De Saksenspiegel in Nederland

[Gevolgen van geweld tegen den bezitter, den leenheer, den leenman en den erflater.] LXXV. (III. 84.)

Wie den anderen sijn goet gheweldeliken ofneemt ⁹), tsi luttel of veel, diegheen die dat doet die heeft alle recht an dat goet verloren, dat hem aen den guede versterven mochte ¹⁰) na des anderen doot, ende ooc aldat recht dat hi daer te voren an had, want niemant en moet sijns selves rechter wesen ¹¹). Dodet een man sinen heren, so verwerct hi sijn

[p. 208]

tekstkritische noten

lijf ¹), sijn eer ende dat goet, dat hi van sinen heer hadde. Dit selve verwerct ²) ooc die heer of hi sinen man dodet, ende hoerre een die dat doet die en mach sijn kinderen an dat goet niet weder wisen ³). Dodet oec een man sinen vader of sin broeder of anders enighen man, daer hem dat goet of aen versterven ⁴) mochte, so heeft hi al dat goet, dat hem daervan aencomen mochte van versterf, verloren, tensi dat hi dat dede ⁵) in nootwere sijns lijfs ende dien noot opten doden beclaghen, of dat hi dat onwetende dede, also dat hi dat dede ieghen sinen wil ⁶).

1) verwracht. L. verwracht he syn lyf. G. verwercket he syn lyff syn eere ende dat guet. Gr. 2.
2) verwracht. L. voerwracht. G. verwercket. Gr. 2.
3) unde de overhere ne mach syne kyndere des doden myt den gude an den heren nycht weder wysen. L.
4) van aensterven. G. Gr. 2.
5) dat hem daer an sterven mochte verloren tensy dat he dat doet. Gr. 2.
6) vader eder syn moder eder synen broder eder suster eder synen maech eder yeman de des egens eder leens he warende were, alle syn anwardynge heft he verloren, hye ne doe dat yn noetwerynge synes lyves unde de dat onwetende dede also dattet gescheyden wedder sinen willen. Gr. 2. noet uppe den doden beredet worde eder he ne doet yt unwetende dat yt schee ane voirsate unde ane synen danck. L.
7) man to hope loven vor eenen werghelt. G. to samen lovet. L.
8) off vor ander ghelt dat sint se alle schuldich. G. eder ander gelt alle synt se plichtich. L. voer een weergelt offt voer een ander gelt dat synt se alle sculdich to leysten. Gr. 2.
9) hoerre iwelyc allene. Gr. 2.
10 boren mach te betalen. G.
11) als men ene getwyngen mach. L.
12) indeen dat he dat ghelt allen vor hem betalet heft. Lovet ok. G,
13) Lovet ock vole lude enen manne voir ene schult to geldene unde untfaen dat gelofte meer lude, woe men yeneme leyste deme men dat gelden sal eder dat myt synen wyllen sy soe heft men em allen geleystet den men dat gelovet hadde. L.