De Saksenspiegel in Nederland

Wo een yewelick man sijn recht heft vor den keyser. XXXIII. (III. 33.)

Een yghelic man heeft sijn ¹) recht voor den keyser ²), die arme also wel als die rike ³). Ende een yghelic man moet ooc antworden voor den keyser ⁴) in allen steden van sinen rechten ⁵) ende niet na des claghers recht. Oec so moet hi antworden voor alle claghen daer men hem voor aenspreect ⁶) behalven of men hem te campet aen spreket ⁷), des mach hi wael weygheren te antworden, behalven op ter aert daer hi gheboren is. Ende spreect men oec syn eyghen goet an daer voor en derf hi niet ⁸) antworden, behalven in den lande daer dat goet in leit ⁹). Die keyser ¹⁰) sal oec rechten om eyghen goet na des mannes rechte ende noch meer na des lants rechte ¹¹). So wen die rechter vervestet ende met synre vervestinghe in des keysers achte brenghet, trect hi hem daer weder wt ¹²), so sal hi den hove volghen ses weken ende dan so sal hem die keyser ¹³) vrede wercken, ende hi sal zweren voer den rechter te comen die hem vervestede ende in die

[p. 159]

tekstkritische noten

achte brachte, ende sal hem voor den rechter te rechte bieden binnen XIIII nachten nader tijt dat hi te lande comen is ¹). Des keysers brief ²) sal hi mede brenghen bezeghelt die den rechter dat te weten doe, dat hi der achten weder ledich en vri is. Wie hem wt der achten trect ³) ende rechtes nicht en pleecht ⁴), wort hi daer voor verwonnen, so doet men hem in die overste achte also of hi iaer ende dach inder achte gheweest had.

Sal oec rechten. Want die keyser heeft also den Sassen hoer rechten ghegheven dat een yghelic in den lande to Sassen heeft des lants rechte, hi si waer hi si. Weet ooc dat dit privilegium is den lande te Sassen ghegheven ende niet den luden die doe levenden, want wanneer en privil. ghegheven wort den luden, dat vergaet met den luden.
Men sal den brieven niet loven die van den rike comen om een sake, die voer gherechte begrepen is, die yet segghen dat teghen dat slichte recht is. Want die keyser en wil dan niet anders doen dan dat recht wil.
Want men sal ghenen man loven, die van den keyser comt sonder brieven.

1) dat he tot den lande ghekomen is. G.
2) Des konynges breeff. L.
3) tuet. G. trect. Gr. 2.
4) quyt sy. Wye yn dye achte wort gedaen ane vestynghe thuyt he sick uyt der achte he sal ock volgen ses weken deme hove unde dayr ys he mede ledich. We syck uyt der achte thuyt unde rechtes nycht ne pleget. L.
5) dye ne mach an nenen weren theen. Vynt aver een man. L. dat en mach he. G. dat en mach he op genen man then die daer voer gewaren sal. Gr. 2.
6) aff gerovet offt affgestolen ys. Gr. 2.
7) den he. G.
8) gheerne hantachtiger. Gr. 2.
9) an den ghenen theen de daer vor waren sal. G. denghenen theen die daervoer waren sal ende die hem dat guet gedaen hevet. Gr. 2.
10) deme ne mach hye nener hantaften daet schuldigen men yene moet an synen weren theen of men eme kempeliken daer umme grotet. L.