De Saksenspiegel in Nederland

[p. 77]

tekstkritische noten

1) Van den de begonnen heefft to antwoerden Gr. 2.
2) wye an gerechte begynnet to antworden L.
3) gevestet wort thent Gr. 2. went in den G.
4) wal bestedigen in gebondenen dagen L.
5) sculdich borgen Gr. 2.
6) te setten voir gerichte L.
7) Van verbondenen daghen Gr. 2.
8) gebondenen Gr. 2.
9) de vrede G.

Van den de eens begunnen heft to antworden wat de doen sal ¹). IX. (II. 9.)

Wie begonnen heeft te antworden ²) ende wort hem een ghedinghe of rechtdach gheleit mit ordele, ende en comt hi niet weder voor gherichte, so is hi inder claghen of saken verwonnen. Die rechter sal ooc enen borghe hebben van den clagher ende ooc van denghenen daer die claghe op gaet, datse willen weder te recht comen ende datse hoor rechte op dat gherichte sullen sien. Wanneer ooc een claghe gheverstet wort thent ³) in den anderen dach om enen ghevanghen man, so sal men den man te borghe doen tensi dat hi inder hantachtigher daet ghevanghen si. Een vervestet man den moet men wel aenspreken ende beclaghen in ghebonden daghen ⁴), mer niet en moet men over hem rechten, daer en si die hantachtighe daet bi. Gheen man en is sculdich hogher ⁵) borghe te setten ⁶) dan als sijn weergelt hoghe staet, tensi dattet scult si die hi bekenne of die mit recht op hem ghebracht wort.

Hier saltu nu weten, dat een aenbeghin des antwordens niet en is, die wile dat die antworder niet en kende noch wist en antwort op die claghe des claghers. Also of du mi aenspreket voor X merke ende ik seg weder: her rechter, ic vrage u, nadien dat hi ende ic niet in enen gherechte gheseten sijn, oft niet woghentliker en is dat hi mi aldaer beclaghe dan alhier. Siet, aldus so en heb ic noch niet gheantwort, mer ik ontwere mi der claghen of des antwordes. Mer spreke ic aldus: Ic en ben hem niet sculdich, ende dan so heb ic begonnen te antwoorden.