Roeping. Jaargang 4

[p. 483]

'n Verdienstelike uitgave
Histories portret van Sint Aloysius

In dit nummer geven we 'n afdruk van de Sint-Aloysius-briefkaart, zoals deze onlangs in den handel is gebracht door de bekende Maastrichtse drukkers-uitgevers, de gebroeders van Aelst.

We hebben hun deze afdruk gevraagd, om gelegenheid te hebben, te kunnen wijzen op 'n waarlik voortreffelik staal van gezonde godsdienstige volks-opvoeding.

Want deze is met 'n heilige-afbeelding innig gemoeid: en 't onvolledig en meermaals vals begrip van heiligheid, zoals dat zo dikwels voortkomt onder onze mensen, is niet enkel 't gevolg van mislukte heilige-beschrijving, maar ook wel degelik van de mislukte heilige-plastiek, bestaande in platen, prentjes, schilderijen, beelden, enz.

Wat stemt 't toch altijd droevig, te moeten zien, hoe in onze tijd dit aanschouwelik onderwijs in de heldhaftig doorgevoerde kristelike levensbeschouwing is verwaarloosd: en hoe maar steeds de slimme handelsman spekuleert op de wansmaak van 't roomse volk, zodat kerkboeken, kamermuren, pleinen en straten, ja zelts de kerken - vooral de kerken! - met de meest bedenkelike fabrieks-rommel gevuld worden: terwijl de ernstige plastiekers, zoals die zich vooral in de jongeren openbaren, met moeite voor hun eerlik werk plaats en aftrek kunnen vinden.

En nu is 't opmerkelik, hoe juist de twee heiligen, die, mits gekend zoals ze zijn, zoveel te zeggen zouden hebben tot onze jongens en meisjes, waarop de hoop op de aanstaande katolieke gemeenschap gebouwd is, - 't meest onder deze volksbedervende handelspekulatie hebben geleden: Teresia van Lisieux en Aloysius van Gonzaga, beiden in hun manhaftige grootheid en geestelike moed onherkenbaar in de godzaligheid en levenszatheid waarin ze plegen te worden afgebeeld.

Dat is duivelse taktiek: waartegen niet genoeg kan worden geageerd: waartegen onze geestelike leiders nu ook eens moesten opkomen - want ook dat is zielzorg! -: en waarom dan ook elke eerlike poging, die tegen deze taktiek gericht is, bemoedigd en gesteund dient te worden.

Want behalve dat we ons in de ogen van andersdenkenden met onze devote wansmakelikheid belachelik maken: behalve dat 't uiterlike eerbetoon aan onze grote heiligen ten zeerste wordt geschaad, ontstaat bijna zielkundig noodzakelik, gelijk ik reeds zei, uit deze valse aanschouwelikheid 'n vals begrip van 't heilige leven in de gelovigen, waartoe ze toch allen geroepen zijn: in alle geval de desbetreffende heilige blijft buiten de belangstelling, en mist derhalve de gelegenheid 'n kracht voor z'n medemens te zijn.

Want hoe kan 'n gezonde jongen of meisje in 's hemels naam iets voelen voor dat slap en ziekeneurig Aloysius-figuurtje van onze devotie-plaatjes. En wie herkent in dat zoet produkt van plastiek de bewonderenswaardige jongeling,

[p. 484]

die door Pius XI nog pas geprezen werd als ‘'n meesterstuk van natuur en genade, die opgewektheid van geest, sterkte van karakter, wilskracht, werklust en edelmoedige zelfverloochening, als middelen gebruikte tot snelle verkrijgen van volledige heiligheid; werkelik engel van zuiverheid en martelaar der naastenliefde.’

* _* *

Als 'n jongen of 'n meisje deze kaart voor 't eerst zien, zullen ze heel waarschijnlijk - zoals 'n geestelijke patronaatsleider me opmerkte, - die niet mooi vinden, en hun Aloysius er niet in ontdekken; geen aureool, geen klatergoud, geen koorhemd enz.

Maar als deze geestelike patronaatsleider dan 'ns in deze kaart aanleiding vond, om hun de echte Aloysius te vertellen, zoals bij voorbeeld 'n Meschler die geeft, of zoals de Paus die beschreef in z'n apostolies schrijven: wat ontstond er op dat patronaat dan 'n leerzame les, die zo gemakkelik in de gedachte terugkwam bij 't zien van de kaart.

Zo werd 't begrip heiligheid in de jonge mens zuiverder, hij kreeg 'n kracht meer om zich kristelik te gedragen in de hevigste periode van z'n leven: terwijl hij eens voorgoed zou ondervinden, met welk 'n leugens de devote plastiek ons in den regel voor de mal heeft gehouden.

M.M.