Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xlvj. Capittel.

Iacob, met sijn gantsche huys ende have, aftreckende nae Egypten, wort tot Berseba van Godt door vernieuwinge van beloften gesterckt, vers 1. etc. komt in Egypten met alle de sijne, die by namen worden opgetelt, 6. Hy schickt Iuda voor uyt aen Ioseph, die hem nae Gosen te gemoet treckt, alwaer sy malkanderen seer beweeglick ontfangen, 28. Ioseph verspreeckt met sijne broederen, wat hy Pharao sal aendienen, ende sy voor hem komende, sullen hebben te seggen, 31.

1

ENde Israël ¹ verreysde met al dat hy hadde, ende hy quam te ² Ber-Seba: ende hy offerde offerhanden ³ den Godt sijnes vaders Isaacs.

1 Dit is geschiet in het jaer na de scheppinge der werelt ontrent 2239. tien jaer na Isaacs doot, als Ioseph 39 jaren out was. siet bov. 35.1.

2 Siet bov. c. 21. op vers 31.

3 D. die sijn vader Isaac ge-eert ende aengeroepen hadde. hier mede betoonde hy sijn stantvastich geloove aen Godts beloften, ende sijne danckbaerheyt tegen Godts weldaden, ende badt hem om raet, ende hulpe op dese reyse.

2

Ende Godt sprack tot Israël ⁴ in gesichten des nachts, ende seyde; ⁵ Iacob, Iacob: ende hy seyde; ⁶ Siet [hier] ben ick.

4 De gesichten in 't gemeen genomen, door de welcke Godt in die tijden hem den menschen openbaerde, zijn geweest somtijts buyten den slaep, door het aenschouwen eeniger gedaente, die viel ofte in de oogen des lichaems, als bov. cap. 15. vers 1, 5. etc. ofte in ´t gesichte des geestes, Zach. 3.1. somtijts in den slaep, door maniere van droomen, gelijck bov. cap. 20. vers 3. Iob 33.15, 16. Beyde konden gebeuren, ofte des daegs, als Actor. 10.9, 10. ofte des nachts, als bov. cap. 15. vers 5. ende hier.

5 Tweemael noemt hy hem, om hem tot een veerdich toeluysteren op te scherpen; gelijck bov. cap. 22. vers 11. ende 1.Sam. 3.10.

6 Siet bov. 22.1.

3

Ende hy seyde; ^a Ick ben die Godt, uwes vaders Godt; ⁷ en vreest niet van af te trecken nae Egypten, ^b want ick sal u aldaer tot een groot volck setten.

a Bov. 26.24. ende 28.13. ende 32.9.

7 Om dat ghy, ende u zaet voor eenen tijt lanck sult moeten vertrecken uyt een lant, dat ick u ende de uwe belooft hebbe, bov. 28.13. in een lant, daer in u grootvader met vreese, ende bekommernisse verkeert heeft, bov. 12.12.

b Bov. 13.16. ende 16.10. ende 17.2. ende 22.17. ende 26.24. ende 35.11. ende 48.4.

4

^c Ick sal met u ⁸ aftrecken nae Egypten, ende ⁹ ick sal u doen [weder] optrec-

c Num. 20.15. Deut. 10.22. Ios. 24.4, 5, 6. Psal. 105.23, 24, etc. Ies. 52.4. Hos. 11.1.

8 T.w. om u te geleyden, ende by te staen. verstaet dit oock van het optrecken. Verg. bov. 24.7. Exod. 25.20. ende 32.34. Merckt hier eens voor al, dat de woorden optrecken, opklimmen, etc. Item, aftrecken, afclimmen, etc. meest worden gebruyckt ten aensiene van de gelegentheyt der landen, steden ende plaetsen, die hooch ofte leech gelegen zijn. Te gaen nae de hooch gelegene, is optrecken: nae de leech gelegene aftrecken. Siet bov. 12.10. ende 13.1. ende 35.1. Exod. 19.3. Matth. 20.18. Luc. 10.30. Actor. 3.1. Het, opgaen wort van Godt menschelicker wijse geseyt; gelijck oock het afkomen.

9 Dit is wel eensdeels aen Iacobs doode lichaem vervult, ond. 47.29, 30. ende 50, 23. doch voornamelick aen sijne nacomelingen, als Moses hen uyt Egypten heeft gevoert, ende Iosua hen in het lant Canaan gebracht heeft.

[fol. 24v]

ken, mede optreckende: ¹⁰ ende Ioseph sal sijne hant op uwe oogen leggen.

10 D. Ioseph sal by u zijn als ghy sterven sult, ende sal (nae de oude gewoonte van veel volcken) uwe oogen sluyten nae uwe doot. Hier wort Iacob van Godt versekert, dat sijne lieve sone Ioseph noch leefde, ende dat hy by Iosephs leven in vrede soude sterven.

5

^d Doe maeckte hem Iacob op van Ber Seba: ende de sonen Israëls voerden Iacob haren vader, ende hare kinderkens, ende hare wijven op de wagens die Pharao gesonden hadde, om hem te voeren.

d Actor. 7.15.

6

Ende sy namen haer vee, ende hare have, die sy ¹¹ in den lande Canaan geworven hadden, ende sy quamen in Egypten: Iacob, ende al sijn zaet met hem:

11 Verstaet hier by: ende daer en boven in Mesopotamia.

7

Sijne sonen, ende de sonen sijner sonen met hem; ¹² sijne dochteren, ende sijner sonen dochteren, ende al sijn zaet bracht hy met sich in Egypten.

12 Iacob en hadde maer eene dochter, te weten, Dina, vers 15. ende maer eene soons dochter, vers 17. de heylige Schrift gebruyckt het getal van velen voor 't getal van eenen; als oock bov. cap. 21. vers 7. ende ond. vers 23. ende Num. 26. vers 8. 1.Chro. 2.8, 31.

8

^e Ende ¹³ dit zijn de namen ¹⁴ der sonen Israëls, die in Egypten quamen, Iacob, ende sijne sonen: De Eerst-geboren Iacobs, Ruben.

e Exod. 1.2. ende 6.14. Num. 26.5. 1.Chron. 5.1, etc. ende 6.1, etc. ende 7.1, etc. ende 8.1, etc.

13 Dit geslacht-register wort hier ende elders van Mose soo vlijtichlick verhaelt. I. om aen te wijsen Godes wonderwerc in de vermenichvuldinge des zaets Abrahams.
II. om de stammen te onderscheyden, ten aensiene van 't Priesterdom, de Konincklicke weerdicheyt, ende uytdeylinge des lants Canaan.
III. en principalick om d'afcomste des Messiae nae den vleesche te vervolgen.

14 D. sonen, ende soons sonen; Item dochter, ende nichte.

9

Ende Rubens sonen; ¹⁵ Hanoch, ende Pallu, ende Hezron, ende Carmi.

15 Verg. de namen deses registers met der selver herhalingen, Num. 26. ende. 1.Chro. cap. 6. ende. 7. ende. 8.

10

^f Ende Simeons sonen; ¹⁶ Iemuël, ende Iamin, ende ¹⁷ Ohad, ende ¹⁸ Iachin, ende ¹⁹ Zohar: ende Saul de sone eener ²⁰ Canaanitischer vrouwe.

f Exod. 6.14. 1.Chron. 4.24.

16 Oock genoemt, Nemuël, Num. 26.12.

17 Hy en wort Num. 26.12. nochte 1.Chron. 4.24. niet genoemt onder de kinderen Simeons. Het schijnt, dat hy, ende de sijne, te dier tijt al gestorven waren.

18 Oock genoemt, Iarib. 1.Chron. 4.24.

19 Oock genoemt Zerah. Num. 26.13.

20 Zijnde van eene vervloeckte natie, daer mede Godts volck verboden was te trouwen. Dit wort verhaelt tot schande van Simeon, als oock boven van Iuda, cap. 38. ende tot eere van d'andere, die dese exempelen niet gevolgt en hebben.

11

^g Ende de sonen van Levi; Gerson, Kehath, ende Merari.

g 1.Chron. 6.1.

12

Ende ^h de sonen van Iuda; Er, ende Onan, ende Sela, ende Perez, ende Zerah: doch Er, ende Onan ²¹ waren gestorven in 't lant Canaan: ⁱ ende Perez sonen waren Hezron ende Hamul.

h Bov. 38.3, 7, 10.

21 Siet bov. cap. 38. vers 7, 10. Dese worden hier wel genoemt, maer niet om in het getal te komen, ond. vers 15. vermelt.

i 1.Chron. 2.5.

13

Ende Issaschars sonen; Tola, ende Pua, ende ²² Iob, ende Simron.

22 And. genaemt Iaschub, Num. 26.24. Dese is te onderscheyden van Iob, diens leven, ende historie in sijn boeck verhaelt wort: De namen worden oock in 't Hebreeusch verscheydentlick geschreven.

14

Ende Zebulons sonen; Sered, ende Elon, ende Iahleël.

15

Dit zijn Leas sonen, die sy Iacob gebaert heeft in ²³ Paddan-Aram, met Dina sijne dochter: alle ²⁴ de zielen sijner sonen, ende sijner dochteren waren ²⁵ drye-en-dertich.

23 Siet bov. cap. 25.20. Tot Paddan-Aram zijn Leas kinderen geboren, maer de geslachten van hare sonen die hier gereeckent worden, zijn naderhant in Canaan geboren.

24 D. menschen, siet bov. 12. op 't vers 5.

25 Hier onder gereeckent Iacobs persoon, ende Er, ende Onan uytgesloten. Siet bov. vers 12.

16

^k Ende Gads sonen; ²⁶ Ziphion, ende Chaggi, Schuni, ende Ezbon, Eri, ende ²⁷ Arodi, ende Areli.

k 1.Chron. 5.11.

26 Hebr. Tsiphion. and. Tsephon, Num. 6.15. ende soo in 't volgende Ezbon voor Etsbon: ende bov. 10. Zohar voor Tsohar, etc.

27 And. Arod. Num. 26.17.

17

^l Ende Asers sonen; Imna, ende Ischva, ende Ischvi, ende Beria, ende Sera haerlieder suster: ende de sonen Beria; Heber, ende Malchiël.

l 1.Chron. 8.30.

18

Dit zijn Zilpas sonen, die ^m Laban sijne dochter Lea ²⁸ gegeven hadde: ende sy baerde Iacob dese ²⁹ sestien zielen.

m Bov. 29.24.

28 T.w. tot eene dienstmaecht, bov. 29.24.

29 T.w. dertien sonen, twee neven, ende eene dochter.

19

De sonen van Rachel ³⁰ Iacobs huysvrouwe; Ioseph, ende Benjamin.

30 Alsoo wert Rachel bysonderlick genoemt, om dat Iacob die alleene nae Godes instellinge by hem selven verkoren, ende aen Laban versocht hadde. siet bov. c. 29. vers 18.

20

Ende ⁿ Ioseph werden geboren in Egyptenlande, Manasse, ende Ephraim, die hem Asnath ³¹ Potipheras dochter, des Oversten te On, baerde.

n Bov. 41.50. en 48.5.

31 Siet bov. c. 41. op vers 45.

21

^o Ende Benjamins sonen; Bela, Becher, ende Asbel, Gera, ende Naaman, Echi, ende Ros, Muppim, ende Huppim, ende Ard.

o 1.Chron. 7.6. en 8.1.

22

Dit zijn Rachels sonen, die Iacob geboren zijn, al te samen veertien zielen.

23

Ende Dans ³² sonen; ³³ Chusim.

32 D. soon; siet bov. op vers 7.

33 Oock genoemt Suham, Num. 26.42.

24

^p Ende de sonen van Naphtali; Iachzeël, ende Guni, ende Iezer, ende Sillem.

p 1.Chr. 7.13.

25

Dit zijn de sonen van Bilha, ^q die Laban sijne dochter Rachel gegeven hadde: ende sy baerde de selve Iacob, sy waren alle seven zielen.

q Bov. 29.29.

26

Alle de zielen die ³⁴ met Iacob in Egypten quamen, uyt sijne ³⁵ heupe gesproten, uytgenomen de wijven der sonen Iacobs, waren al ³⁶ ses en sestich zielen.

34 And. Iacob toebehoorende. ofte aldus, Alle de zielen Iacobs, die in Egypten gekomen zijn.

35 D. die uyt sijn vleesch ende bloet geboren zijn. Siet de selve maniere van spreken Exod. 1.5. Iud. 8.30. de welcke so veel is, als uyt yemants lendenen voortgekomen te zijn. Siet bov. 35.11.

36 De voorverhaelde vier sommen, naemelick van 33. vers 15. van 16. vers 18. van 14. vers 22. ende van 7. vers 25. maken t' samen tseventich. Maer hier worden alleene getelt, die uyt Iacob geboren, ende met hem in Egypten gekomen zijn. Sulcx dat uytgenomen moeten zijn Iacob, die uyt hem selven niet geboren en is, ende Ioseph met sijne twee sonen, die met Iacob in Egypten niet gekomen en zijn.

27

Ende Iosephs sonen die hem in Egypten geboren zijn, waren twee zielen: ^r alle de zielen des huyses Iacobs die in Egypten quamen, waren ³⁷ tseventich.

r Deut. 10.22. Actor. 7.15.

37 Onder dit getal zijn mede begrepen Iacob, Ioseph, ende sijne twee sonen.

28

Ende hy sondt Iuda voor sijn aengesichte henen tot Ioseph, ³⁸ om voor sijn aengesichte aenwijsinge te doen nae Gosen: ende sy quamen in het lant ³⁹ Gosen.

38 T.w. hoe, ende waer sy haer best in Gosen souden nederslaen.

39 Siet bov. cap. 45. vers 10.

29

Doe spande Ioseph sijnen wagen aen, ende tooch op, sijnen vader Israël te gemoete nae Gosen: ende ⁴⁰ als hy sich aen hem vertoonde, ⁴¹ so viel hy hem aen sijnen hals, ende weende ⁴² lange aen sijnen hals.

40 Het schijnt dat Ioseph nae by sijnen vader gekomen zijnde, hem met alle vriendelickheyt den selven vertoont heeft, om van hem bekent te mogen worden.

41 Siet bov. 33.4. ende 45.14. Luc. 15.20. Actor 20.37.

42 And. eenen tijt lanck. Hebr. noch.

30

Ende Israël seyde tot Ioseph; Dat ick ⁴³ nu sterve, na dat ick u aengesichte gesien hebbe, ⁴⁴ dat ghy noch leeft.

43 Hebr. ditmael, de sin is: Ick ben nu willich om te sterven.

44 Ofte, om dat, dewijle.

31

Daer na seyde Ioseph tot sijne broederen, ende tot sijnes vaders huys; Ick sal optrecken ende Pharao bootschappen, ende tot hem seggen, Mijne broeders, ende mijnes vaders huys, die in het lant Canaan waren, zijn tot my gekomen:

32

Ende die mannen zijn schaep-herders, want het zijn ⁴⁵ mannen die met vee om gaen, ende sy hebben hare schapen, ende hare runderen, ende al wat sy hebben, mede gebracht.

45 Hebr. mannen van vee, ofte, vee mannen. D. die met het vee ommegaen. soo ond. vers 34. alsoo mannen van schepen, 1.Reg. 9.27. dat is, die hen met de schipvaert geneeren, schipsluyden, verg. oock bov. 9. de aent. op 't vers 20.

33

Wanneer het nu geschieden sal, dat Pharao u lieden sal roepen, ende seggen, Wat is uwe hanteringe?

34

So sult ghy seggen, Uwe knechten zijn mannen, die van onser jeucht op tot nu toe met vee om gegaen hebben; soo wy, als onse vaders: op dat ghy in het lant Gosen moget woonen; ^s want alle schaep-herder is den Egyptenaren ⁴⁶ een grouwel.

s Bov. 43.32. Exod. 8.26.

46 Siet bov. 43.32. Dese verachtsame staet heeft den Israëliten door Godes regeringe driederley voordeel aengebracht. 1. dat sy een goet vet weydlant voor hare beesten gekregen hebben.
2. dat sy daer in by een waren, ende t'samen in vrede mochten woonen.
3. datse van de afgodische Egyptenaren afgesondert zijnde, den reynen godsdienst te vrijer conden oeffenen.