De Saksenspiegel in Nederland

Wo een richter doen mach off he sinen broke nicht uytpanden mach. ⁶) XXXIX. (II. 41.)

Waer een rechter sijn broken niet. ⁷) wtpanden en mach op eens mans eyghen goet, dat also cleyn waerdich is ⁸), dat sal die vronenbode mit enen cruce bevronen of bevreden ⁹), dat

[p. 112]

tekstkritische noten

hi daerop doorsteken sal mit der scepenen ordele ¹). Tuuch dieghene die den broeken sculdich is niet daer wt binnen iaer ende dach, men vordert den rechter daeraen sijn recht ²), daerna so comen sijn erfghenamen binnen iaer ende dach ende theen hem totten erve als een recht is opten heylighen ende betalen die broken of die scult, die de rechter daerop tughen mach binnen den gherichte self derde. Ende gheen hogher scult en mach hi daerop tughen dan die broken ofte weerghelt. ³)

Ic seg dat men die sal rechten nader wisinghe des rechtes ende niet na des mans onwetenheit, tensi dattet dwasen of kinder sijn.
So saltu weten, dat men voor broken ende voir weerghelt gheen onbewegelic goet nemen en mach noch en moet, ten coom also toe als hi hier seit.

1) orlove. Und ne G.
2) dat sal hye uppe de doir steken na der scepen ordele. Thuyt is yene des yt egen is nycht uyt dem gewedde bynnen yaer unde daghe men verdeylet em syn recht daeran. L. Tucht hem deghene de der broke schuldich is nicht weder wt bynnen iaer ende daghe men vordert. G.
3) Selff derde unde gewunnen hevet bynnen gehegeden dynghen neyne hogher scult mach he dairup tugen dan drye gewedde eder een weergelt L. dan die broke oft een werghelt is. G.
4) Van leenguet dat twe man anspreken. Gr. 2.
5) dat ere iuwelick sych to lene secht, secgen sye yt to syck van twen heren ere iuwelick moet synen heren warent toe rechten dyngen brengen. We dair geweret wort de behelt yt unde wes warent dair nycht en kumpt dye verluset de gewere des gudes, off sye yt beyde ane weren anspreket, off sye yt ock an ene gewere anspreken unde yn den yaren mede belenet synt. Hevet aver oer een ene rechte were an den gude gehat jaer und dach ane rechte bysprake, alleen en komet syne gewere to dynge nycht, unde doet he eme bysweke syner wytscap, dairmede en verlust hie dat guet nycht noch de were des gudes, men he moet dairvor verantworden deme dye eme waret na synen rechte yt ne beneme em echte noet de hie bewysen mochte. L. We claghet op den anderen he beneme hem syn guet en beyde segghen se hebben dat to leene van tween heren so sullen se beyde horen ghewere to ghewere bringhen, wens ghewere dat to richte kumpt de behalt dat gued, ende wens ghewere dar nicht en kumpt de vorlust dat gued ende ock de besittinghe des guedes. het overige ontbreekt in G.