De Saksenspiegel in Nederland

Off een man des anderen knecht slacht off wat berovet wen he dar vor antworden moet ¹). XXXII. (II. 34.)

Wie eens anderen mans knechte slaet of vaet of berovet, ende dat om des heren wil, te rechte sal ²) hi hem beiden bothen gheven, tensi dat hi dat verwere opten heylighen ³) dat hi dat den heren niet tot laster noch tot scaden ⁴) ghedaen en heeft, ende dan so is hi der eenre bothen vri. To laster seg ic aldaer om ⁵), of hi hem gheslaghen hevet om des heren wil ende niet om des knechts wil, of om hoerre beider wil. To scade seg ic al ⁶) daer om, of hi den knecht gheslaghen had also

[p. 105]

tekstkritische noten

seer dat sijns heren dienst an hem ghehindert worde ¹), dat sal hi den heren beteren, also als die knecht soude doen of hi wt des heren dienst waer ghegaen, ende mit bothen beteren ²), tensi dat hi hem dien laster ende dien scade ofneme ³) opten heylighen teghen des knechts ⁴) here die hi gheslaghen ⁵) heeft. Wie ooc enen man ghevanghen heeft die moet daer voor antworden enen ygheliken sijns heren ende sinen maghen ⁶), indien dat hi daerom beclaghet wort die wile dat hi hem in banden heeft ⁷).

Een eyghen man dee en neemt gheen bothe mer hi seet hier van vrien luden die den heren dienen om loon ende die heet men in Latijn famuli dat sijn dienres. Ende van den misdaet dat desen gesciet daervan boert den heren niet of, mer also erst oft ymant den heren te smaetheit ghedaen had so hoert den here daer of.

1) dat syn here synes dienstes also sere van em gehyndert ys. L.
2) aene recht gekomen weren unde myt boeten em beyden beteren. L.
3) gegangen ende myt bothen beteren tense dat he hem den laester ende den scanden offneme. Gr. 2.
4) den heren beteren tense dat hi hem den lasteren ende scade ofneme op den hillighen teghens des knechtes. G.
5) eder gevangen. L.
6) unde synen wyve. L.
7) eme in loften unde in hachten hevet. L.
8) Van der hantachtiger daet. Gr. 2.
9) eder in der vlucht daer hi duve eder roef in synen weren heft unde selven den slotel daertoe drecht. L.
10) Van gestolen ende geroveden gueden. Gr. 2.