[Nummer 3]
Alessandro Manzoni
frans van dooren
Alessandro Manzoni, de man voor wie Verdi zijn Requiem schreef, leefde van 1785 tot 1873. Hij was een van de grote figuren van de Italiaanse romantiek. Hij oefende - niet alleen door zijn literaire werk, maar ook door zijn ideeën en activiteiten - een enorme invloed uit op de cultuur van zijn tijd en stond zodoende aan de wieg van het Risorgimento. Zijn Europese vermaardheid dankt hij aan zijn roman I promessi sposi (De verloofden), maar zijn literaire belang berust in niet mindere mate op zijn gedichten en tragedies. Daarnaast staan er nog tientallen wetenschappelijke werken op zijn naam: studies op het gebied van geschiedenis, maatschappij en politiek, traktaten over filosofie, moraal en religie, verhandelingen over taalkunde, literatuur en toneel.
Van zijn twee tragedies is de rond 1820 geschreven Adelchi de meest overtuigende. Het stuk, waarin zich de historische interesse van de romantiek weerspiegelt, speelt aan het eind van de VIIIe eeuw. Het beschrijft hoe het rijk van de Longobarden, dat al twee eeuwen heer en meester is in Italië, door toedoen van de Franken onder leiding van Karel de Grote ten onder gaat, waarbij het drama zich vooral toespitst op de rol van de Longobardische koningszoon Adelchi. Tegen de achtergrond van de inval van de Franken onder leiding van Karel de Grote ten onder gaat, warbij het drama zich vooral toespitst op de rol van de Longobardische koningszoon Adelchi. Tegen de achtergrond van de inval van de Franken en de nederlaag van de Longobarden leeft de hoop van de Italianen op het herwinnen van hun vroegere vrijheid: een vergeefse hoop, omdat Franken en Longobarden het na afloop van de oorlog op een accoordje gooien, waardoor de lang gekoesterde verwachting van het Italiaanse volk weer de bodem wordt ingeslagen. Deze thematiek ligt, zij het in gecomprimeerde vorm, ook ten grondslag aan het hier vertaalde koor uit de IIIe akte. Daarin conformeert de dichter zich aan de eisen van de romantiek en trekt hij alle registers van drama en pathos open. Zijn behandeling van de stof is, zoals altijd, doortrokken van een religieus getint