De Saksenspiegel in Nederland

Van den de van des rechtens weghene sijn lijf verlust. Ende van den de em solven doedet we oer erve ontfaen sal ²). XXXI. (II. 31.

De ock van gerichtes halven sijn lijff verlieset, sijn naeste gedelinck nemet sijn erve. We syck selven van den lyve doet sijn ervende nemet sijn guet. Duve aver eder roef de men under eme vyndet, de sal de rechter under em behelden yaer unde dach unverdaen, of syck daer bynnen na rechten yeman to en thuyt, so keret yt de richter an sijn nut. Neman mach verwercken eens anderen mannes guet off he yt under eme hevet noch dan off he sijn lijff verwracht ³).

Hyr sijn vijfleyen saken dye dy unde iuweliken edelen manne nutte sijn to wetene:

[p. 104]

tekstkritische noten

Die yrste is, dye van gerichtes halven oer lijft verlusen, dat de ore guet nycht mede verlusen. Segge, hyr secht he van deme die gebetert hebben myt erme dode, daer (I. 41) segede hee van deme de nycht beteren en wyllet. Dat ander underscheyde wij aldus: ytlicke doen syck van den lijve van suken alse melancholie, eder van unsynne alse frenetici, desser guet blivet der ervende. Dodet sye syck updat se dat gerichte nycht en dode, dat guet bleve erveloes. Ten derden secht he van der have, daer een sijn lijff umme verwracht, unde hyr machtu proven dat yt neen recht en sij dat de richter daer van ycht nemen eder beholden. Ten vyerden leeret hee woe syck ene daer to theen solle. Deme is aldus, wye yt vorderet de sal komen voor den richter te rechte unde sweren dat guet sij sijne. Ten vijften secht, hoe dat nyman moge verwercken enes anderen guet. Dat seet hee hyr doer twyerleye saken. De yrste is, de richter gevet weder, wente hevet de rover sijn lijff verwracht, daer umme heft he des beroveden mannes guet nycht verwrocht. Ten anderen seet he yt hyr dair umme, off twe brodere eder vader und eyn sone een guet hebben, verwrochte an sijn lijff of guet, hee en mochte doch sijns gevaerden guet nycht verwercken.

1) Van den die eens anderen mannes knecht misdoet. Gr. 2. Wat bij Homeijer is art. 32 en 33 volgt hier als XXXVI en XXXVII achter de artikelen 39, 37 en 38, hier als XXXV tot een artikel vereenigd. Deze volgorde is dezelfde in alle door mij gebruikte handschriften.
2) eder rovet nycht dan doir des heren schult na rechte sal. L.
3) hee en dore zweren dat. L. he dat verwerve up den hillighen. G.
4) oft to schande. G. to laeste noch to scande. Gr. 2.
5) to laestere segge ic al daeromme. Gr. 2.
6) to schande segghe ick al. G.