De Saksenspiegel in Nederland

Van vrouwen clage over horen vormunder dat he hoer guet ontweldighe ¹). LI. (I. 41.)

Claget een maghet of een vrouwe ²) over horen vormunder tot lantrechte, dat hoer ontweldighet ende benemet hoor eyghen goet of hoer leengoet ³) of hoer lijftucht, ende wort die vormunder daerom gheladen voir dat gherichte tot drien ghedinghen of vier werven ende en coomt hi dan niet voir gherichte ende recht daer voer te doen, so salmen hem daer na mit recht verbieden alle vormunscap ⁴). Ende daer na so sal die rechter der vrouwen vormunder wesen ende hoers goets gheweldich ende machtich wesen van des gherechts weghen. Ende weldighen hoer weder in hoer goet dat si te voren onweldich was ⁵).

[p. 38]

tekstkritische noten

Over vormunderen moghen rechten die lantrechters in allen dorpen ende in steden der stat rechteren.
Ende over vormunderen moghen claghen der kinderen moeders ende oudemoeders ende ammen, ende oec een yghelike vrouwe die dat om trouwen wil doen willen, - dat is een sonderlinghe rechte.
Claghen om twe saken. Die eerste is of die vormunder des kints goet qualik ende scandelic toebrocht ende onredelic. Die ander sake is of hi den kinde ghebrec laet liden ende hem van syns selfs goet niet voeden noch cleden en wil.

1) Opschrift uit Gr. 2. Wanneer een man vormunders hebben mach G.
2) des wal ontberen Gr. 2. Eer syne vullendaghen ende na synen vullendaghen so moet een man wal vormunder hebben oft he des hehovet ende moet se oek wal ontberen of he wil. G.
3) we synen vormunder to hant nicht en hevet als he beclaghet wort de sal hem in den naeste rechtdaghe brenghen de hem vorghelecht wort van gherichtes weghen omme syne claghe G.
4) Opschrift uit Gr. 2.
5) wanneer he is boven een ende twyntich jaer Gr. 2.
6) Over een ende twintich jaren so ys een man tot synen iaren comen wanneer he vormunder hebben sal off he wil ende krencket daer mede G. out is, over sestich iaer, so is hye boven sijn jaer komen. Als dye vormunder hebben sal off hee wyl unde en krencket. L.
7) weerghelt nicht G.