|
| |
| |
| |
Arbarmelicke wreetheyt, Gepleeght by de Francoysen, in den Dorpe van Swammerdam en Bode-graef.
Op den 30. en 31. December, 1672.
INdien den Sangh-meester van Israel heeft mogen klagen over de wreetheyt sijner Vyanden, gelijck hy dat in een Treur-toneel optoont, in den 79 Psalm, de Heydenen (seyt hy) zijn gevallen in uwe Erffenisse, en sy hebben den Tempel uwer Heyligheyt verontreynight, en Ierusalem hebben sy tot Steen-hoopen gestelt. Sy hebben de doode Lichamen uwer Knechten, tot spijse aen 't Gevogelte des Hemels gegeven, en 't Vleesch uwer Gunst-genooten aen het gedierten des Lants: en sy hebben het Bloet rontsom Ierusalem vergoten als Water, en daer en
| |
| |
was niemant diese begroef. Soo mogen wy dese Weeklagh in dese onse tijdt wel wederom hervatten, als wy insien die Barbarische wreetheyt, die bedreven is aen die twee ellendige Dorpen van Swammerdan en Bodegraef, door de Francoysen: dewelcke, gelijck als woedende Leeuwen, de Schaepkens Iesu hebben als Schapen selfs tot de slacht-banck gebracht, en hare Wooninge in Assche neder geleyt; derhalven soo en kan mijn Pen niet nalaten, om haer ongehoorde wreetheyt, en onmenschelicke vuyligheyt, die sy in die Dorpen hebben bedreven, met een bewoge hart te verhalen. Wanneer als de Francen tot den Optocht gingen, om dit wreede stuck te bedrijven, soo sprack den Overste haer aen in dese maniere: Gaet heen mijn Kinderen, (seyde hy) rooft, doot, schent, en zijt niet traegh in de saeck, op dat ick sie dat ick niet bedrogen ben in mijne verkiesingh van het puyck uyt des Koninghs Bende, en op dat gy u de eer waerdigh soudt maken, die sijn Majesteyt aen u doet, met u in een Oorlog te gebruycken, die hy alleenlick voert, om sijn glory en macht tot aen 't eynde es Werelts uyt te breyden. Noyt wiert eenige aenspraeck meerder gehoorsaemt: noyt wiert eenigh Velt-overste beter sijne bevelen uytgewerckt; want het is seker, en aen alle de Werelt genoegh bekent, dat 'er van alle de Huysen, die in de twee Dorpen Bode-graven en Swammerdam stonden, niet meer dan een eenige, van de Brant is overgebleven. En och! dat de Goddeloosheyt der Franschen niet anders tot hen doelwit hadden gehadt, dan 't hout, en de steen, of de stomme Beesten, van de welcken men daer een seer groot getal heeft sien sneuvelen! maer daer is by na niet een Huys geweest, in welcks puynhoopen men niet veel Lichamen heeft gevonden, die van het vyer tot aen 't gebeente verteert, of half verbrant waren, en in dier voegen wanstaltigh, dat sy niet te kennen waren. Men weet dat daer veel Lichamen, na dat sy verbrant waren, geen ander Graf hebben gehadt, dan | |
| |
in de schrickelicke puynhoopen der Gebouwen, en in d'asch; en dat de Franschen veel Persoonen, soo Mannen als Vrouwen, in de Huysen hebben gedreven en gesloten, daer sy hen in 't vyer, dat sy daer in staken, deden vergaen. Een Vrouw onder anderen, seer oudt en blint zijnde, en van haer vier Kinderen verselt, wiert gedoot, en met hen verbrandt. Een andere Vrouw, dieder oock soo veel hadt, sagh hen oock ter selfde tijdt dooden, daer in sy de geest onder de handen deser Beulen gaf. Een Fransch Officier was verwoedt genoegh, om een Kint, welcks onnoosel gelach het hart van een Tyger soude hebben konnen bewegen, in de selfde vlam, die sijn Moeder verteert hadt, te werpen, sonder dat het hart van dese onbesuysde Franschman, daer af bewogen kon worden. Men heeft hen veel kinderen in de Wiegh sien dooden; en sy hebben een seer groot getal van lantlieden meer dan een doot doen sterven.
De Franschen hebben aen sommigen de neus en ooren, en aen anderen, d'armen en beenen afgesneden, eer sy hen deden sterven. Men heeft in een Schuer, tusschen Bode-grave en Nieuwer-brugh, de Lichamen van een Vader en Moeder, en van drie Kinderen, gevonden, van de welcke het oudste niet meer dan seven Iaren hadt; en het jonghste, dat men de keel afgesneden hadt, was niet ouder dan achtien Maenden. Sy waren alle seer wreedelick gedoot, en braden noch in hun eyge bloet.
In een Huys, by de Kerck van Bodegrave, wierden seven gevonden. Veel zijn in koelen bloede gedood, na d'yver van d'aenval, in de welcke de Franschen geen tegenstant vonden: en men heeft hen uyt vermaeck op de Persoonen sien schieten, die sy uytgesonden hadden om de Koeyen te melcken. Eenige Vrouwen, by een van hun Buerwijven zijnde, die in arbeyt zat, pogende sich selven te bergen, om dat de Franschen het Huys in brant hadden gesteken, wierden met de Degens weer ingedreven; en men besloot hen in 't huys, en dede hen | |
| |
daer wreedelick sterven. Men vint'er, die onder de puynhoopen der Huysen zijn verplet, daer de Franschen hen ingesloten hadden, terwijl sy de Huysen aenstaken. Sommige waren onder d'asch begraven; en men heeft veel Lichamen gesien, daer af een deel door de Honden geknaegt, of door de Roof-vogels verslonden waren.
Wat het gewelt aengaet, dat sy de Vrouwen en Dochters aengedaen hebben, 't is soo veel te wreeder geweest, dan het vyer, als men met waerheyt kan seggen, dat niemant hun beestelickheyt ontsnapt is; in plaets dat het vyer noch een eenigh Huys heeft gespaert. Vertoon, onder anderen, voor u twee jonge Dochters, van tamelicke goede Staet, die, onder de handen van dese Schelmen gevallen, seer onbehoorelick van hen wierden gehandelt, tot dat een Switsersche Officier, met deernis bewogen, om dat hy hen in dese staet sagh, hen met sijn Mantel, en met eenige slechte Kleederen, die hy tot sich dede brengen, deckte; maer toen hy genootsaeckt was dese Dochters te verlaten, om sich aen de post te vervoegen, daer sijn Ampt hem riep, beval hy hen aen een ander Fransch Officier, die, in plaets van hen te beschutten, self hen verkrachte, en daer na aen de Soldaten en Iongens overgaf. Dese Guyten, hen beestelicke geylheyt met hen versaedt hebbende, sneden hen de Borsten af, en staken hen de stampers van hun pistolen in 't Lichaem; en, na dat sy hen dus ellendighlick hadden doen sterven, deden sy hen op de gemeene wegh slepen en werpen, daer de Lichamen, langs den dijk die van Bodegrave na Woerden streckt, bloot bleven leggen.
Daer zijn anderen geweest, die, na dat sy 't gewelt deser ontuchtigen uytgestaen hadden, by 't hayr, of onder de oxsels geheel naeckt aen Boomen gebonden wierden, en op dese wijse gestorven zijn. Dese Duyvels hebben aen anderen de Borsten afgesneden, en daer zout en peper in gedaen, om hen met grouwelicke pijnen te doen sterven. Aen anderen hebben sy de Boesem ge- | |
| |
opent, en de selfde met Busch-kruyt gevult hebbende, de brant daer in gesteken. Anderen zijn in 't Ys geworpen, en verdroncken, na dat sy van de Fransche Soldaten alle overlast, die men bedencken kan, hadden geleden. En dewijl sy noch de wil noch het Lichaem van een Wagenaers Dochter, diens naem bekent is, niet konden verkrachten, soo sloegen sy haer wreedelick, en staken haer levendigh in 't Water onder het Ys. Een Fransch Soldaet, te Nimwegen in 't Gast-huys sieck zijnde, bekende aen de Genees-meester, dat hy, te Bodegrave zijnde, een Kraem-vrouw de Borst afgesneden, en daer peper in gedaen hadt; dat het gekrijt van dese ellendige Vrouwe noch in sijn ooren klonck, en dat hy 't hoorde met vermengingh van't gehuyl der Duyvelen, die hem tot d'eeuwige pijnen riepen, de welcke hem verwachten, en die hy wel verdient hadt. Dese knagingh van 't geweten, dewelcke hem tot wanhoop bracht, veranderde in een rasernij, daer af hy niet weer bequam voor dat hy storf.
Diergelijcke en meer andere wreetheden, die te grouwelick, en oock te menighvuldigh zijn, om te konnen verhalen, hebben die woedende Fransche daer bedreven: maer de Heere, die een rechtveerdigh Richter is, sal de Vyanden van sijne Kercke, door den Yseren Scepter van sijnen Soon, doen verpletteren, soo dat sy, door al haer woeden en bitterlicke wreetheyt, noyt het Zaet van Godts Kerck en sullen uytroeyen: en daerom soo seght een van de Oude seer wel, Dat het Bloet van de Martelaren, is het Zaet van de Kercke.
EYNDE.
|
|
Auteursrechtvrij