Roeping. Jaargang 10

[p. 184]

Kroniek

Een onbillijkheid
(Ingezonden)

In het laatste nummer van ‘Roeping’ begaat pater Molenaar een onbillijkheid jegens den trappist Hyronimus Rongen.

Rongen heeft daar zelf schuld aan om den niet gelukkigen titel van zijn boekje ‘Gesprekken met Christus.’

Vanzelfsprekend twijfelt niemand er aan - ook niet pater Molenaar - dat Rongen de bedoeling had gesprekken van of met Christus te publiceeren want hij heeft niet de pretentie, hoe zal ik dat nu niet-profaneerend zeggen: Christus ooit gesproken te hebben.

Het is onvriendelijk en onbillijk den ongelukkigen titel letterlijk op te vatten en dan te gaan fulmineeren.

Ik zie de ‘aangelegenheid’ zóó:

Behalve de zeer zeldzame gevallen, dat Christus zich metterdaad verwaardigt tot een mensch te spreken als persoon, spreekt Hij toch, veelvuldig zelfs, tot ons, van binnen door onze eigen tale. En dit is het aan Rongen zoowel als Molenaar welbekende verschil tusschen den letterlijken titel en de...... werkelijkheid.

In de zeldzame gevallen, dat Christus als persoon spreekt is Zijn eigen woord van goddelijke klaarheid.

Maar, als de Christus in ons spreekt is dat gansch iets anders. Dan is Zijn taal, Zijn mededeeling, afhankelijk van ons-zelf, van ons begripsvermogen, van onze eigen zegwijze, Hij schikt zich dan naar het bekje van ieder vogeltje apart. Ik neem dit aan op grond van mijn eigen ervaring.

Ik ben geen theoloog, nog minder een mystieker en daarom zal elk woord wat ik hier zeg den toets der kritiek wel niet kunnen doorstaan; het ‘woord’ doch het feit is inderdaad zooals ik het op burgerlijke manier zeg. Misschien verstaat een theoloog mij niet, maar tal van eenvoudige christenen zullen mij wél verstaan, want ik ben in deze ‘ervaring’ geen eenling, ofschoon deze zielsbekeeringen ook onder christenen slechts zelden onderwerp van gesprekken zijn; ze zijn inderdaad teer en zoo zeer persoonlijk, dat men niet vaak verstaan wordt. Ik ben een rijk gezegend vader van tien kinderen. Ik zeg dat, opdat de lezer begrijpe, dat ik aan O.L. Heer méér en vaker wat te vragen heb dan lieden die niet zoo ouderwetsch dom zijn dan mijn vrouw en ik. Ik heb ononderbroken wat te vragen; voor mijzelf niet het minst.

En de ervaringszekerheid is deze, dat bijvoorbeeld bij een H. Communie of bij een avondmeditatie, als een verslondenheid optreedt, duidelijke antwoorden op mijn vragen vallen...... in mijn eigen taal. En de

[p. 185]

vorm is prozaïscher of beeldrijker naar de mate der momenteele gesteltenis. Duidelijker wordt wat ik zeggen wil, nog hierdoor. Ik weet niet zeker, of, als Christus persoonlijk tot menschen sprak, ooit gezongen zal hebben, maar in mij heft zich meermalen met sterke concentratie na een H. Communie en met uitsluiting van verdere zintuigelijke waarnemingen volgens een mij bekende melodie de zang aan: Benedictus qui venit......

Het is in dezen geest, als hierboven geschetst, dat pater Rongen zijn ‘Gesprekken’ met Christus bedoelt; de zachte maar niet minder zekere en klare ‘Anhaugh’ bij verslondenheid.

Venlo.

W. COX.

De bewijskracht van bovenstaand betoog, dat Pater Rongen verontschuldigen en mij beschuldigen wil, lijkt me niet erg groot: ik wil er enkel dit op antwoorden:

1e.

de titel van het boekje is noch uitgangspunt noch steunpunt geweest van mijn recensie in Augustus: ik heb er alleen van gezegd, dat Gesprekken van Christus beter zou zijn geweest, wat ik bewees door de inhoud, die grotendeels bestaat uit toespraken van Christus.

2e.

waar 't om ging, en wat ik afkeurde en nog afkeur, is de wijze waarop Rongen Christus laat spreken: zij is onbetamelik en waarlik niet spiritueel: zij wordt niet goedgepraat door te veronderstellen, zoals de heeft Cox doet, dat hier aan 't woord is Christus die zich aanpast aan Rongen: want die veronderstelling zou pleiten noch voor Christus noch voor Rongen: ik zou ze niet graag willen maken. Overigens: ook dit kan Rongens bedoeling niet geweest zijn.

M. MOLENAAR M.S.C.

Kruidenierstactiek

Naar aanleiding van onze opmerkingen over de ‘Volkskrant’ inzake Prof. Veraarts artikel over Nolens, schrijft Jan Engelman in de Nieuwe Eeuw (5-11-'31):

‘Een artikel, waaruit we een flink stuk overnamen, dat in “De Tijd” ook werd vermeld, maar verder door de katholieke pers geheel werd genegeerd, hoewel het de eenige bijdrage over den overledene was waarin een poging tot psychologische ontleding werd ondernomen en geen sentimenteele gemeenplaatsen werden afgedraaid. Men kan het met Veraart eens zijn of niet, maar wat is het voor een kruidenierstactiek om het oordeel van zulk een wetenschappelijk man stelselmatig te negeeren, omdat hij het eens gewaagd heeft van het inzicht der partijbonzen af te wijken? Wat een benepen journalistiek! Op zulk een wijze zijn jaar en dag menschen van beteekenis van het katholieke leven in ons vaderland vervreemd. En vaak.... de besten.’