De Saksenspiegel in Nederland

Van den den man een dinck lenet oft te holdene doet. V. (III. 5.)

So wat een man den anderen leent of op te houden doet openbaer, dat hi self derde ¹) tughen mach den dat ghedaen is, so en mach hem daeran niement diefs noch roves bethyen ²). Welkoer man sijn goet enen anderen doet op te houden, worttet hem oec ghestolen, gheroeft, of ghebrant, of stervet ³) indien dattet vie is, so en derf hi daerom ⁴) ghenen noet liden, ist dat hi daer voor sijn recht doet ⁵). Drie werven over XIIII nachten so salmen enen man voir gherichte laden, dat hi ⁶) sijn goet versta of hi wil, doet hi des niet, so gheweldicht men ⁷) den clagher in dat goet. Den dach sal die gheen condighen die dat goet onder hem heeft den ghenen die hem dat goet ghedaen heeft mit orconde ⁸) te hove ende te huze, indien dat hi des sonder scaden bliven wil ⁹).

Wie een dinck also wil behouden dat men hem daer an gheen diefte bethyen en mach, die sal dat openbaer ontfaen. Dit vernym aldus, also doet di een man gout te houden of een paert of een koe, ende legstu dat ghelt in dyn kiste, so houdstu dat so openbaer als du dat paert doeste, dat in dinen stal staet.

[p. 139]

tekstkritische noten

Een dinck dat gheleent is, dat is dat enen man gheleent wort tot sijnre brukinghe of tot sinen ghemak als clederen, hoyken ende diergelyke. Een dinck dat die te borghe ghedaen is dat is gheheten in legibus mutuum, mer een dinck dat di te houden ghedaen wort, dat is dattet di bevolen wort, dat is gheheten in legibus depositum.
Onder wien dat men een goet aenvaen sal, dat hem een ander ghedaen of gheleent heeft, ende die en sal men gheen roof noch dieft bethyen, mer denghenen die hem dat ghedaen heeft.

1) dat gued de here. G.
2) to the mit rechte als recht is. G.
3) verset hye yt eder verkoft he yt eder welker wys. L. offt in williger wys he dat. Gr. 2.
4) mach dat nicht wederkrigen. Gr. 2.
5) hem nicht schuldich. G. Gr. 2.
6) nycht upvorderen wente he en is em nycht plichtich to geldene al hebbe he om syn verluys besat also ne ys men eme dair voir nycht plichtich to antwordene. L.
7) diefliken eder roefliken genomen. L.
8) ende daer voer, G.