Sic. Jaargang 2

[p. 8]

Krijgsgeschiedenis
heinz polzer

Krijgsgeschiedenis I

Vandaag herdenken wij een onbekende, een bewust vergeten man, die te vroeg leefde en daaraan stierf.

De geschiedenis was in 1887 nog niet rijp voor zijn uitvinding.

Hij zelf begreep zijn schepping niet, eer het te laat was.

Sedan, 1 september 1871! De glorie! De geestdrift! De toekomst! Napoleon III was verpletterd, Frankrijk ontkracht! Het Duitse Keizerrijk gloorde! De wereld lag open!

Erwin Mückenspucker lag in een legerhospitaal. Als 19-jarig subaltern had hij dapper en bekwaam zijn vaderlandse plicht vervuld, was hij ernstig verwond - maar ook onderscheiden!

Ruim achttien maanden bleef hij onderhorig aan het medische régime, moest hij wachten, wachten op een bevrijdend woord van de arts. Kameraden, hersteld, keerden huiswaarts (ofwel verlieten hem door te bezwijken). Zijn familie woonde ver weg, in Pommeren; soms ontving hij een onbeholpen brief van zijn moeder.

De verpleegsters deden loyaal, Spartaans, wat nodig was. Hij werd zwijgzaam.

Eindelijk herkreeg hij het gebruik van zijn onderste ledematen - aanvankelijk zeer beperkt en met voorzorgen omgeven, gaandeweg met meer zekerheid. Deze toestand scheen hem nog langduriger en kwellender toe dan de doorstane bedlegerigheid.

Erwin werd uit het hospitaal ontslagen als volwassene. Zeker, hij was gelukkig dat hij nu weer zijn Vaderland kon dienen. En welk een Vaderland! Een machtig, heerlijk rijk onder het wijze bestuur van een Keizer die zijn trouwe volk (afgezien van wat socialisten en andere geestesziekten) onwankelbaar voorging naar zijn historische bestemming ... de wereldheerschappij!

Ja, hij was gelukkig als officier met een goede staat van dienst, met een roemvolle carrière in het vooruitzicht; vooral wanneer een nieuwe oorlog mocht uitbreken. Maar ook was hij nadenkend geworden.

Had hij zich als jongeling extatisch, bijna blindelings in de strijd geworpen, nu

[p. 9]

hield de toekomst hem bezig.

De wereld veranderde en de krijgskunst moest deze ontwikkeling volgen.

Heldenmoed en militaire traditie, hoe nobel ook, volstonden niet meer.

Techniek was voortaan onontbeerlijk. En zou Duitsland ook hierin zijn vijanden niet kunnen overtreffen? Erwin studeerde en peinsde. Nieuwe methoden, vernuftige mechanieken werden vereist. Maar hij was bezonken genoeg om ook terug te blikken. De geschiedenis der oorlogsvoering, ja zelfs in het verre verleden, bevatte rijkdommen die ook nu, mits aangepast, heilzaam konden werken.

De strijdwagens der Scythen waren uitgerust met een prachtige voorziening. Lange, vlijmscherpe messen, aan de assen bevestigd, maaiden talloze vijandelijke benen doormidden. Het ontwerp voor de Kampfwagen van Oberst Erwin Mückenspucker kwam reeds in 1882 gereed.

Dit geduchte voertuig met stoomaandrijving zou extra lange en brede stalen messen meevoeren.

Juist toen de uitvinder zijn tekeningen bij de Generalstab wilde gaan indienen en toelichten, deed zich een sensationele wending voor.

Hij ontmoette een constructeur die proeven deed met een nieuwe, superieure brandstof. Karl F. Benz was geniaal en dus een goede Duitser. Hij bleek geheel bereid om in het geheim - uiteraard met alle medewerking van de discrete maar machtige W.F. (Waffenforschung) - hard te werken aan een Kampfwagen met benzinemotor, terwijl hij met de linkerhand een particulier vervoersmiddel ontwikkelde.

In 1887 baarde dit amechtig sputterend, traag vehikel opzien, en de minst achterlijke Franse, Britse en Russische strategen gingen nadenken. Hoe konden ze dromen dat Mückenspuckers vinding bestond, en vervolmaakt en einsatzbereit was?

Laat ons even pauzeren met een blik op de toenmalige stand van zaken in het Duitse Rijk.

Bismarck, in 1862 benoemd tot regeringsleider, had de Frans-Pruissische oorlog in 1870 geprovoceerd en daaruit het Duitse Keizerrijk doen ontstaan (1871). Sedertdien was hij de trouwe en kundige dienaar van zijn vorst Wilhelm gebleven tot diens dood in 1888. Twee jaar later werd hij door de eigenzinnige Wilhelm II ontslagen. Hij had echter zijn onuitwisbaar stempel op de geschiedenis van Duitsland, ja zelfs het Continent gedrukt. Zijn daadkracht richtte zich vooral op de industrie, de sociale voorzieningen en de koloniale politiek - en de Europese uiteraard. Zo zat hij in 1878 het Congres te Berlijn voor, waarbij de Balkan werd heringericht, sloot hij in 1882 de Triple Alliantie met Oostenrijk en Italië, en voerde hij in 1883 de sociale verzekering in (hetzelfde jaar, dit voor de aardigheid meegedeeld, zag het overlij-

[p. 10]

den van Richard Wagner en de verschijning van Also sprach Zarathustra door F. Nietzsche).

In 1884 vond er weer een congres in Berlijn plaats, ditmaal om de verdeling van Afrika te regelen; Duitsland kwam in het bezit van Togo, Kamerun en Z.W.-Afrika.

De economie bloeide, o.m. in het Ruhrgebied waar Alfred Krupp zich sinds 1844 toelegde op de wapenproductie.

Oosteuropa bleef een probleemgebied door de ambities van nieuwe staten als Servië en Bulgarije, en de afbrokkeling van het Osmaanse Rijk.

Rusland was niet te vertrouwen, Frankrijk kon zijn nederlaag niet verkroppen en Engeland gedroeg zich aanmatigend.

Waakzaamheid was geboden.

Krijgsgeschiedenis 2

Ieder leger heeft zijn bekrompen machthebbers, zijn verkalkte strategen. Denk aan de cavallerie in Wereldoorlog I, aan Haig met zijn war of attrition. Wie carrière maakt in een bepaalde school, een technische fase, wantrouwt de volgende.

De Generalstab was dan ook niet uitgelaten over het nieuwe strijdmiddel. Goed, de W.F. had de constructie kunnen bewerkstelligen (kunde, geestdrift, geheime fondsen), maar daarmee was het nog niet aanvaard.

Een demonstratie zou de twijfel en de onwil kunnen doorbreken. Papieren bewijzen maakten geen indruk.

Men had echter met een vervelende handicap te maken: er was geen oorlog beschikbaar.

Afrika? Freilich, die stammen daar (Herero's en zo meer) moesten van tijd tot tijd tot de orde geroepen worden. Maar de Koloniale Conferentie van 1884, in Berlijn nog wel, had de gebiedsgrenzen bepaald en Duitsland kon daar moeilijk nu reeds correcties in aanbrengen. En wat de pacificatie betrof - dat werelddeel was te zeer in de internationale aandacht.

Bovendien, het transport alleen al zou de Kampfwagen buitenslands onherroepelijk doen opvallen. Aan operatiegebieden als Azië en Latijns Amerika (hoe dankbaar overigens ook) viel dus helemaal niet te denken.

Maar gelukkig: Duitsland zelf was groot, hier en daar dunbevolkt, overal onder contrôle.

En eveneens gelukkig: er was weinig gebrek aan verwerpelijke groeperingen en samenscholingen.

Dankzij een alert politieapparaat was iedere sabotagegroep, loge, heksenkring of wat u maar aan verborgens opnoemt, netjes geregistreerd.

Aldus kwam de legerleiding te weten dat er op de tweede zondag van juli een menigte voorhanden zou zijn op de Lüneburger Heide, en wel een zeer

[p. 11]

afgelegen, redelijk vlak gedeelte daarvan. Het betrof hier een openluchtbijeenkomst van esoterisch-pacifistische naaktlopers - een mensensoort waarvan de overtolligheid in het oog sprong.

De Kampfwagen, des nachts langs sluipwegen in een speciaal gebouwde, reusachtige kar aangevoerd, stond verdekt gereed op enige kilometers afstand van het proefobject. Dit volkje (enige honderden sterk) stond naakt en wel rondom een spreekgestoelte; blijkbaar was er een redevoering aan de gang.

De Kampfwagen was zodanig opgesteld dat hij ten opzichte van dat gezelschap beneden de wind stond. Een verstandige voorzorg, daar de betrokkenen aldus niet bijtijds de sterke benzinelucht en het geronk zouden waarnemen.

De Kampfwagen beschikte over twee zeer lange, zeer brede messen aan de voorste as - en ook twee aan de achterste, waar de wieldiameter wat kleiner was. Om gezwiep te voorkomen, helden de messen achterwaarts, niet veel natuurlijk. Mückenspucker had nog een extra snufje bedacht: een sterke schroef aan de voorkant van het gevaarte. Deze zou korte metten maken met hen die meenden, tussen de wielen liggend ongedeerd te blijven.

Er was plaats voor drie passagiers en een bestuurder. Twee officieren van de generale staf observeerden de meeting en converseerden zeer karig, want een van hen zag geen enkel heil in deze hersenschim, de ander verwachtte er wel iets van maar hield dat voor zich. Mückenspucker werd door beiden vrijwel genegeerd. De chauffeur was een vertrouwde assistent van Karl Benz, die dolgraag zelf aan het stuur had gezeten maar door een lichte ongesteldheid werd verhinderd.

Daarginds gebeurde iets: de groep verdwaasden hief een lied aan.

‘Einsteigen!’ knarste de hoogst aanwezige officier.

Men besteeg de Kampfwagen terwijl de motor in werking werd gebracht. Erwin Mückenspucker werd zienderogen jonger. ‘Na, jetzt geht's los!’ riep hij ongedisciplineerd.

‘Jahren!’ beval de superieur, recht voor zich uit starend.

De chauffeur startte.

De vaart van de Kampfwagen nam eerst langzaam, daarna steeds sneller toe.

‘Tolle sache, was?’ aldus Erwin tot de andere meerijder, terwijl de Kampfwagen hobbelend maar onstuitbaar door het landschap raasde.

‘Famos, ganz famos!’ moest deze toegeven.

‘Hundertachtzig pro Stunde schon! Eine Höllengeschwindigkeit!’ En nog was de topsnelheid niet bereikt. De motor loeide, de schroef snorde, de messen suisden, de proefpersonen waren druk bezig met het 3e couplet.

De afstand bedroeg nog maar enkele honderden meters.

[p. 12]

Toen doemde een bescheiden heuvel op. De Kampfwagen nam de helling spelenderwijs - en verliet de aardbodem, steeg zelfs langzaam op! ‘Zum Teufel, was soll das?’ Ze waren al bijna boven de naakte drom. ‘Bremsen!’ Een zinledige opdracht. Het mooie doelwit gleed onder hen weg. De passagiers zagen de vleesmassa omhoog kijken en gesticuleren - ontdaan, stellig, maar tergend onbereikbaar. ‘Zum Kotzen! Das soll ein Kampfwagen sein! Schlamperei! Ekelhaft!’ Beide stafofficieren beschimpten de onzalige uitvinder, die dit verslagen en woordeloos onderging.

Niemand had een dergelijk mankement kunnen voorzien, ‘klar’. Maar het was een mankement, en hij droeg de verantwoording.

‘Na, Herr Mückenspucker, wie gedenken Sie heimzukehren?’ Het antwoord kwam van een zijdelingse rukwind: de Kampfwagen helde sterk over en stortte neer op een onbevolkte plek.

De militaire doofpot kon ook dit incident gemakkelijk verwerken: de slachtoffers waren op een geheime missie in het buitenland omgekomen. Weliswaar kregen kranten en politieposten bezoek van naakte, esoterische pacifisten, doch de verstrekte mededelingen bevestigden slechts de geestelijke wantoestand van deze typen.

Hoe weet ik hiervan? Ongepubliceerde mémoires van een lid der W.F. (een voorvader), en het dagboek van een deelnemer aan de bijeenkomst, een andere voorvader (het is niet erfelijk).

Deze documenten stellen mij in staat, ja verplichten me, om thans het zwijgen te doorbreken - om na honderd jaren een plotseling licht te werpen op het leven en het zo tragisch onvoltooide werk van Oberst Erwin Mückenspucker, deze grote Duitse luchtvaartpionier.