Roeping. Jaargang 23

[p. 367]

André Munnichs
Torengang in Brugge

Mijn hoed neem ik af, als ik Brugge binnentreed, het schrijn van Vlaanderen; ik groet de stad.

Daar rijzen ze in de nevelen der luchten, lagunen uit den bloei der middeleeuwen, de torens van Sint Salvator, Lieve Vrouwe en van Halle; de Redder, Zijn Moeder, en, zonder spits, de toren van den zwoegenden mensch. Teruggeweken, op den achtergrond, staat de Halletoren in het midden.

Ik groet Gezelle's stad en zwijg.

Nog heffen zich in mijn geest de torens hoog van Gent. En zwijgend begin ik te loopen langs de gevelen. Niet door de hoofdstraten voert mijn gang, maar terzij neem ik mijn weg door oude, blinde straten.

Mijn ziel groet weer haar stad, haar thuis; terug ben ik hier na zeven jaren. Een oorlog ligt daartusschen, die ik hier in Brugge heb zien uitbreken; jammerend stonden de vrouwen in alle deuren, temidden hunner kinderen; soldaten dreven paardendrommen door de straten. Maar wat is een oorlog voor Brugge, wat zijn haar zeven jaren, deze stad, die eeuwen in zich draagt, die werelden zag komen en gaan en die zich handhaafde uit verre tijden om allen komenden geslachten te openbaren en te doen gedenken de schatten, die de Nederlanden in hun wezen dragen.

Daarom ga ik langs terzij de stad van Brugge binnen.

* * *

In treurnis zit bij een open kerkdeur de naakte Christus in een grot, Zijn handen geboeid, met doornen gekroond, de schepter der bespotting in Zijn arm. Hij schouwt, in Zichzelven, over de arme huidige wereld, die Hem vergeet. In Hem treurt Brugge over het erfgoed, dat verloren dreigt te gaan.

Groot hangt tegen den kerkmuur de rouwaankondiging van een doode; de lijkdienst zal gehouden worden in de hoofdkerk van Sint Salvator. Zoo ontmoet ik het eerst den Lijdende en den doode.

[p. 368]

In zichzelven gekeerd gaan zwijgend de menschen, er is geen gerucht van stemmen, alleen een kind speelt lachend over de keien. Maar dan ontmoet ik in een nis de Lieve Vrouw in de witte kant van Haar kleed: Zij en Haar Kind dragen zilveren kronen en kruis en schepter. De bloei van bloemen in het rond. Boven Haar, onder de vleugels van een engel, rust de Heilige Drievuldigheid: de Geest, in zilveren vuur uitvloeiend over den Vader en den Zoon; de Vader, zittend terzij, met wereldbol en schepter; en de Zoon, met het roode kruis, half bloot, Zijn linkervoet rustend op den gouden bol der wereld.

Ik ben in Brugge.

Mijn ziel prijst groot den Heer.

* * *

Over de lage daken en kleine topgevels torent, opnieuw, de bezonken Sint Salvator, de Redder, Die de glorie dezer stad in eersten aanleg schiep.

Niets is er in de lucht.

De Redder alleen.

En Hij zwijgt.

Hooger stijgen weer de huizen, Salvator verdwijnt. Maar een laagte nadert.

Daar rijst de Lieve Vrouwe boven daken en huizen, het kruis in top, alleen de spits steekt in het grijs der luchten, dat rond den toren blauwt.

Waar blijft de Halletoren?

Ik zie hem niet.

Aan het eind der straat wachten zij beide, de Salvator en de Lieve Vrouwetoren.

Waar blijft de Halletoren, de menschentoren?

Ik zie hem niet.

Weer zinken de torens weg, Salvator en Lieve Vrouwe. Er is een plein, de huizen dragen de lucht, het menschenleven ratelt. Geen toren staat er in het hemelsch blauw. Verloren loop ik eenzaam zonder toren. Ik ben in volle straten, de winkelramen lokken met aardschen glans.

[p. 369]

Doch onverwacht sta ik voor den zijbeuk, voor den machtigen Sint Salvator. En ineens, recht boven het gewoel der langgerekte straat, staat fier de Halletoren in het rijpe licht. Geel omglansd is zijn vaste, slanke stijging, zich edel verrondend in het wonder van zijn hoekigen bouw, omkroond door het ijle rag van een krans van kleine, spitse torens. Los en in onvermoede jeugd kwinkelen plots de klanken uit den toren, dan ver van over de daken klinkt het van overal mee, een koor van klokken, van over heel de stad, de jubeling van Brugge's gouden hart.

* * *

Alleen Salvator zwijgt, verzonken in de eeuwen, diep in den tijd.