De Saksenspiegel in Nederland

[p. 149]

tekstkritische noten

1) add. toe wederstryde. L.
2) gheliken. G. Gr. 2.
3) myt gelyker ansprake unde dat myt gelyken tuge beholden eder to beholdene bedent men sal yt undem em deylen. L.
4) Dessen tuych sollen de ummesetene entscheden de yn den dorpe eder yn den neesten dorpe beseten synt. Wie de meeste menynge heft to tuge dye behelt dat guet. L, Dessen tuech sullen de umme besetenen delen ende scheden de in den dorpe gheseten zynt ende we de merre mannighe beholdet de beholt dat gued. G. Dessen tuuch sullen die omme besetenen steden die in den dorpen geseten synt ende wie die merre manynghe hefft die beholt dat guet, is dat den omme beseten en nicht wetelyc wie dat guet in der weren hevet. Gr. 2.
5) bescheyden myt enen water ordel. L.
6) ende de antworder. G.
7) dat sye yt rechte wysen als yt oer sy. L, dat se dat gued rechte bewysen. G. dat se dat guet te rechte wysen alst hoer ys. Gr. 2.

Van twen mannen de een guet op spreken myt gheliken anspraken wo se dat guet delen sollen ende wo nicht. XX. (III. 21.)

Spreken twee mannen ¹) een goet an mit gheliker aenspraken mit gheesteliken ²) rechte ende mit gheliken tughen, so sullen si dat goet onder hem deylen ³). Desen tuuch die ombesetenen steden, die in den dorpe gheseten sijn, ende wie die meerre manninghe hevet, die beholt dat goet ⁴). Is dat den ombesetenen niet wetelic wie dat goet inder were heeft, so moet men dat wael besceiden ende onderwinden mit enen water ordel ⁵), mer die clagher ende die gheen daer die claghe op gaet ⁶) die sullen zweren daer to, datse goet recht wisen alst hoor is ⁷), ende daer sal die rechter sijn boden toe gheven, waerop datse beide zweren daer salmen hem ghelike delen.

Dat sonderlinghe dat in desen artikel is, dat is dat deser yghelic is beide clagher ende antworder, dat si sullen betughen wilkoer dat daer recht hebbe mit eenen water ordel. Hier spreken sommighen, dat men hem water gheven sal ende wen dat bernet die heb onrecht. Ende wat hi seit dat moet wel wesen, want dat orloft hi hier, ende heeft ooc een ghewoent gheweest van dat oudste der Sassen. So wie aldus tokumstige saken vorvoren, die doet een hooftsonde, want daer staet ghescreven: du en salste dinen God niet becoren. Segge ooc den Sassen, daer mede gheloecht hem, wantse, doese hem bekeerden, doe lieten si ooc al die ghewoenten after die teghen God waren. Het is ooc aldaer om gheheten een water oordel dattet vlietet als ordel van den enen totten anderen, dat hi ooc aldaer om seecht, dat men Gods ordel nicht doen en sal

[p. 150]

tekstkritische noten

tensi dat men der waerheit anders nicht wijs werden en mach. Als sommighen rechte boken hebben, dat is nicht, die beteringhe en meent hi nicht den eedt, mer hi meent dat God is. Ende daer na comet over lijf ende over ziel wat God hoort te wreken.

1) daer dan omme beclaget so sal he dat geleende guet weder gheven terstont of beteren dat ist dat he dat dinck geerget hevet. Gr. 2, ist dat dinck gheervet heft. G.
2) unde he sal yt beteren off hye yt geargert heft. Duven noch roeffs mach men ome nycht thyen dairan wente he yt eme leende. L.
3) so waer daer he dat suech. Gr. 2.
4) mit unrechte ontholden. G. add. over tyt. L.
5) dair umme wedden. L.
6 he untredet dat gewedde myt syner unscult. L.