Het Roode Zeil. Jaargang 1

[p. 174]

Op den rand

De machinist.

Leunend over de reeling van deze hooge brug, staar ik in den dieperik, waar iederen avond gespeeld wordt het kostelijk spel des levens. Liefde en haat zijn de groote plechtige stormen die de spelers naar elkaar toe stuwen, onverbiddelijk, hoe zij ook scharrelen om een houvast. Zie, hoe zij zoeken achter de waarheid! Zie eens hoe de gepoederde Almaviva hijgend door zijn kamers jaagt! Zie Golaud achter de dikke muren luisteren naar de trouwelooze gesprekken die fezelen in zijn kranke hersens! En hulpeloos woelt de steunende Amfortas op de draagbaar, zachtjes wiegend als op den rug van een kameel. En aldoor stijgen uit den kolk, waarvan ik zien kan een sikkel, de klachten der vertwijfelde violen, het gegil der kromgebekte fluiten, de zilveren zang der edele trompetten.

Heer ben ik van zon en maan, gebieder der elementen, wisselaar der jaargetijden, en ik ga met gezag over deze smalle duizelende brug van den oostkant naar den westkant der aarde. Sla de hand aan dien hefboom, en

[p. 175]

uit de nachtkoepel dalen geruischloos de zalige velden waar de bleeke zielen zullen dwalen langs de roerlooze beek. Draai dezen kaapstander, en de gothische cel verzwindt voor de zonbegloeide mark met de kakelende deernen en de moedige lansknechten. Laat mij den donder nog eens doen rammelen voor dien bangen Papageno daar! Hier met die zijden trommel, dat ik de wind laat schuifelen als de woudgeesten beginnen te joelen in de zoevende lorken!

Meester der begoocheling en vriend der minnaars, help ik hun waanzin kweeken. Voorzichtig vat ik den schijnwerper, die zacht wentelt om zijn goed geoliede as, en plof schielijk een zonnebalk dwars door de palmen en de tamarinden en kittel de vrouw die nu zingen gaat van Arabië, voor den sidderenden jongen dwaas. Intusschen gaat mijn hart op den golfslag der wateren in den kolk. Druk op dit klinket en koele klaarte straalt op hooge weide waar ik hoor het gemurmel der bronnen in het bergland, en snuif de harslucht van dat boschken ginds.

Mild van nature ben ik, en ween met de deerlijke kwellingen der doolaars daar beneen. Afkeerig ben ik van den dag, evenals de hulplooze lieven daar beneen. Ziet gij wuiven den bleeken sluier van Ierlands dochter? Hoor de verre jachtfanfare in 't diepe dal...

[p. 176]

Nu laat ik stralen de blauwe maan. Nu draalt de arme Melisande in de nachtelijke warande. Luister: het rammelen der groote ketens der ophaalbrug... Het is laat. Nu wentel ik de maan weg. Nu kunnen zij niet meer zien hoe gelukkig zij zijn. Mijn hart klopt in mijn keel. Ik hou mij goed vast aan de reeling van deze hooge brug.

Westward, ho!

Weet gij nog, Christiaan, dien keer dat wij wandelden langs Grosvenor road, - ik geloof dat wij in een vlaag van tourisme op weg waren naar het huis van Carlyle, - en kwamen op die werf met oude scheepsbeelden niet ver van Vauxhall Bridge? Ziet gij nog die onthoofde rompen geleund tegen roestige stoomketels, die rompen in witte gewaden zoo goed gedrapeerd als die der karyatiden uit de Elgin rooms, en dien huzarenkop, zeg, van H.M.S. Crescent, behangen met kettingtrossen lijk druiven langs de wangen van Dionysos? En het hijgen van die sleepboot met zijn sliert lichters, en het schurken van de scholven der Thames langs de molmige steigers, en het kwakken tegen de dukdalven, hé? En die verrukkelijke geur lijk de stallen van het circus.

Ik moet er weer aan denken, Christiaan,

[p. 177]

nu ik dat logge zeemonster daar zie met zijn sonore stalen flanken en zijn stugge schouwpijpen. Er is een tijd geweest, jongen, dat hier geen schip de haven binnenliep, of het droeg onder den boogspriet een mooi droomerig beeld. Het was de tijd der groote fregatten en vijfmastbarken met hoog tuigage, en alle zeilen uit was het als een kudde wolken aanglijdend over het watervlak. Er kwamen slanke tea-cursers met fijngeurige vrachten uit China. Er waren klippers, zoo smal en zoo vlug dat men ze sea hounds noemde, - denk eens, Christiaan: de hazewinden van den Oceaan! Er waren moedige brikken die den walvisch gingen jagen, tot in de Behring-zee, tot in de Baffinbaai.

Nu die beelden. Zij waren geen zin-loos ornament. Dat denkt gij maar, Christiaan, omdat gij niet in een haven geboren zijt, omdat gij niet hebt leeren luisteren naar den zang der sirenen en der harmonika des Zondagnamiddags op het eenzame dek. Daar waren schepen uit het Zuiden, de Napelsche goëletten met hoogen voorsteven, en Portugeesche brigantijnen die vaarden onder de hoede van Onze-Lieve-Vrouw, van Sint Pieter en Sint Christofel, of Franciscus a Paula wandelend over de golven. Maar de Franschen, al die snelle kleine bodems,

[p. 178]

kleine garnaal uit het gat van Gasconje, die droegen een zachte naakte sirene, de armen boven 't hoofd gekruist.

De Engelschen en die van Amerika hadden heidensche patroons: de witte libesty's met éen ster op 't voorhoofd of éen aan elke slaap, en de veelkleurige matroos met zijn pint grog en zijn eeuwigen glimlach tusschen zijn bazuinwangen, alsof hij zoo net het liedje gezongen had van The drunken Sailor: die was de beschermer der Calefornische houtklippers. Al die goede geesten liepen onze oude haven binnen. Weken, maanden, hadden zij gedeind over de hooge zee, waren gevaren langs Tristan d'Acunha, door de Koraalzee, hadden de Zuidster zien branden in tropischen nacht. Bij de landing waren zij bevuild met den drek der stormvogels, pok dalig van de hageltempeesten, geschroeid door het schrikkelijk vuur der linie, gekwetst door de splinters van het pakijs. Maar zij waren ziek van rusteloos verlangen en hunne witte oogballen staarden wijd-open altijd weer naar andere stranden.

Ach, Christiaan, waarom zijt gij niet in een haven geboren? Wat zoudt gij luisteren aan dezen koelen gladden kinkhoren! Kom, schenk mij nog een glas capsicum, dan speel ik u een sea-song van Mac Dowell.

Arthur Cornette.