De Saksenspiegel in Nederland

Van vrede ende van anderen zaken. CXLVI. (III. 8.)

Men seghet dat vorsten ende borghe¹⁰) ne ghenen vrede en sullen hebben, dien men an hem breken moghe, dor die were die die borghe hebben ende doer die weerhaften ¹¹) lude, die die

[p. 83]

tekstkritische noten

vorsten voeret. Des en is doch niet, want so wie den vorsten vrede lovet ende truwe sculdich ¹), breket hi dien vrede an hem, men sel over hem rechten. So wie borghe wert enes mannes voer gherechte te bringhen ende ne mach hi syns niet hebben, also hi hem voer gherechte bringhen sal ²), hi moet wel beteren na dien dat hi beclaghet was, want hi an dier claghe verwonnen is. Gaet oec die claghe an³) lyf, hi moet gheven syn wederghelt, dat sel worden den claghere ende niet den rechtere, syn ghewedde hevet hi oec daer an.⁴) Totter selver wijs selmen den vrede beteren dien een man voer den anderen lovet.⁵) Breket oec een man den vrede dien hi voer hem selven lovet, et gaet hem aen den hals.⁶) So wie enen beclagheden man den gherechte gheweldelike ontvoert, wert hi ghevanghen mit gheruchte, hi sal ghelike pine mit denghenen liden⁷); coemt oec hi en wech men vervest hem⁸) al te hant, of men hem in der hanthaften⁹) daet ghesien hevet ende bescriet mitten gheruchte ende men dat ghetughen mach.

1) lovet of trouwe sculdich is die selse houden of breeckt hy die men sel C. sculdich is W.
2) ende mach hys niet brenghen als hyt gheloeft hevet, hy sal beteren C.
3) ant lyf W.C.
4) die clagher hebben ende die rechter sal hebben syn ghewedde C.
5) die een man selve niet geloeft een heeft C.
6) het gaet aen den hals O.
7) wart hy daer na wedder ghevanghen mit gherychte hy sel gheliken hem die voor beclaghet was pine liden C.
8) men leit hem tot wtlaghe C.
9) hanthafter W.
10) hi sal on doet voer O.
11) ende is daermede quijt C.
12) sculde beclaghet ende hy sterft binnen der claghe eer die sculde verwonnen is C.
13) men sal oen niet voer brengen of die borgen solen mit on derde dat getugen mach soe is die borge quyt O.