De Saksenspiegel in Nederland

[p. 152]

tekstkritische noten

1) Sterfft een man richter so wat bynnen synen tyden gescheyt. Gr. 2.
2) nakomeling een tuech wesen. G.
3) myt der schepenen tuech de warheyt bewyset wort. G. mytter schepenen tuge der waerheyt gheynnert wort. L.
4) Bynnen enen ander gherichte so en doer gheen man antworden ten se dat he daer gued oft woninghe en bynnen heft. G.
5) vtwendighen gerichte ne darf nieman antworden he ne hebbe dair wonnynghe off guet bynnen he ne verwercke syck myt ungerichte dair yn eder he ne verborge syck dair en bynnen. L.
6) dair bynnen. L.
7) ende oec offt he dat daer bynnen mit eenre mysdaet verwerket hevet wat oec buten den gerichte gescheyt daer voer en derff men nicht antworden in den gerichte. Gr. 2.
8) Die konynch. L.

Oft een rechter sterft, wat de tughen mach de dar na rechter wort. (XXIV. III. 25.)

Sterft een rechter, so wat bi sinen tiden ghesciet is ¹) des sal sijn nacomelinghe in den gherichte een tuuch wesen ²), al ist dat hi des niet en sach, wanneer hem dat mitten scepenen die waerheit bewijst wort ³). Binnen der merken of binnen enen anderen gherichte en derf hi ghenen man antworden, tensi dat hi daer goet of woninghe binnen heb ⁴) of dat hi daer een borghe gheset heeft ende ooc of hi dat daer en binnen mit eenre misdaet verwerckt heeft ⁵). Wat ooc buten den gherichte ghesciet, daer voor en derf men inden gherichte ⁶) niet antworden ⁷).

Dat is teghen dat recht, dat daer seit dat gheen man tuuch en mach wesen noch en sal van segs woerden. Dit ondersceide aldus Een dinck dat onweteliken is dat en lovet men niet, het en worde betughet van denghenen die dat saghen, ende hoorden. Waer ooc die sake openbaer is dat lovet men wel den tughen, die dat niet en saghen noch en hoorden.
Hier so wil hi nu ondersceiden dat lantrecht ende seit, dat daer gheen lantman in enen anderen gherichte antworden en derf, ende wil die antworder, so moet hem die clagher volghen ende beclaghen hem in sinen gherichte voir sinen rechter ende niet voir des claghers rechter, indien datse van twien gherechte sijn.
Of hi daer wat borghet of comanschapte, daerom so moet hi daer ooc antworden.