De Saksenspiegel in Nederland

Van den de den anderen slacht sonder vleesch wonden ende myt der daet vor gherichte bracht. XXXVI. (III. 37.)

Wie den anderen slacht sonder vleisch wonden of berovet ⁵), wort hi ghevangen mitten gherochte ende voor gherichte ghebrocht, het en gaet hem niet an den hals noch an sijn ghesontheit, mer broken ende bothen ⁶) moet hi daer voor gheven ⁷). Wie hem selven voor gherichte tot enen tughe

[p. 161]

tekstkritische noten

biedet eer hi daer toe benomen wort ¹) na recht, so mach men hem van den tuuch verlegghen ²). Een man en misdoet daeraen niet of hi sijns bueren vie ³) mittten sinen indrijft des avonts ende des morghens weder wt, ende dat oec niet en versaket ⁴) ende gheen bate daerof en nemet. Wie ooc des anders ripe coorn ⁵) snidet also dat meent ⁶) dattet lant sijn waer of sijns heren, die hi dient, soe en misdoet hi daeran niet indien dat hi dat zaet van den lande niet en voert ⁷), ende so sal men hem sijn arbeit lonen.

Om eens waens wil so sijn veel rechten gheset, want wat men voor waer weet daer en behoeft men gheen bewisinghe toe. Dat gheen bewisinghe waer en is dan dat men lijfliken bewisen mach, ende al diegheen segghen onrecht die aldus spreken: Het is waer wanneer Ian en Heynric dat zweren.
Het en gaet hem an den hals niet. Des so helpt hem die redeliken waen, also dat men dat waent dat hi voor gherichte comen woude ende verantworden. Mer blijft hi onghevangen ende en coomt dan niet voor gherichte eer hi vervestet wert, so verliest hi sijn lijf.
Wie tughen wil onghevraghet die sal van der tughe verleecht wesen.

1) des van gerichtes halven gevraget wort. L. daertoe benomet wort. Gr. 2.
2) den tughe ligghen. G.
3) syns nagebuers ve. L.
4) des ok nicht en vorsaket. G.
5) des anderen mannes ripe coern snydet. Gr. 2.
6) snydet unde mend dat dat lant syne sy. L. snydet alsoe dat he dat menet. G. also dat he dat meeyt dat dat lant syne were. Gr. 2.
7) woe he ys nycht aff en vore. L.
8) Wat eyn man yaer unde dach an rechten geweren nycht en heft, dair sal he to hant voir antworden of men eme beclaget. L. Wat een man iaer ende dach in syner were heft ghehadt daer en doer he to hant nicht vor antworden oft men hem beclaghet. G. Dat een man jaer ende dach in synre were hevet gehadt daer en derff he to hant nicht voer antworden offt men hem beclaget. Gr. 2.
9) gude als he stervet, de een kynt draghet. G. guede als he stervet die. Gr. 2.
10) Mosdele unde L. Mlosdeel ende morghengave en ervet ok G. Moesdeel. Gr. 2.