Roeping. Jaargang 34

[p. 65]

[Nummer 2]

Joop van Breemen
Gedichten

Trouwportret

voor Elsje

Ergens in een knoestig woud, op 'n fluweelzwarte maanavond,
ben ik zomaar in dit trouwportret gestapt:
ik was toen een piepjonge bosgod met prille hoorntjes
die als schuchtre lenteboden waren ontloken.
Mijn lief naast mij draagt nog altijd haar bloemenkroontje
dat iedre vollemaannacht opnieuw weer gaat bloeien,
zij is de dierbare nymph waarmee ik héél vroeger
in weiden en wouden heb gespeeld en gestoeid.
Ik ben nu haar bloedrode faun geworden,
gezegend met het alvaderlijk trompetvel
waarmee ik haar zachte maanhuid
in een gondel van extase omtover.
Haar ogen geven mij het zoet geheim te kennen
van deze innigste strelingen van het bloed,
haar stem gelijkt de hemelse snaarmuziek
die ik in prille kinderdromen heb gehoord.
Wat moet ik dan gelukkig zijn, denk ik steeds weer,
als ik mijzelf vanuit mijn omlijsting aanzie.

[p. 66]

Metamorphose

Hamer en klokkenspel bonsden in mijn hart,
toen ik voor het eerst in de armen van de liefste lag
die mij aan de zoom van haar bekoorlijkheden ontvangen had.
Haar lichaam bleek een open boek,
sprekend van het raadsel van mijn bestaan,
dat ik nimmer voordien benaderd had;
haar gelaat was de spiegel van liefde
waarin ik tot hernieuwd aanschijn kwam,
het kleine carillon van haar stem
strooide klankbouquetten ven vreugde
op het pad dat wij zorgeloos insloegen.

Nu onze zielen een prille eeuw ouder geworden zijn,
heb ik het paradijs weergevonden in twee paar kinderogen:
‘koekkoek’ zegt de rede - en gaat de schoolweg terug.
Des te angstvalliger doe ik iedre dag het tuinhek achter mij dicht,
want het wraakroepend proces van liefdeloosheid
dat deze wereld tegen eigen bloed on geslacht is aangegaan,
tracht ook mij voor zijn tribuun te dagen.
Maar het signaal van de avonden staat altijd op veilig,
want tafel en stoel vormen het compas,
waar mijn geïsoleerde huiskamergeweten zich op verlaat.

[p. 67]

Herfst in mineur

Omringd door een ontluisterd heden
nog eenmaal door de bijna lege lanen
van de herfst te gaan,
een oud gebed van zonlicht op de lippen,
het hart vol weemoed om vergane schoonheid:
nog dromen de brede flanken der beuken
hun kathedraal van bronzen najaarsvrede,
maar regen en wind zweren te hartstochtlijker samen
tot een lied van uiterste verlatenheid.
O heimwee naar een tijdeloos Eden,
de wegen van verstand en hart voorbij!
Ik rijg de bleke kralen van vertroosting
aan het eindeloze snoer der schemeravonden,
want dit is de poort van stilte en dood
waarachter naaktheid van witte winterdagen wacht.
Reeds komen onafwendbaar de vale
vleermuisvlerken van het duister aangewiekt,
een bloedrode avondhemel zinkt weedom
in de bodemloze leegte van mijn ziel.

[p. 68]

Het verlaten nest

Over de dingen valt altijd stilte, valt altijd stof.
En wie zou dan graag de kale tak willen zijn,
waarop nachtegaal Jacques Bloem zijn lied zingt?
Een naakte witte winterstilte is het lot der ouderdom:
al wat leeft wordt bijgezet tot een stilleven van herinnering.

Ik vond die avond de waakvlam van het ouderhuis
als een late nachtkaars uitgegaan,
alle sporen van mijn onmiddellijk verleden
waren als door een oerwoud uitgewist,
lege stoelen zagen mij verwilderd aan.
Geen toevlucht meer voor het manco van vroeger, besefte ik,
waar 't hart toch eens zijn schamel onderdak verliezen moest.
de tijd ontmaskert alle oude langgekoesterde dromen
voor wie ze op de pijnbank der liefde afgezworen heeft.

[p. 69]

Retrospectief

voor Gabriël Smit

Onder de breedgerande sombrero van deze zomerdag
speelt het lieve licht kiek-kiek
met een handvol steelse herinneringen
uit het broze vogelnest van mijn jeugd.
Gedenkend dit dierbaar zonomlijste vroeger,
vul ik lijdzaam met baten van brood
de slokdarm van het hedendaagse.
O voetstap heugnis in de prille dromen van eertijds:
weer spelen kleine kinderhanden
met een blikken schepje in de zandbak,
weer ligt het ontzaggelijk diepzeeschip van een klare ochtend
gemeerd in het hemelblauw;
en als voorheen oogsten de zomerdagen
hun glanzende garven zonneschijn.
Waarom zou ik dan nog dure tijd verspillen
aan huisbakken stoelenlevensverhalen?
Ik verkies dit achterstallige weeskinderwoord
dat gij met de blik van uw ogen onterft.