Het Roode Zeil. Jaargang 1

[p. 35]

Op den rand

Piranesi

De eenige heroïsche vizioenair der xviii^e eeuw. De Carceri, arsenalen der hel, salpeter-geur, woud van zuilen en arcaden, labyrinthen van droomtrappen uit bodemlooze kelders naar siderale hoogten, wentelend rond de as der eewigheid. De Vedute van Rome, de apotheose van het ontzaglijke, van de magnificenza, de diep weemoedige luxus van het graf der Plautii, en de Cloaca maxima, en de Thermen van Caracalla - o heart-shaking sound! - en het Mausoleum van Hadrianus, dat gestapel van cyclopische blokken, een graftombe als een Gaurisankar. Invloed op de Quincey, op Coleridge. Het on-aardsche der Carceri herinnert het koraal der geharnaste mannen in de Tooverfluit, en van de pompeuze pracht der Romeinsche monumenten moet Schumann vizioen gehad hebben in zijne Fantazie in C dur, waarboven hij overigens schreef Ruinen, Triumphbogen, Sternenkranz.

[p. 36]

L'Atlantide

Eindelijk weer een groot verteller. Een verteller van het geslacht van De Foe, Poe, Villiers en Stevenson. Een boek waar je ademloos dóor holt zonder aan literatuur te denken. Een krankzinnig weefsel van wetenschap en verbeelding. Nu eens Humboldt, dan Poe, of Jules Verne. De tocht naar den waterput in Tanezrouft en het bereiken van de bron die uitgedroogd is, een der verschrikkelijkste episoden in de literatuur. En wat een condensatie! Alleen het verhaal van den Hetman van Jitomir zou Romain Rolland uitgesponnen hebben in tien protestantsche deelen. De sterkste avontuurroman sedert The narrative of Arthur Gordon Pym.

Cultuur

Ik heb lieden zien glimlachen met La Norma. Zij gaf het spleen aan consul Beyle... ‘Het is niet meer van onze tijd’ Geef hun vruchten van den dag, geef hun Le Sacre du Printemps, - zij vinden den appel te zuur. Zij houden wel van Les Contes d'Hoffmaan, - zonder er de Shakespeariaansche dwaasheid van te snappen.

[p. 37]

Nacht

Sombere schoonheid der straten van Londen bij nacht. Piccadilly b. v. en de hooge electrische manen, en het glanzend asphalt, en de ionische portieken der clubs. De kunst van wit-en-zwart daar geboren. Denk aan de Messaline en aan lady Gold van Beardsley. Nergens de angst van de Londensche nachtstraten zoo sterk weergeven als in Dr Jekyll and Mr Hyde... street after street, and all the folks asleep, - street after street, all lighted up as if for a procession and all as empty as a church.

Dan, zoo'n avond van fog, naar Marylebone Road. Daar staat het brikken blok. Het ziet er uit als een spoorhalle of een electrische centrale. Binnen ben je in het slot van prins Prospero, tusschen de maskers die ijzen als, in de zevende zaal, de klank galmt uit de bronzen longen der klok. Zalen vol slaapwandelaars die staren met schitterende doode oogen. Al de gasten van de schoone slaapster verstijfd in hun gebaren, de hoveling in zijn strijkage, de bottelier toen hij aan den wijn zat, de keukenpiet aan 't spit; admiraals met hun verrekijker, dichters met Elisabethaansche

[p. 38]

gezichten, poolreizigers lijk ijsbeeren, our Nel met z'n houten been, Queen Bess met haar sperwerskop, Tennyson en Fred Archer, de jockey, Ben Johnson en Dan Leno. En in de voorhalle die prachtige donkere wachters van Khalif Haroun-al-Raschid!

Ach, Londen! All those antique possibilities...

Arthur Cornette.