De Saksenspiegel in Nederland

Van gogreven de men keset to langer tijt ende in der glose van lantrecht ¹). LXXVI. (I. 58.)

Een gogreve die men kieset tot langher tijt, die sal die grave of die marcgrave belenen ende dat gherechte bevelen, ende voor den gogreve so gift men beraet of achte den bueren, ende hi moet oec wel over ongherechte ende quade saken rechten ²). Wanneer oec die grave coomt tot des gogreven gerechte so sal des graven gherecht ofgheleit wesen ³). Also is oec des graven gerichte of marcgraven gherichte ofgheleit, wanneer die coninc coomt als si daer ter antwoerde sijn, ende also ⁴) is oec eens ygheliken rechters daer die coninc ter antwoerde is, tensi dat die claghe opten coninc ga.

Ende het en sal gheen gherichte comen an die vierde hant behalven sculteten ampt.
Dat is, dat die buer wtgaen ende achten of beraden hem watse wroghen willen. In deser achten hebben die bueren enen wonderliken sede. Al ist datse dat wel weten watse wroghen willen, doch so comen si twe weder ende spreken si en weten neet te wroghen. Ten derden male so brenghen si die wroge den rechter. Hiermede so moeten si al zweren dattet hem in der derder achte alre eerst te weten is ghedaen, of si moeten daer om den rechter broke gheven.
Ist oec sake dat een rechter coomt in dat gherichte die den anderen rechter gelyk is, die so sal hi bi hem nemen. Is hi ooc syn hogher rechter, hi sal hem rumen ende tegens hem opstaen. Een rechter sal ooc bidden goeden eerbaren luden bi hem te sitten.