De Saksenspiegel in Nederland

Waer over dat God den menschen macht ghegheven heft ende wo een man an wylden deren sijn lijff nicht verliesen en mach ⁸). LIX. (II. 61.)

Doe God den menschen sciep, doe gaf hi hem al die ghewelt over visch, over voghelen ⁹) ende over alle wilde dieren, des hebben wi een oorconde van Gode, dat gheen man an desen dinghen sijn lijf noch sijn ghesontheit verliesen en mach, noch verwercken ¹⁰), doch so sijn daer drie steden in Sassen ¹¹)

[p. 126]

tekstkritische noten

daer alle wilde dieren vrede ghewracht is bi coninghes banne, als die heyde te Koyne ¹), die Hard, ende die Maghet heyde ²), behalven beren, wolven ende vossen. Dese steden sijn gheheten van den vorsten ³). Wie hier en binnen ⁴) wilt vaet die sal breken des conincs ban ⁵), dat is LX scell. Gheen man en moet dat saet toetreden ⁶) om des wildes willen te iaghen nader tijt dattet coorn in den bladen staet ⁷).

Dieft is een droghentlike handeling eens anderen mans dinghes. Nadien dat wilde dieren nyements eyghen en syn, so en hevet men nyements dinck droghentlycke daerom so en ist gheen diefte.

1) sunder beren, wulven und vossen. Dye heeten ban vorsten De yrste is de heyde van konne. L.
2) die hoerd ende die maghet heyde. Gr. 2.
3) geheten ban vorsten. G. geheyten van vorsten. Gr. 2.
4) so we hyr binnen. L.
5) wedden des konynges ban. L.
6) saet tredden. G.
7) ledekynen heft. L. in den bladen sceet. Gr. 2.
8) Van glupenden hunden. Gr. 2.
9) We holdet. G. Gr. 2.
10) hert. L.
11) dat sal de here des deres betalen. G.
12) Darmede en mach he hem nicht ontschuldighen indeen dat. G.
13) unde he ne mach syck nycht untsculdigen off de man selff derde tugen mach dat he sye geholden hebbe hent an der tyt dat se den scaden deden. L.
14) een man eynen hunt doet eder beren bynnen des dat yt en schaden wyl. L.
15) een man enen hunt doet oft baer offt ape om der wille dat het hem scade doen wolde, so blyvet he des sunder wandel. G.