Roeping. Jaargang 1

[p. 12]

Aan de boschdreef.

XI.

Rumold stond daar in z'n hemelsblauw boezeroen en zandkleurige broek, de wijde, volle zaadkorf in den arm. Zijn pijp stuwde een dun rookkringeltje naar boven. Met 't oog berekende hij de zaad-gleuven en mat de ruimte van het akkergedeelte waarlangs hij de lijn te spannen had. Er viel fijne stofregen; zilvergrijs was de lucht en zwartpaarsche gloed lag over den kluiterigen grond. 't Gras van de kampen was overweven met 'n krielfijn geparel. Uit neerhangende twijgen van de linden vielen zware droppelen; alles was nu zijig groen, tegen mat zilvergrijs.

‘'t Zonneke speult er toch wel onder heur de’, wees ie met z'n pijpenroer naar omhoog, toen Antoon hem de korf uit de hand wilde nemen.

‘Nou, de locht wurdt zwoar en dik.’

‘Goei weerke veur 't gruunzoad, malsch weerke!’

Het bleef heel stil en de zachte atmosfeer lag koel en sappig over de landen.

‘Doar zul de 't hebbe!’ Hij wees in de richting van den straatweg. ‘Kwartiermoakers! Ze komme gelijk van den Bermsche hoef, zou 'k zoo mène.’

Met sierlijke zwenking langs de bocht draafden twee kavaleristen de dreef in.

‘Nou nou’, keek Rumold, ‘ze loate d'r geen vuur op uitgoan heur de.’ Hij hield de zaadkorf vast in den arm gedrukt, bleef wachten tot ze intoomden. Voor de staldeur hielden ze halt. Een van hen steeg af: 'n slanke jonge kerel, z'n gezicht was in 'n strakke plooi getrokken, die er volstrekt niet op thuis hoorde. Hun ruige uniformen waren fijn bekraald met waterstof. De paarden stonden onrustig te trappelen, ze schudden hun bronzen koppen. Tôntje hield den teugel en klopte 't schichtige dier op den gekromden nek.

‘We kwamen je stal eens opnemen baas’, kondigde hij gewild barsch aan.

‘Joa joa, daar ha 'k de gedacht al oan’, en hij ging hem voor. In de halfduistere stal waar zoetige, warm broeiige lucht hing, glimmerde de oogen van Bleske. ‘Hier’, wees ie ‘hier stoan ons biste!’ kwam Rumold.

‘Ons koeien!’ verduidelijkte Antoon.

‘Die zijn nou zooveul as in den kamp, moare van den avond zijn ze trug woar?’

‘Ja ja, ik zie 't. Plaats voor twee’. Hij liep met z'n stijve sporenlaarzen tusschen de schutten, noteerde wat op 'n lijst en zei dat 't wel in orde kwam.

Annemie kwam te voorschijn; ze knikte hen vriendelijk toe. ‘As

[p. 13]

ge me nou moar geene raauwe jong gift, zie de, geene vloekers en drinkers woar? Dan zulle ze b'ons 'n goei moal ète en 'ne goei stal hebbe, da belof ik oe’, zei ze met de hand 'n spinneweb verwijderend van een dwarsbalk.

‘Dat zal wel los loopen!’

't Blonde hoofd van Treeze kwam even om een deurhoek. Haar oogen gluurden en de mond lachte.

‘Moar wil de gullie d'r nou nie effekes inkomme? 'n Glaaske bier vatte? Bin de zoo gejage?’

‘Dank je moeder, we moeten er nog meer onder dak brengen’, weerde hij wat meer voorkomend af.

‘Scon, jonk bist’, zoo monsterde Rumold de jolig trappelende merrie.

‘Ja dat is ze. Zoo, dank je baas.’ Hij nam den teugel en wipte in den zadel.

Dof ploften de paardenhoeven weer in 't zand. Anna stond in het woonvertrek; ze had zich afgewend van 't venster. Met versnelden hartslag en in uiterste spanning had ze geluisterd, teneinde de klank van hun stemmen op te vangen.

‘Twee mennekes!’ had Leene uitgekeken, ‘den een wa groter van stuk as den ander.’

Anneke wist niet waarheen ze zich wenden of keeren moest. Ze wierp wat hout op 't doovende vuur.

‘Van den avond komme er twee!’ zoo kwam Treeze binnenstuiven.

‘Nou moar zoo'n grôt pelzier is 't nie eenskes. Gullie kunt er oe hand veur uitstèke, geleuf da moar.’

‘Ach, nou joa. Jonk volk op den herd da gift licht scik, zul de moar zien. Ik goa 'ne botermik me krinten bakken.’ Ze sprong op en zong 'n jolig liedje.

‘Ik hè 't 'r toch nie op!’ zei Leene met iets klagends in de stem.

‘O! Gij!’

In de haar toegeduwde woorden voelde ze weer klaar en duidelijk hoe ver men haar afwist zelfs van de minste toenadering. Ze voelde 't als 'n schop tegen t' hart dat geen aanspraken had.

‘Nou kijnder, ik zal oe varsch linnen gève, dan kun de bedde moake op den deurlôp. Ik ken bekant geene vuut verzette van de wuyende pijn; zoo scrikkelijk hè 'k 't in de beeên.

Neeë zij ha 't niks op zoo'ne vremde jong die oe wel begekke en belache konne. 't Was of ze de kromming in 'r rug zwaarder en pijnlijk voelde. Den ersten dag, zoo dacht ze, bleef ze uit de vuut. Als ze d'r dan moar zoo is effekes zoo uit de vert gezien hadde waar 't lichtelijk nie zoo erg as da ze d'r ineene veur 't oog krège.

[p. 14]

In de donzen stilte klonk van dichtbij opeens ver en wijd uitschallend een schetterend hoornsignaal.

Een fel rood vleugde over Anneke's wangen; 't was haar als een juichende roep, een schallenden kreet die haar aanzegde dat hij in haar nabijheid was. Ze werd doordrongen van de mogelijkheid dat ze hem nu elk oogenblik zou kunnen zien, voor haar oog. 't Was haar als 'n langzaam maar stellig naderen tot de bevrediging van het verlangen dat haar in den laatsten tijd als geregeerd had. Onwillekeurig vouwde ze de handen en ging haar oog om-hoog als een gewijde uiting van dankbaarheid. Maar dan weer opeens vlijmde felle smart haar door 't gemoed en in haar oog lag weer die schuchtere terugwijking. De twee groote machten die haar beheerschten bracht ze steeds onwillekeurig samen, toch waande ze haar aardsche liefde zondig, ze mòcht ze niet vereenigen. Scheiden moest ze die, van elkaar scheuren inplaats van vereenigen. Ze keek om zich heen als kwam ze uit een andere wereld, toen Treeze haar luid en dringend tot zich riep.

‘Nou ik ga bôdscap doen in 't dorp, d'r is van alles te kurt as d'r zoo'n twee sloekers op den herd kumme, dus ik bin ewèg, nou wit-te 't waar?’

Met de korf aan den arm was ze heen gestapt; ze meende drukte van de inkwartiering in 't dorp te zien. Een oude vrouw ging haar voorbij, zwoegend onder een groote zak masteproppen, zichtbaar door de gaten. Twee huzaren nagestaard door een paar kinderen, verdwenen in een zijpad. Heel van ver op de straatweg zag ze een klein, zwart hondje trippelen, en zag ze Pliene opduiken van achter de kerkendraai.... Pliene had aan haar arm een rol touw.... nieuw touw.... die touwrol kreeg beteekenis voor haar, nam al haar aandacht in beslag. Ze bezag Pliene met donkere blikken. Dat touw snoerde haar langzaam de keel dicht. Ze trad met brutale houding en resolute pas op haar toe. ‘Waar kum de gij van her?’ De woorden waren haar als uit den mond gevallen. Ze was er zich niet zeker van bewust wat ze wel gezegd, hoorbaar gezegd had, want daarmee was een vermoeden geuit dat ze niet in 't licht wilde stellen.

Pliene wilde haar weg vervolgen, maar ze sneed haar den pas af. ‘Wa, wa hed-de gij daar mee van doen?’ vroeg ze verwonderd.

‘Wa ik daarmee van doen hè, da, da zul de gij best wète, daar!’

‘Moar toch! Wa zijn da veur oarige meniere? Wa hed-de gij mijn in de weeg te legge?’

‘Ik? Ik ou in den weeg legge?’ Ze trad nog dichter op haar toe. ‘Gij leet mijn in den weeg!’ riep ze met dreiging in haar fel oog en op een toon die Pliene wat uit 't veld sloeg. ‘Weg, furt, verdulde hond’,

[p. 15]

zoo sloeg ze naar Druske die haar kleeren besnuffelde. ‘Ge he mijn al lank gejudast mee.... mee.... me....’

‘Mè? Waarmee?’

‘Ge wit 't eigest 't alderbest!’

‘As ik en gij 't dan zoo alderbest wète, nou dan hè we d'r ok geene proat over te moake.’

‘Daar kun de gij goed mee zijn, moar ik nie.’

‘Ken ik da hellepe?’

‘Gij.... meske.... Ge bint 'ne Judas! Gij sta nog is 'ne keer te spot en te spiegel wacht moar.’

‘Nou veur 'ne Judas mot-te dan moar verders geene proat meer hebbe!’ Ze stak dwars den straatweg over en ging gehaast verder. Druske blafte luid op.

Treeze was thuisgekomen, geheel uit 't veld geslagen bleef ze neergezeten zonder iets te zeggen.

‘Hed-de weer kwoai zin?’ kwam moeder met pijnlijk vertrokken gezicht, de hand over den schouder wrijvend. ‘Da is teugeswoordig nog al is 'ne keer mee ou. Ik kom oe zegge da 'k er verders niks oan kan doen; ik ken 't nie langer verhaauwe van de wuyende pijn. Ik hè de krintemik nog uit den ôve gevat, 'k hè water te vuur gehangen en 't spek uit 't scouwke noar umleeg gehoald, nou mot-te gullie 't moar verders afwerreke, ik goa d'r bij ligge.’ Zuchtend en steunend ging ze met sleependen tred heen.

‘Wa nou? Krijg de 't op z'n ergst?’

‘Joa nou, ge zoudt er te lange lest ziek af wurde en ik hè toch zoo'ne verlanges gehad na den Augustus.... me onzen Antoon. Joa, 'ne mins wikt moar Lieveneer bescikt, sta in 't kerrekboek.’

‘Kum minske te merrege bin de weer net zoo vlug as 'ne inkhoorn.’¹⁾

‘Ik wil 't hôpen moare geleuve doe 'k 't nie.’

‘Woar zit ons Anna?’ vroeg Treeze in de grootste verwondering.

‘Da wit 'k nie, die doe 't er ok al heelegansch nève; ze is me geene riek te voeiere en ons Leene die zit erregent verdôke.’ Ze bukte zich ineens onder snel toeschietende spierpijnen. ‘Hè, 'ne mins wit toch nôit niet wa 'm bôve den kop hangt.’ Haar wangen werden hoogrood en de ademhaling versnelde. Ze strikte de muts en schortebanden los en schoorvoette naar de kamerhoek. ‘Bidt moar 'n Vaderons veur oe moeder!’ riep ze van achter de voorhang.

‘'k Belôf 't oe, moar ge kumt toch wel op oe vuutjes terecht!’

‘'k Meug 't lije meske!’

Rumold was nog steeds doende in de stal, hij maakte wat ruimte en

1) inkhoorn: eekhoorn.

[p. 16]

sleepte ligstroo aan. Grootvader was opgewakkerd, hij zag verwonderd rond, nam zijn stok en ging met sleepende voeten de deur uit.

‘Wa nou? Woarhene?’ vroeg Treeze hem volgend tot op 't stoepje.

‘Ik goa hêne!’ zoo knikte hij.

‘Neeë toch nie ge mot môi binne blijve. Kum gaauw?’

‘Ik goa na Merijke; ze is heelegansch allennig’, en dan met geheimzinnige gebaren en 'n vertrouwelijke uitdrukking in 't gezicht: ‘Ze hè mijn geruupe; ze zit oan 't rad te spinnen.’

‘Ach neeë da's toch geene waarheid!’

‘Joa ik ga!’ besliste hij. ‘Ik bin hier nou lank genog gewest.’ Hij stampte ongeduldig met z'n stok op den grond en stond buiten in 't halfduister.

Rumold pinde z'n gaffel in de aarde en hij nam grootvader onder den arm. ‘Joa kum, wij goan na Merijke's, kum moar, nie als te vlug, want dan val de op oewe neus. Neeë, neeë, dees kant uit, zòo doe de 't er nève.’ Hij leidde hem om het huis en de stal, langs de hooischelf en den houtmijt, achterom weer naar binnen en bracht hem in zijn haardhoekje.

Opgewekt lachend kwam Tôntje in.

‘Nou allegaar heel veul groete van meneer Pastoor’, knikte hij rondziende.

‘Ze is d'r bij goan te ligge’, zei Treeze met lustelooze beweging opstaande en ze wees met 't hoofd in de richting van moeders bed.

‘Is da toch?’

‘Van de scrikkelijke pijnen. Joa moar as ge oud wurdt hè de lichtelijk wa; 't kumt wel duk opzette moar toch noit nie zoo scrikkelijk as van den avond.’

‘Ach wa is da onwennig as ze zoo nie doende is en rontelom goat’, deed hij teleurgesteld.

‘Ze zal te merrege wel op de bieën zijn’, voorzegde Treeze. ‘Wrijve me bronolie en de veeren van 'ne zwarte kiep d'r oplegge, zegge ze wel is oît.’

‘Neeë heur de, nie van dieë oarige kunste perbeere. Bidt moar liever en ga na meneer dokter, dan wit-te waar da ge oan toe bint.’

‘Ik wit nie of ze 't al van ver aan vuult komme.’

‘Neeë heur de, doar is ze toch veuls te manhaftig en veuls te reseluut veur.’

‘Ik wit nie wa 'k hè moar 't is me van den avond niks nie na me 'ne zin.’ Ze keek terloops naar 't kleine spiegeltje dat aan den muurwand hing.

‘Onwennig um da zij d'r bij is goan te ligge.’

‘Ach ik zal ze gaauwkes weer op de bieën helpen me pap en eier en

[p. 17]

rôme. Moar heur de gij is’.... Ze sprak gedempt met 'n tikte geheimzinnigheid.

Antoon keek vragend.

‘Wil de gij mijn nou is 'n grôt pelzier doen, te merrege of zoo in 't letst van de week? 't Avend me mijn na de kerkendraai te gaan?’

‘Ah zòo, mot 't dieë weeg uit?’

‘Ach nou joa; gij ga d'r toch ok 'ne keer hene waar? Ge he eiges hem de beloft gemakt?’ Joa toch!’

‘Nou en 't past ons meskes nie um daar op den herd te komme waar?’ Terwijl ze neerzat met den rug tegen 't venster keek ze strak voor zich en vouwde en vervouwde telkens haar schort. ‘Ik ha nou toch zin om is 'ne keer te zien, hoe 't doar nou is, daar waar ik eiges in kom te zitten en hoe daar nou de spele zijn.’

‘Ha! as 'ne jonge vrouw’, lachte hij. ‘Vrouwke Verschaave. Ons Treeske ha! ha!’

Ze lachte ook maar de wrange trek om 'r gulle mond kon Tôntje niet zien. ‘As 't moar tot oe geluk en tot oewe zoaligheid leidt meske. As 'k oe daar dan pelzier mee kan doen, belôf 'k 't oe, moar ik mot toch ok is 'n weurdje valle loate teuge dieë mins, want da jagershuis da sta mijn niks nie an.’

Eindelijk kwam Rumold binnen; hij sloeg z'n natte pet buiten uit en zette zijn klompen op de deurmat. ‘Nou kijnder 'k hè grôten honger, bring moar gaauwkes wa te veur. Moeder's goan te ligge? Zal d'r goed doen.’

‘Groet van meneer Pastoor!’ herhaalde Tôntje.

‘Zoo, zoo, vond ie oe nie scon bijgewassen?’

‘Joa nou! We hebbe 'n uurke saam geproat waar? 't Is zoo 'ne goei mins toch!’

't Werd donker. Hij stak licht aan, klapte de blinden dicht en riep naar Anneke en Leene.

Anne kwam vanuit de opkamer. ze had een blauw kleedje aangetrokken en een schoon boezelaar voorgedaan. Leene drentelde nog tusschen 't dichtgegroeid korthout aan de dreef. Toen ze op den drempel trad in 't van binnen uitstralend licht, zag ze haar schaduw en heel haar mismaaktheid stond een oogenblik aan haar zij. Scrikkelijk, ijzend lillek. Ach as ge d'r zoo nie altijd 't oog op ha; vergète, d'r nie aan denke, da kon de toch noit, moar as 't oog d'r ineene, zoo onverwacht op geleed wierd, dan waar 't om te scrikken, dan zou de zoo wel deur den grond hène wille zinken, daar!

‘Hed-de in 't korthout op de vremde jong gewacht?’ lachte Treeze.

‘Heb moar nie te bange meske, mijn zulle ze zoo gauwkes nie zien.’

‘Ge meugt ons Leeneke nie ploage, da sta oe nie schon’, zei Tôntje.

[p. 18]

‘'t Is moar 'ne gek woar?’

O 't zou 'n meroakel zijn da onder zooveul honderden, hij zou kunnen komen, ‘moar de meugelijkheid, de meugelijkheid om hem te zien, over 'n uurke, over 'n lutske, waar d'r toch. 't Hart sloeg of 't uit haar lichaam wilde en een voortdurend trillen doorging haar met wilde zenuwschokken.

Wel verloor hij meer en meer dat schimmige, het verbeeldingswaas, de omsluiering die ze geweven en gesponnen had met gouden mazen, zooals ze in mijmering en droom hem in verheerlijking had aanschouwd en dat haar liefde opgevoerd had tot 't boven-zinnelijke. Ze begon nu hij haar benaderen kon, toch meer het menschelijke in hem te zien.

Ze deed jachterig, ze bracht voor 't avondeten een en ander op tafel maar ze vergat veel.

‘De boerenmik motte ze pruuve!’ kwam Antoon.

Simke blafte verwoed. Antoon keek uit. ‘Zuster Anna, zuster Anna, ziet ge nog niets komen?’ ‘Ja ik zie twee ruiters te paard!’ riep ie naar binnen. Rumold stapte vlug in de klompen, nam de stallenlantaarn, maakte licht en ging naar buiten. Leeneke verschool zich in de opkamer. Al opende hun Brabantsche gulle gastvrijheid voor hen de deuren heel wijd, toch was 't of 'n ongewenschte hand overmoedig gelegd werd op de veilige intiemiteit van huis en erf, of ijzeren voetstap hun weeke tred zou dooven en of daverende stemmen hun naïve en vredige woorden zouden overstemmen.

Beschenen door 't wapperig lantaarnlicht stegen ze af.

‘Hier zijn we baas; als je plaats gevonden hebt voor Nappie en Mars dan komen wij vanzelf terecht.’ Ze leiden de trappelende steigerende paarden met kalmeerende woorden binnen.

De koeien waren opgestaan en snoven onrustig, hun ooren spitsten zich als vingen ze weinig vertrouwde geluiden op.

Tôntje bracht water aan en struizelde haver in de ruif.

Bleske zag vrij onverschillig naar de indringers.

‘'t Is een goei plek, ze zullen den aard wel gaauwkes krijge, daar hed-de nie veur te bange,’ meende Rumold.

Angstig terugtrappelend werden ze afgetuigd; 't draaiende en opflikkerende lantaarnlicht en de witte koeienrompen joegen hen schrik aan. Hun glanzige hoofden staken ver uit boven de suf neerhangenden kop van Bleske.

‘Nou ze zijn zooveul als bezurgd waar?’

‘'t Is in orde hoor!’

‘Hiernève, ge kunt binnen door’, zoo weerhield hij hen. ‘Hier kun de aan den eet komme.’

Hij opende.

[p. 19]

‘Dat gaat hier al heel gemakkelijk!’

Flauw bescheen hun 't licht van de lamp uit de woonkamer.

Met eenige wijde passen was Treeze achter de deur gevlucht. Anna stond naast grootvader. Ze had met de uiterste inspanning de klank van hun stemmen niet kunnen opvangen. Ze stond daar met trillende leden onder een versnelden hartslag en jagenden ademgang. Verward en bevangen met schuwen blik, waarin geestelijke schaamte zich uitsprak, keek ze eindelijk op. Ze zag in dat moment zeldzaam duidelijk die twee gezichten boven al 't hen omringende. Wel voer èen ondenkbaar oogenblik een kalme rust als goeddoende door haar, omdat het wonder niet gebeurd was; want, ze had gemeend de sterkte van haar ontroering dan niet te kunnen verbergen.

Een van hen was slank, bleek en donker van uitzicht met diep gezonken oogen onder zware wenkbrauwen, gekromde neus boven een fijne mond. De andere was rossig blond, met 'n groot hoofd en rood gezicht waarover 'n onverschillige uitdrukking. Hij zag even in 't rond met z'n bolle oogen die vrij en frank om zich heen staarden.

‘Nou mannen, zet oe, zet oe; d'r is plek zat’, zoo noodde Rumold.

‘Ja wij zulle hier den boel is op stelten kome zette’, zei de blonde met een lach en een zucht.

‘De perden zijn aan den haver!’ kwam Tôntje en hij grendelde de staldeur.

‘Dan zijn ze wel ingeburgerd.’

Grootvader klampte zich aan Anna vast. De verdwaasde uitdrukking over z'n gezicht verdween, de trekken spanden zich en hij keek weer angstig en wantrouwend naar de vreemden. Treeze kwam uit 'r schuilhoek te voorschijn.

‘Goei 'n avend saam’, mompelde ze met 'n verholen lach, waarbij ze vermeed hen aan te zien.

‘Ons Leene?’ vroeg Rumold en hij zag rond.

‘Ja, ze sturen ons maar van stuurboord na bakboord’, zei de donkere zijn karabijn in een hoek plaatsend. Z'n oog viel op Anneke en z'n donkere blikken diep van onder uit, verzachtten zich.

Hun sporenlaarzen gingen hard en luid over den plavuizengrond.

‘As de boerenkost nou moar smakt!’ lachte Tôntje.

‘Daar zijn we nie bang voor.’

Treeze sneed onhandig brood en 't spek. ‘Ge moet moar vatte waar, dat doen wullie ok. Asteblief!’

‘'t Is oe gegund en gegeve!’ zei Rumold.

Anneke nam grootvader in bescherming. Ze suste en paaide hem met belofte en zoete woorden.

‘Ik bin geen klain kijnd!’ stribbelde hij opeens tegen. Telkens deed

[p. 20]

hij een poging om op te staan. Rumold ontblootte 't hoofd, vouwde de handen en deed een kort gebed.

Strak bleven beiden voor zich uitkijken.

‘Ik ben niks van me geloof en hier me kameraad is van huis uit Luthersch.’

Er werd gezwegen.

Antoon maakte daar een eind aan en vroeg naar Leene.

‘Joa die zul de te merrege wel zien’, zei Treeze ongeduldig. Onhandig sneed ze brood en spek.

Grootvader sloeg herhaaldelijk een kruis.

Rumold maande hen aan tot eten; hij vroeg hen of ze al in 't dorp geweest waren en wat ze deden voor den kost.

‘Ik ben hoefsmid van me ambacht en me kameraad’, wees ie met 'n hoofdbeweging naar de donkere, ‘is koetsier.’

‘Ja, antwoordde hij, als je met peerden om kunt gaan, maken ze allicht een huzaar van je’. Hij sprak vlug en met zware stem.

Ze stilden hun honger en ze prezen 't boerenbrood. ‘We hadden slechter aangeland kunnen zijn’, zei de blonde met een zijdelingschen blik naar Anneke en Treeze.

‘Ge doe moar of ge thuis bint’, kwam Tôntje.

‘Ja we zullen ons maar nie sjeneeren, dat is 't beste.’

‘Hoe heet-te gullie?’ vroeg Treeze.

‘Caspar Langeraan.’

‘Present! Andries Vesters!’ glimlachte de blonde, ‘we zijn uit Haarlem van daan.’

‘Is da wijd eweg?’

‘Ja, wel vijf uur sporen.’

‘Ach! Wa 'nen oarige naam, Caspar, hè ik nou nog noit van me lève geheurd’, lachte Treeze en ze ging aanstalten maken tot opruimen.

Tontje bracht hen op den deurlôp waar de bedden gespreid waren, maar ze wilden nog het dorp in, zouden wel kloppen als ze thuis kwamen. Ze baden nog de rozenkrans. Rumold draaide 't licht neer en men ging ter rust. Hij was eenigszins teleurgesteld want hij had gehoopt dat ze van den buiten, dat ze uit den boerenstand zijn zouden. Kèk dan verstonden ze mekoare veul wa beter.

‘Zouden 't nette jong zijn men de gullie?’ vroeg moeder van achter haar gordijn met 'n kreuning.

‘Ge kunt 'r nog nie veul van zegge’, meende Tôntje.

In Treeze's oog tintelde weer 'n spotvonkeltje; wacht ze zou veur 'ne gek Fried is sjeloersch moake me dieën Andries, die waar geene dreuge had ze al lank in 't vezier’, zou Fried zegge.

Grootvader lag in doodsangst te krimpen in z'n bed; hij had zich

[p. 21]

in dekens begraven om weg te zijn, in 't duister te zijn, maar hoe zwarter 't voor z'n oog werd hoe sterker hij in z'n verbeelding de beide mannen weer zag. Ze kwamen dôdsloan, vermoorde met 'r roeren en ze zoude hem stampe mè de 're leerzen en hij kon nie furt, niet uit de vuut. Hij dook hoe langer hoe dieper weg tot Rumold kwam om hem wat te kalmeeren, te overtuigen dat ze ‘gevlucht’ waren, ver, wijd ewèg. Anneke lag te peinzen over hun beslissend uitgesproken gezegden omtrent hun geloof; dat had opeens haar een schok gegeven in haar droomerige verlangens, verlangens die ze nog niet uitspinnen dorst. Als een door hen aangeduid feit stond een waarschijnlijkheid voor haar oog. Als hij eens ‘niks van z'n geloof’, waar? O Lieve Heer God toch! Ze sloeg de handen voor 't gezicht, ze schreide en ze bad onder stille tranen. Ze had hem toch reeds zòo nabij geweten en nu kweekte ze een angstig vermoeden dat steeds groeide. Ze pijnigde zich met waarschijnlijkheden en veronderstellingen die ze niet meer af kon wenden.

In rustelooze halve sluimering lag Leeneke. Ze zocht naar uitwegen om ‘de vrèmde jong uit t' oog te blijven, onder verzuchtingen die haar moeilijke ademhaling steeds begeleiden.

MARIE GIJSEN.