Roeping. Jaargang 25

[p. 61]

[Nummer 2]

Victor de Jonge
Het meisje: Han Lee Hoa

Voor de tweede maal reeds stond John Hugh Lockhart aan de oever van de blauwe Hwang-ho op haar te wachten. De rivier was zo zacht aan deze zijde van de stad en als een jong dier zo glanzend en vol beloften, dat hij een zeker gevoel had het meisje ook nu weer te zullen ontmoeten op diezelfde plaats waar zij elkander hun eerste glimlach gaven.

China is het land met de eeuwige einders, juist als de velden des hemels waarnaar onze harten soms schreien. Daarom noemen zij dit het hemelse Rijk. Zelfs de angstige keten van de Grote Muur, die eens Moekden en Peking en Lan-Tsjou omheinde als kostbare priëlen in een tuin, heeft die kim niet beschaduwd. Hij werd de versteende angstroep van een geslacht, dat vóór duizenden jaren deze aarde schoon vond en om haar leed. Een vermolmd idool voor de dromers van het eeuwige Rijk.

In dit gebenedijde land, door God om niet gegeven aan spleetogige mensen, zijn oorden waar camelia bloeit en geelgepluimde paradijsvogels de dalen volzingen met hun weemoedszang. Daar blijft een mens dan zijn leven lang en hij wil niet meer over de bergen gaan omdat hij bang is niet terug te keren en die tuin te verliezen.

John Hugh Lockhart behoorde tot hen, die hun tocht beeindigd hadden. Hij was wel in Portsmouth geboren en gewend aan de wekroep der zeeën, maar sinds hij hier de ber-

[p. 62]

gen aan de overzijde van de rivier had gezien, wist hij hoezeer hij gekluisterd lag aan deze voorhof van Gods Eden.

Han Lee Hoa, het meisje uit Weiho, het hoge dorp verder stroomafwaarts, zag hij wekelijks éénmaal wanneer zij de school te Lan-Tsjou bezocht. Iets in haar afgemeten gang herinnerde aan de roemzware tijd van keizer T'ai Tsung en diens grijzen generaal T'ia Kao Kim, ‘de pilaar van het rijk’. Toen hij haar voor het eerst haar naam hoorde noemen, meende hij een oud chinees lied te horen, zoals ook de spelers zingen die de ‘Reizen in het Westen’ opvoeren. In die ogen van paarlemoer zag hij schuchter eerst, maar daarna heel diep hetzelfde blauw, dat de Hwang-ho afglansde, wanneer 's avonds de zon naar haar oorsprong ging. Ze had hem aan de boeddha Kwam-Yin doen denken, de maagd uit een koningsgeslacht gesproten.

Lockhart was er zeker van, dat zij hem deze avond haar geschiedenis zou vertellen, ook al moest de nacht tussen de bergen vallen eer het verhaal ten einde was. Beneden aan het smalle pad langs de rotskant wachtte hij bij de slanke boot, die even soms de oever raakte als een nimf die bang is aan de aarde te roeren. Toen de eerste ster boven het dal aanschoot, kwam zij van het dorp met wijde passen, soms stilstaand om te mediteren over iets, dat in haar om klaarte vroeg, en dan weer verderlopend en uitziend over de al donkerende Hwang-ho, die aan een bocht nog glansde met millioenen kleine golfjes.

Zij had hem van ver reeds bemerkt, (zoals hij haar), en toen zij zich van de schuine kant had laten glijden waarop het gras groeide met brede scheden als zwaarden, stapte zij in de boot en lachte tegen hem. Lockhart maakte de ketting los en roeide vlak langs de oever tegen de stroom op. Hij zweeg omdat hij wist, dat zij een zekere tijd nodig had om zich de werkelijkheid van een zielsgemeenschap bewust te worden.

De bergen lichtten rondom en aan hun top geleken zij wazig gekleurde gasvlammen, die lijk een sluier op de wind bewegen en wapperen als vanen op een zomerfeest. De hemel er boven nam die kleuren over en toen Lockhart zich bij een

[p. 63]

ruk aan de riemen achterover boog, zag hij dat een prachtig groen de hemel doorstroomde, juist zulk een groen als hij kende uit de helderheid van het Birmaans kristal of de bergmeren in het Hoogland van Tibet. Hoe vreemd, dat hij nu vogels hoorde zingen ver achter Weiho en de tempel, die daar op een terpje stond. Hij roeide met krachtige slagen, soms stiet hij aan een boomtronk juist onder het water of hoorde hij de kiel zuigend over een zandplaat schuiven. Toen merkte hij, dat zij hem zat aan te kijken, bijna spottend alsof ze iets burlesks aan hem zag. Hij schrok, hoewel hij wist, dat die spot immer het eerst in haar ogen kwam wanneer zij zich aan zijn aanwezigheid had gewend.

Vermoei je niet langer, John, zei ze. Laat de boot drijven en kom bij me zitten, dan doe ik je het verhaal.

Hij gehoorzaamde als een slaapwandelaar en zat al naast haar, voor de boot stuurloos tegen de wal stiet en daarna in lichte schommeling begon terug te drijven naar het Oosten, waar de lucht nog bloeide met duizend verrukkelijke kleuren.

Ze zuchte een keer diep, zoals iemand doet, die iets zeer moeilijks volbrengen moet en niet weet of hij het wel zal kunnen.

Ken je het verhaal van Han Lee Hoa? begon ze.

Hij keek haar aan om weer die spottrek om haar mond te vinden, maar hij zag, dat zij volkomen ernstig was.

Het verhaal van Han Lee Hoa! zei hij. Daar moet ik toch om lachen! Natuurlijk ken ik het. Luister maar! In Weiho woonde zij, de schoonste uit de streek en de stad Lan-Tsjou, en zij vocht met de bergen en zocht verkoeling in de grote rivier, die alles meedraagt naar de eindeloze zee. Toen kwam die van ver, John Hugh Lockhart, van een ander land, van een andere aarde, en riep in het dal van de Hwang-ho, dat hij haar liefhad en aan zijn zijde wilde hebben...

Ze legde haar smalle hand op zijn schouder, nadrukkelijk. Hij zweeg meteen.

Neen, zei ze, met haar ogen de breedte van de rivier metend. Dit verhaal bedoel ik natuurlijk niet, doch er was eens een andere Han Lee Hoa en wat die deed om haar geliefde te vinden zul je wel niet weten.

[p. 64]

Hij schudde het hoofd en bleef zitten wachten als een kind, dat men een sprookje beloofd heeft.

Dan begon zij met zachte stem:

Die Han Lee Hoa wist van een oude tovenares, dat zij met den held Si Ting San verwantschap uit een vorig leven had en dat zij met hem moest trouwen. Maar Si Ting San belegerde de stad, waar Han Lee Hoa woonde en zij waren dus vijanden. Toen zocht zij middelen om hem te winnen en zij daagde hem uit tot de strijd. Zij zeide haar toverspreuk en de aarde werd duister als een nacht. Toen konden haar krijgslieden hem grijpen en binden. En zij beloofde hem vrij te laten als hij haar man wilde worden. Hij stemde wel toe doch bedroog haar en schold haar uit toen hij een pijlschot ver was gegaan. Weer streden zij en weer sprak het meisje de toverwoorden. Bergen klommen rondom hem op en hij bleef alleen in een diepe kloof. Zij verloste hem en liet hem opnieuw zweren, dat hij haar tot vrouw zou nemen. Maar hij wilde niet. En ten laatste werd hij in zee geslingerd, vastgebonden aan een steen, die niet zonk, en toen hij bevrijd was, hield hij zijn woord. Doch zij streden hun leven lang, het noodlot had hun eeuwige strijd beschoren.

Ze hield op, bleef voor zich uitstaren en voelde niet, dat hij zijn arm om haar had heengeslagen.

Een schoon verhaal, zei hij, heel schoon. Maar dat van het meisje uit Weiho is toch schoner!

Neen! riep ze, niet schoner, maar wel veel werkelijker, want nu weet ik er het einde van.

Er ging een vissersboot voorbij. De mannen zongen een klagend lied. Een stond op de plecht en speurde naar de geheimen der golven, die eeuwig voorbijgaan naar de zee, waar zij met Tao tesamen zijn. De wijde uitlopers der Nansjanbergen vlamden nog op aan een vermetele rotspunt dicht bij de top. Een herder blies op zijn p'in-à hoge tonen van helderheid, juist een vogel die danst op kristal.

Nu begon zij haar eigen verhaal. En John Lockhart zag haar ogen branden en merkte verschrikt, dat op haar gezicht de schaduw viel van een wroeging.

Ik heb ook zo'n geschiedenis, zei ze. Misschien heeft de

[p. 65]

heldin Han Lee Hoa mij in haar ziele-cirkel getrokken en ben ik aan het zelfde lot gebonden. Ook mij is verwantschap uit een vorig leven geopenbaard met Ah Tong, den jongen uit de voorstad.

Ze zweeg, hield zelfs haar adem in om beter te kunnen zien welk een uitwerking haar woorden hadden op dien verloren man. Hij vergat te antwoorden en hoorde dat verhaal over den jongen uit Lan-Tsjou als iets heel uit de verte, dat hem niet aanging. Hoe lang zij hem reeds trachtte te winnen. En hoe, zij aan haar laatste list was en dan wilde sterven.

Het bootje gleed snel naar de stad. De zwarte tempel van Ma Tso Po, de goede boeddha met Ban, het heilig swastikateken op haar borst, stond boven de huizen als een wijding in een naderende avond. Lockhart roeide naar de wal, juist bij de winkel van Mong, die specerij-dozen verkocht, versierd met draken en witte dal-bloemen.

En daar stond hij, wiens verwantschap uit een vorig leven haar was geopenbaard. Ah Tong, zijn smalle ogen vol haat op den Westerling gericht.

Dit is mijn laatste middel, zei ze, den Engelsman bij de hand nemend om uit te stappen. En als hij nu nog zijn woord niet houdt, zullen wij beiden sterven om in Tao samen te zijn.

De Chinees wachtte tot zij aan zijn zijde was. Dan spoog hij op de grond en keerde met het meisje naar de stad terug.

John Hugh Lockhart stond eenzaam met zijn arme hart tussen de bergen. De Hwang-ho stroomde maar voort, eeuwig en onveranderlijk. In het Noorden lag de Gobi-woestijn. Daar kon zijn hart gaan zwerven. Het meisje zag hij niet meer.