De Saksenspiegel in Nederland

Van allerhande claghe ende onrechte ⁵). LXXVII. (I. 59.)

Alrehande claghe ende onrecht of quade saken moet een

[p. 54]

tekstkritische noten

rechter wel rechten ¹) waer hi is binnen sinen gherechte. Ende claghet men opten rechter selve of op enen scepenbaer man ²) een ongherechte, dat en mach die rechter selve niet rechten dan totter echter dinghe stede ende onder coninghes banne ³).

So sijn daer drie steden daer die rechters niet rechten en moghen, als in gheesteliken steden, in husen der oncuuscheit, ende in openbaer tavaerne. Van drierhande clagen die een rechter niet rechten mach, die eerste is, of die claghe gheestelic goet anroert, - of se gaet op gheesteliken lude - of se gaet over enen dode, des men niet en weet of hi leeft dan of hi doet is.
Dat men over scepenbaer lude niet rechten en mach dan totter hoechster dincstede ende dat aldaer om, datse aldaer enen ygheliken rechtes behelpen. Dit merk of die claghe an lyf of an ere gaet, ende oec of gheen hantachtighe daet en is.

1) Allerhande claghe ende ungherechte moet de rechter wal richten G. und ungherichte mach dye richter richten L.
2) schepenbaeren vryen L. op enen vryen scepenbaer manne Gr. 2.
3) waer he ys offt men op enen man claghet. Offt claghet men op enen vrien schepenbaren manne in ungherichte des en mach een richter nicht richten dan to der echte dynghe stede ende under koninghes banne G, to rechter dynckstat unde under konynges banne L.
4) nochten diest G. dingen offt rechten ten se Gr. 2.
5) konynghe ontfanghen G.
6) de en derff des anderwerve Gr. 2.
7) of dy konynck sterfft L.G.
8) koninghes ban wesen dan een G. en mach gheen coninghes ban wesen mer dan een Gr. 2.
9) die sal syne tughe wedden L.
10) dinghet ende den ban nicht ontfanghen en heft, de breket sine tughe, het en moet gheen greve de by koninghes banne dinghet G.