De Saksenspiegel in Nederland

[p. 190]

tekstkritische noten

1) nene marcket bouwen den anderen ener mylen na. L.
2) noch gene staed bevesten myt plancken noch myt muren noch myt tornen bynnen eynen dorpe. Gr. 2. noch myt mueren noch myt toernen bynnen G. noch borchstede bouwen noch torne bynnen dorpe. L.
3) als he myt. Gr. 2.
4) buten des rechters orlove so moet een man wal graven also deep als he myt eenen spade de erde opwerpen mach. G.
5) voetschemelen. Gr. 2.
6) myt enen spade schyeten mach dye eerden so dat hye nene schemele en make. Men moet ock wal bouwen aene orloff myt holte unde myt stenen dre deelen hoe boven en ander, eenre bynnen den eerden dye anderen twe dair boven, woe men eme doir hebbe an den nedersten gadenne knees hoe boven der eerden. Men moet ock wel vesten eynen hoff myt tunen unde myt staken eder muren alsoe hoe als een man riken mach syttende up enen orse. Tynnen noch borchweren ne sollen dair nycht an syn L. borch weren sal daer yo an wesen. Gr. 2.
7) mit ordelen Gr. 2.
8) voet schamele en maken. Men moet ok gheen borch weder maken buten des richters orlove de um ene misdaet tho breken is. Breket men ok ene borch weldelike of laet men se met willen vergaen of van armoede de moet men buten des rechters orlove wal weder maken. G.

Van markede to setten ende van borghe edder steenhuse to setten edder tymmer. LVIII. (III. 66.)

Men en moet gheen merket setten noch maken den anderen op twee milen na ¹), ende men en moet ooc gheen borch tymmeren noch gheen stat bevesten mit plancken noch mit muren binnen enen dorpe ²) buten des rechters oorlof, ende buten sinen oorlof so moet een man wael graven also diep als een man mit ³) enen spade die aerde op werpen mach ⁴), indien dat hi gheen vootscamelen ⁵) en maket. Men moet ooc wel tymmeren mit stenen ende mit houte also hoghe alsmen sittende reyken mach op enen rosse. Tinnen ende borchweren sal yo daer an vesten ⁶) Men en moet daer ooc yo ghenen borch weder maken buten des rechters oorlof, die om een misdaet ⁷) ghebroken is. Breket men oec enen borch gheweldellken of laet mense mit wil vergaen of van armoeden, die moetmen buten des rechters oorlof wel weder maken ⁸).

Ende nadien dat die steden sommighen nut sijn ende sommighen onnut, daerom so beveelt dat die coninc den lantrichteren. Hi mach des ooc weygheren waer des te scade comt. Hierbi so saltu proven, dat dit recht om der ridderschap is gheset, als si op enen rosse sitten so sullen si mit enen zwaerde op reyken, ende dat sal dan hoer mate wesen.