Ridderboek

[p. 50]

Het herstel van de zielekrachten en Gods genade

Mijn goede vriend, nu ik u in het kort uiteengezet heb hoe onze koning met grote wijsheid voor ons gestreden heeft, en zelf zijn standaard heeft gedragen en ons op de juiste weg is voorgegaan, wil ik u vervolgens laten zien wat hij voor ons, zijn ridders, heeft bewerkstelligd met deze strijd en welke hulp hij ons gegeven heeft naast de wapens waar ik hiervoor over verteld heb. U zult zich herinneren, goede vriend, hoe de ridder alles verloren had, en hoe zijn gevolg zich tegen hem keerde toen hij ongehoorzaam was geworden. Alle verlies heeft Christus ter ere van de bruid weer goedgemaakt en de hofhouding heeft Hij opnieuw op orde gesteld, zoals ik u zal uitleggen. Hij heeft de vier vijanden overwonnen. Hij versloeg zelf de dood die de ridders in zijn macht had. Hij heeft de kerkers van de prins opengebroken; iedereen die aan diens volgelingen overgeleverd was, heeft Hij verlost. Hij heeft zelf de hemel geopend om daar voor eeuwig degenen te belonen die Hem trouw gediend hebben. Hij heeft ons beschermers, leidsmannen en kapiteins gegeven. Hij heeft ons ook meesters gegeven, die ons zullen onderwijzen en leren en onze wonden verzorgen als wij door de vijanden aangevallen zijn. En bovendien heeft Hij ons Zichzelf gegeven als geestelijk voedsel dat niet voor de dienstmaagd bestemd is maar voor Zijn bruid, onze ziel. En omdat Hij hier niet gebleven is, heeft Hij ons uit de schoot van Zijn vader de Heilige Geest gezonden. Als dan een van Zijn ridders opnieuw ongehoorzaam zou worden en daarmee Zijn vader vertoornde, zou hij met hulp van de genade van de Heilige Geest weer kunnen opstaan en zich verzoenen. Zonder de hulp van de goddelijke genade was het onmogelijk dat een mens zijn leven kon beteren of een deugdzaam leven beginnen nadat hij eens teruggevallen was in doodzonde.

[p. 51]

Het voorafgaande zal ik u in het kort verduidelijken. Door de glorieuze overwinning van de koning hebben alle ridders genade gekregen: na hun dood gaan zij direct naar het rijk der hemelen indien zij na hun doop niet gezondigd hebben. Christus heeft met Zijn dood bewerkstelligd dat de erfzonde vergeven wordt in de doop. Hierin verschillen christelijke kinderen van joodse en heidense. Ook wanneer heidense kinderen in hun jonge onschuld sterven zonder een zonde te hebben begaan, ontvangen zij geen genade. Want zij zijn niet gedoopt. Hetzelfde geldt voor kinderen van joden. Als zij niet gedoopt - zijn, sterven zij als heidenen want in dat geval is hun de erfzonde van hun eerste vader niet vergeven, en zij zijn niet verlost van het gif van de slang.

De doop is een grote gunst die wij als ridders van Christus hebben ontvangen. Hoe Hij de vier vijanden verslagen heeft, is reeds uiteengezet. Nu zal ik u uitleggen op welke wijze de ridder opnieuw de beschikking kreeg over zijn gevolg - dat wil zeggen: de bruid, de koningin, de dienstmaagd, de meester, de secretaris, het boek en het gezichtsvermogen van de bruid.

De eerste ridder beschikte over vrije wil die de bruid ten dienste stond. Nu heeft een ridder eigen wil maar hij heeft de kracht zelfzucht te verdrijven. Dit kon de eerste ridder niet zonder dat Christus door Zijn lijden hem hiertoe in staat stelde. De dienstmaagd van de eerste ridder werd geregeerd door de koningin, zodat hij haar zonder tegenwerking kon bevelen. Nu is de dienstmaagd met haar natuurlijke geneigdheid tegen de bruid, maar een ridder kan haar met de koningin bedwingen en zich tegen haar geneigdheid te weer stellen. De eerste ridder kon de meester rede gebieden. Nu heeft een ridder het geloof dat de rede kan bijstaan. De eerste ridder vond de secretaris van het geweten tegenover zich vanwege zijn zonden en trouweloosheid. Nu heeft een ridder de secretaris aan zijn zijde, zolang hij geen zonden bedrijft. Het boek is weer geopend dooide leer van Christus en de ziel heeft haar inwendig gezichtsver-

[p. 52]

mogen weergekregen van haar bruidegom die zelf het eeuwige licht is.

Maar ondanks de genade die Christus ons bewezen heeft, worden de ridders van tegenwoordig vanwege hun zwakke natuur weer even snel ongehoorzaam en vervallen in zondig gedrag zodra zij er de leeftijd voor hebben. Als wij de jaren des onderscheids bereikt hebben, is onze natuur inmiddels zo bedorven dat wij haar maar moeilijk kunnen beteugelen. De oorzaak is dat onze ouders ons hebben grootgebracht met zedeloos gedrag. Daardoor wordt onze natuur verleid voor wij het verschil tussen goed en kwaad weten.

Och, tegenwoordig leert men kinderen op jonge leeftijd al vloeken en zij worden opgevoed in vraatzucht, hoogmoed en andere zondige gewoontes - alsof zij dat zelf niet vroeg genoeg zouden leren! Kinderen raken hier van jongs af aan gewend, en men kan het hun later maar moeilijk afleren. Wee de ouders die verantwoordelijk zijn voor de zonden die hun kinderen begaan!

Daarom was het noodzakelijk dat Christus de Heilige Geest zond, die ons met Zijn genade kan opheffen als wij de zuiverheid van de doop wederom verliezen en in doodzonde vallen.

Dank zij Christus heeft de mens macht over zijn wil, die men ook kan zien als een teugel waar het paard aan trekt. Onze lichamelijke natuur kan men met een paard vergelijken; net als een paard richt onze lichamelijke natuur de ogen altijd naar de grond, want zij is van de aarde. Mijn goede vriend, wie met de koning ten strijde wil trekken, hoeft niet ver te zoeken naar wapens en uitrusting. Alles staat tot zijn beschikking; hij hoeft ze slechts ter hand te nemen. Ik dank God dat ik u nu voorzien heb van harnas, paard en teugels. Want dat is beslist noodzakelijk als u met de koning ten strijde wilt trekken.

Als een mens de teugels in handen genomen heeft - dat wil zeggen: de macht over zijn wil ten uitvoer brengt - houdt hij zijn paard in toom en bedwingt de geneigdheid van zijn licha-

[p. 53]

melijke natuur. Hij voelt dat hij reisvaardig is, maar hij weet niet welke weg de koning met zijn leger is gegaan. Dan gaat hij terstond bij de vrienden van de koning naar de weg vragen. Hij haast zich naar diens raadslieden en maakt zijn bedoelingen duidelijk: het spijt hem dat hij zo lang gedoold heeft maar nu zou hij gaarne de koning dienen.

Dan begint de strijd. Want de mens gaat zijn paard bedwingen dat zo lang geen teugels gevoeld heeft. Als de duivel ongestoord zijn macht kan uitoefenen over de mens, kwelt hij hem niet. Maar zodra een mens niet langer de zonde wil dienen en zich tot de deugd bekeert, begint de duivel hem met boosaardige listen te belagen. Hij tracht de mens in zijn zieleheil te beletten en verleidt hem op zoveel verschillende manieren dat het met geen pen te beschrijven is. Maar degenen die de koning trachten na te volgen, ervaren dit dagelijks.