De Saksenspiegel in Nederland

Van den de enen vervestende man vor gherichte betuget wo he dar over tugen sal. LXXX. (III. 88.)

Wat een man mitten gherichte betughen sal den sal die richter bi des keysers hulden verpleghen ende ghebieden, daer na die scepenen als alle anderen dincplichtich bi horen eden doet ³). Wanneer men ooc enen vervesteden man voor gherichte brenghet, buten eenre hantachtigher daet of een besettinghe over hem biedet, so salmen die vestinghe tughen eer ⁴) der besettinghe mitten rechter ende mitten dincplichten ⁵). Selve en derf ⁶) die clagher niet tughen, so waer hi mitten rechter ⁷) sijns tughes volcomet. Wanneer ooc ⁸) die man dan gheset wort ⁹)

[p. 212]

tekstkritische noten

so moet die clagher alre eerst op hem sweren dat hi der daet onsculdich ¹) si, dat hem God also help ende al sijn heylighen ²). Daerna so sullen sweren sijn tughen dat sijn eedt al recht ende reyn ³) si. Aldus so sullen ooc sweren die clagher ende sijn tughen op enen vervesteden man, die om een misdaet inder hantachtigher daet ghevanghen wort, ende also voir gherichte ghebracht ende mit ordelen also ghesettet ⁴). Mit welken ghetughe een man voer gherichte of teghens dat gherichte volcomen sal, tsi om goet of om waer ⁵) of om een ander sake ⁶), die sal sijn tuuch te voren nomen ende segghen biden eden ende sal dat selve na sweren ⁷).

1) der daet al schuldich. G. der daet alle sculdich. Gr. 2.
2) der daet schuldich sy daer hye umme vervestet sy, dat em God soe helpe unde hilligen. L.
3) reyne unde unmeyne. L. al reyne ende al echt se. G.
4) voer gerichte worde gebrocht ende mit ordelen also ghesettet. Gr. 2.
5) of um were of. G.
6) het sy omme weer offt guet offt omme ander saken. Gr. 2.
7) myt ordelen wort gesat van deme tuge, welkes getuych aver dye man voir gerichte eder yegen dat gerychte volkomen sall, yt sy umme guet eder umme gewere, dat sal syn tuych voir secghen by synen eede unde he sal yt selven na sweren. L. ede daer he selve na sweren sal. G.
8) oft messe oft muzze. G.
9) luket. G.
10) So wes des anderen swert, eder cleder, boeken eder schermessen synen ghelyck nae waene van dem stoven dreget eder ydelen sack eder vullen van der mollen voret. L.
11) dinck desghelike nympt. G.
12) vele mer. G.
13) eder bedde, kussen, slaeplakene dair es meer to samene lycht eder ander guet. L.