet, daer aen de borst-lap met de Urim ende Thummim gehechtet was.

15 Desen was gemaeckt van zijde, gout, ende kostelicke gesteenten, ende bedeckte des hoogenpriesters borst.

8

Ende sy sullen my ¹⁶ een heylichdom maken, dat ick in ’t midden van hen woone.

16 D. een heylige wooninge, die gemeynelick de Tabernakel genoemt wort, ende ’t was de plaetse daermen den opentlicken Godts-dienst oeffende, gelijck naderhant inden Tempel Salomons.

9

Nae al dat ick u tot een voorbeelt deses Tabernakels, ende een voorbeelt van al des selven gereetschap wijsen sal, even alsoo sult ghy-lieden die maken.

10

So sullen ¹⁷ sy een Arke ^c van Sittim hout maken: twee ¹⁸ ellen ende een halve sal hare lengte zijn: ende anderhalf elle hare breette, ende anderhalf elle hare hoochte.

17 T.w. de Timmer-lieden.

c Exod. 37.1. Hebr. 9.1.

18 Siet Gen. 6.15.

11

Ende ghy sultse met louteren goude overtrecken, van binnen ende van buyten sult ghyse over-trecken: ende ghy sult op de selve eenen goudenen ¹⁹ krans maken rontom henen.

19 Of, rant, lijste, kroone.

12

Ende giett voor ²⁰ haer vier goudene ringen, ende ²¹ setse aen hare vyer hoecken, also dat twee ringen op d’ eene zijde der selver zijn, ende twee ringen op hare andere zijde.

20 T.w. de Arke.

21 Hebr. geeftse.

13

Ende maeckt ²² hant-boomen van Sittim-hout, ende overtrecktse met gout.

22 And. Draech-stocken.

14

Ende ²³ steeckt de hant-boomen in de ringen, die aen de zijde der Arke zijn, ²⁴ dat men de Arke daer mede drage.

23 Daer waren twee ringen aen d’ eene zijde, ende twee aen d’ andere zijde der Arcke, door de welcke men de hant-boomen stack.

24 De Leviten, niemant anders, moesten de Arke dragen op hare schouderen, Num. 7.9. 2.Chron. 35.3. Siet oock 1.Chron. 13.7, 10, 11. ende 15.12, 15.

15

^d De draeg-boomen sullen in de ringen der Arke zijn, sy en sullender niet uytgetogen worden.

d 1.Reg. 8.8.

16

Daerna ^e sult ghy in de Arke leggen ²⁵ ’t getuychenisse dat ick u geven sal.

e Hebr. 9.16.

25 D. de twee steenen tafelen, daer de tien geboden op geschreven waren, zijnde een getuygenisse van Godts wille, waer van de Arke genoemt wort de Arke der getuygenisse, ond. vers 22. ende elders dickwijls.

17

^f Ghy sult oock een versoendecksel maken van louteren goude: twee ellen ende een halve sal sijn lengte zijn: ende anderhalve elle sijn breette.

f Exod. 37.6.

18

^g Ghy sult oock twee Cherubim van gout maken: van dichten [goude] sult ghyse maken, ²⁶ uyt de beyde eynden des versoendecksels.

g Hebr. 9.5, 23.

26 Als of hy seyde, de Cherubim sullen uyt beyde de eynden des decksels uytgaen, ofte als daer uyt wassen, also dat de Cherubim ende het decksel van een stuck moesten zijn, ende niet in of aen malkanderen gesett of gesoudeert zijn.

19

Ende maeckt u eenen Cherub uyt het eene eynde aen deser zijde, ende den anderen Cherub uyt het [ander] eynde aen gene zijde: uyt het versoendecksel sult ghylieden de Cherubim maken, uyt de beyde eynden des selven.

20

Ende de Cherubim sullen hare beyde vleugelen om hooge uytbreyden, ^h bedeckende met hare vleugelen het versoendecksel: ende hare aengesichten sullen tegen over ²⁷ malkanderen zijn: de aengesichten der Cherubim sullen nae het versoendecksel zijn.

h Hebr. 9.5.

27 Hebr. de man sijnen naebuer.

21

Ende ⁱ ghy sult het versoendecksel boven op de Arke setten, ²⁸ na dat ghy in de Arke, ²⁹ het getuychenisse, dat ick u geven sal, sult geleyt hebben.

i Hebr. 9.4.

28 Om datmen naderhant de Arke niet en moest openen, so beveelt Godt de HEERE, datmen ’t getuygenisse inde Arke legge, eer hy beveelt datmen het decksel maken sal, vers 16.

29 D. de tafelen des verbonts.

22

Ende ^k aldaer sal ick by u komen, ende ick sal met u spreken van boven het versoendecksel af, van tusschen de twee Cherubim (die op de Arke der getuychenisse zijn sullen) alles wat ick u gebieden sal aen de kinderen Israëls.

k Num. 7.89.

23

Ghy sult oock ³⁰ een Tafel maken van Sittim hout: twee ellen sal hare lengte zijn, ende een elle hare breette: ende een elle ende een halve sal hare hoochte zijn.

30 Dese tafel stont in het heylige, dat is, in den Tabernakel, voor den voorhanck.

24

Ende ghy sultse met louteren goude over-trecken: ghy sult oock eenen goudenen krans daer aen maken, rontomher.

25

Ghy sult ³¹ daer oock een lijste rondomme aen maken, een hant breet: ende ghy sult eenen goudenen krans rondom de lijste der selver maken.

31 Daer aen, t.w. aen de tafel. Hebr. haer.

26

Oock sult ghy vier goudene ringen daer aen maken: ende ghy sult de ringen setten aen de vier hoecken, die aen de vier voeten der selver zijn sullen.

27

Tegen over de lijste sullen de ringen zijn, ³² tot plaetsen voor de hant-boomen, om de tafel te dragen.

32 Hebr. tot huysen.

28

Dese hant-boomen nu sult ghy van Sittim-hout maken, ende ghy sultse met gout overtrecken: ende de tafel sal daer aen gedragen worden.

29

Ghy sult oock maken ³³ hare ³⁴ schotelen, ende hare ³⁵ roock-schalen, ende hare ³⁶ plateelen, ende hare ³⁷ kroesen (met de welcke ³⁸ sy bedeckt sal worden) van louteren goude sult ghyse maken.

33 T.w. der tafel.

34 Deser schotelen waren twaelve, nae ’t getal der toon-brooden. Levit. 24.5.

35 Het Hebr. woort beteeckent allerley hollicheyt, of vaten die hol zijn, als een palme der hant: dese vaten dienden om reuck-werck in te doen, siet Lev. 24.7.

36 Verstaet deckschotelen, of deckplateelen, gelijck sy genoemt worden, Num. 4.7. Hebr. plateelen der deckingen, ofte der besprengingen.

37 And. besemen, dienende om de tafel te reynigen.

38 T.w. de tafel, die met alle dese vaten toegericht soude worden.

30

Ende ghy sult op dese tafel altijt ³⁹ het toon-broot voor mijn aengesichte leggen.

39 Dese brooden lagen een weke lanck op dese tafel, sy wierden op elcken Sabbath verandert, Lev. 24.8. Hebr. broot des aengesichts, om dat sy voor het aengesichte des Heeren lagen.

31

^l Ghy sult oock eenen Candelaer van louteren goude maken: ⁴⁰ van dicht werck sal dese Candelaer gemaeckt worden, sijn schacht, ende sijne ⁴¹ rieten: sijn schaelkens, sijn knoopen, ende sijne bloemen ⁴² sullen uyt hem zijn.

l Exod. 37.17.

40 D. ’t en sal geen gegoten ofte gesoudeert werck zijn, maer ’t sal met den hamer uyt een stuck, of klomp, geslagen worden. Desen Candelaer was een talent swaer, vers 39.

41 D. armen, ofte tacken, alsoo oock in ’t volgende.

42 Siet de 40 aent.

32

Ende ses rieten sullen uyt sijne zijden uyt-gaen: drye rieten des Candelaers uyt sijn eene zijde: ende drye rieten des Candelaers uyt sijn ander zijde.

33

In het eene riet sullen drye schaelkens zijn, ⁴³ [gelijck] Amandel-noten, een knoop ende een bloeme: ende drye schaelkens, [gelijck] Amandel-noten ⁴⁴ in een ander riet, een knoop ende een bloeme; alsoo sullen die ses rieten zijn, die uyt den kandelaer gaen.

43 D. hebbende de forme ofte gedaente van Amandel-noten.

44 D. alle dese ses rieten sullen malcanderen gelijck zijn, als vers 35. verklaert wort.

34

Maer ⁴⁵ aen den Candelaer selfs sullen vier schaelkens zijn, [gelijck] Amandel-noten, met sijn knoopen, ende met sijn bloemen.

45 D. aen de stamme des luchters.

35

Ende daer sal een knoop zijn onder twee rieten, uyt den selven ⁴⁶ [uytgaende], oock een knoop onder twee rieten, uyt ⁴⁷ den selven [uytgaende], noch een knoop onder twee rieten uyt den selven [uytgaende]: [Alsoo sal ’t zijn] met de ses rieten, die uyt den Candelaer uytgaen.

46 Dit wort hier by gevoecht, uyt het eynde van’t versken.

47 T.w. Candelaer.

36

Hare knoopen ende hare rieten sullen uyt hem zijn; ’t sal altemael een eenich dicht werck van louter gout zijn.

37

⁴⁸ Ghy sult hem oock seven lampen maken, ende men sal sijne lampen ⁴⁹ aensteken, ende doen luchten ⁵⁰ aen sijne zijden.

48 Hebr. Ghy sult oock sijne seven lampen maken.

49 Hebr. doen opgaen.

50 Ofte tegen hem over. Hebr. op de zyde sijner aensichten.

38

Sijne snuyters ende sijne blusch-vaten sullen louter gout zijn.

39

Uyt ⁵¹ een talent louter gouts salmen dat maken: met alle dese gereetschap.

51 Ofte centener: verstaet een centener des heylichdoms, houdende 125 pont gouts: want een centener heeft gewogen 3000 sikelen, (als af te nemen is uyt Exo. 38.25, 26.) welcke de voorschreven summa uytbrengen. (hoewel andere meynen dattet maer 120 pont gewogen heeft.) aengaende den borgerlicken centener, dien houtmen ontrent half soo vele geweest te zijn.

[fol. 39r]

40

^{52 m} Siet dan toe, dat ghy het maeckt nae haren ⁵³ voorbeelde, ’t welck u op den berch getoont is.

52 Daer staet Exo. 39.43. dat Mose dit alles neerstelick heeft onderhouden.

m Act. 7.44. Heb. 8.5.

53 D. Patroon, model, gelijckenisse.