De Saksenspiegel in Nederland

Wo ende wanneer men enen manne rechtes weygheren mach. LXXIX. (III. 87 § 3.)

Rechtes weyghert die rechter wanneer hi een sake niet rechten en wil noch en mach, of dat hi sijn rechte rechtdaghen niet en hout ⁷). Rechtes weyghert ooc die man daer men op claghet, wanneer hi vervestet wort, of dat hi niet en betaelt of wederghift ⁸) dat voor hem betaelt is, of hoe die scult toe comen mach, die hi betalen ende wedergheven soude, ende die clagher oec betughen ende bi brenghen mach dat hijt hem sculdich is of voir hem betaelt heeft, ende oec dat hi so machtich is, dat men hem van gherichtes weghen daer niet toe dwinghen en mach, tsi mit panden of mit anderen gherichte, so moet men wel over hem claghen aldaer hi rechts over hem becomen mach ⁹), ten waer dat sake dat hijt niet

[p. 211]

tekstkritische noten

machtich en waer te betalen, ende begheerde dan die clagher van des gherichtes weghen den man te hebben in hechten of vanghenisse voir sijn scult ¹), so sal hem dat gherichte den man leveren in hechtenis of in vanghenis, ende die clagher sal den sculdenaer redeliken eten ende drincken gheven. Ooc so sal die clagher den gherichte ende den vrienden borghe setten voir lijf ende goet, den sculdenaer met ghesonden live ende leden weder wt der vanghenis te leveren, tot alre tijt als die clagher betaelt of vernoeghet worde van des sculders weghen. Ende woude ooc die sculdenaer hem selven verbosen ende eden doen voor die scult, die bekenliken waer of betughen mocht, so vervestet hem selven die sculdenaer mit dien woorden ende wort daer mede echteloes ende rechteloes ²).

1) ten were sake dat he des nicht mechtich en were to betalen ende begeerden dan die clager van des gerichtes wegen den man te hebben in hechten offte vangenisse voer syne scolt so. Gr. 2.
2) ende wol sich oec die sculder vervosen ende ede doen voer die scholt die bekentlyc were, offt betugen mochte so vervestet sich die sculder selven myt den worden ende wort daermede echteloes ende rechteloes. Gr. 2.
3) des sal de rychter by konynges hulden eder banne verpleghen, dairna de schepenen unde alsoe dairna alle dye dynckplichtigen by erme eede. L.
4) Wanneer men ok enen vervesteden man vor gherichte bringhet buten een hantaftigher daet oft ene besettinghe over hem bedet so sal men de vestinghe tughen eer. G.
5) gevangen voir gherichte voret unde der bezettynge over eme byddet unde hye der vestynge versaket, die vestunge sal men betugen eer der besettynge myt den rychter unde myt den dynckplichtigen. L.
6) doer. G.
7) myt den gerichte. L.
8) vollencomen wanner oec. Gr. 2.
9) besat wort. L. gesettet wort. Gr. 2.