De Saksenspiegel in Nederland

Wanneer de gogreve sijn gherichte holden sal ende een sculte wesen sal. Ende wo lange dat men des gherichtes waer nemen sal. LIII. (III. 61.)

Over achte ¹) weken so sal die grave, dat is die rechter, sijn gherichte wt legghen ²) buten ghebonden daghen tot eenre echter ende rechter rechtsteden ³), daer die scultete die scepenen ende die vronenbode teghenwoordich sijn ⁴). Ten mach gheen scultete werden noch wesen, hi en si vri ende echte gheboren van ⁵) den lande, daer dat gherichte in leecht. Die bodel, dat is die rechters bode, die sal totten eersten hebben ⁶) een halve hove eyghen lants. Dat gherichte sullen waren alle die ghene die dincplichtich sijn ⁷) vander tijt dat die son opgaet, thent totten middaghe toe, indien dat die rechter daer is ⁸).

Dat hi nicht alte vake, te ducke en rechtet noch rechtdaghen en houde, op des dat die lantlude niet op alte veel broken ghedreven en werden. Dit is ooc aldaer om, dat de rechter niet also langhe en si, want ist sake dat die rechter alte langhe waer dat hi gheen rechtdach en holde, so bleven die quade menschen ongherichtet. Ende dat en sal niet wesen.

[p. 185]

tekstkritische noten

Die scultete sal daer comen aldoer, omdat hi over den grave rechten mach of des noot is. Ende ooc daerom dat hi dat eerste ordel vinden sal.

1) Dit artikel ontbreekt in het eerste Groninger handschrift.
2) steden so sint daer. Gr. 2.
3) de konynch. L.
4) echte hove hebben sal. L. echte ende vry have hebben sal Gr. 2.
5) Werle dye ys eme to Goslere geleget. L.
6) Wachehusen. L.
7) Aldenstede. L.
8) Merzeborch L. die vyffte stede to Mersseburch. Gr. 2.
9) to Mysen die mercke to Lusicze. Gr. 2.
10) Dat hertochdom to Sassen unde de palentse unde de marcke to Brandenborch. De lantgraveschap to Dorynge. De marcke to Myzene, de marcke to Lutzys unde de greveschap van Asscherleve. L. to Asschertoleve. Gr. 2.
11) Meyborch. Gr. 2.
12) Nuenborch. L.
13) Havelsberch. L. Halverberge. Gr. 2.
14) Megense. L.
15) Hildensem. Gr. 2.
16) Collen. Gr. 2.
17) bisscopdoem van monster, van osenbrug ende van mynden. Gr. 2.