De Revisor. Jaargang 2015

[p. 26]

Anke Cuijpers
Het meisje dat niet dansen wou

Ze studeerde aan de Schrijversvakschool in Amsterdam, schreef voor de Poëziekrant, en stuurde ons dit verhaal. Passend genoeg nadat een ander tijdschrift dat het plaatsen zou, ter ziele ging. Anke Cuijpers laat een meisje een dialoog met de postume eenzaamheid voeren. Wat ze zegt, is kort. En ze schrikt er zelf van. Ze koestert wat sterft, maar ze weet het en wij voelen het: ‘Hij gaat dood.’

De dode vogels liggen altijd op hun rug, met hun poten naar de hemel toe. Als ze ertegen duwt schommelen ze op hun rug heen en weer. Het meisje loopt van de volière naar het huis, gooit de langstaart in de vuilnisbak, luistert naar de doffe klap als het deksel dichtvalt. Ze lijken op dieren van papier-maché, de vogels die ze weggooit, onder hun veren een buik van uitgehard karton. Gisteren vond ze de donkergroene agapornis in het grind van de volière. Ze klemde haar hand om het lijfje, voelde hoe haar vingers wegzakten in zijn veren, daaronder zijn ademhaling en spieren, adertjes die over zijn buik liepen. Had ze een vuist gemaakt was hij als een kiwi tussen haar vingers doorgesijpeld. Ze droeg hem het huis in, hield zijn nek tussen wijs- en middelvinger. Een wervelkolom als een luciferstokje, zwavelrode kop. Ze legde hem op een zachte doek. Ver weg van de verwarming. Zodat hij langzaam kon wennen. Aan binnen. Aan de warmte.

Daarna vergeet ze de vogel.

Ze gaat de garage in, dan weer over het stoeptegelpad naar de achterkant van het huis. In de volière doet ze de deur van het nachthok dicht. Ze plakt repen isolatieschuim langs de kieren van de volièredeur, met het glimmende stuk naar de buitenkant toe. Haar adem in langgerekte vegen over haar handen. Bijna wit, vrieslucht.

[p. 27]

‘Het wordt erger,’ koukleumt ze als ze weer binnenkomt en met haar benen tegen de verwarming aan gaat staan. 's Avonds mengt ze een beetje van het gele krachtvoer met brinta en probeert de agapornis te voeren. Hij eet niet. Ze legt de doek met het diertje op haar schoot, blijft ernaar kijken. Dit is sterven, denkt ze. Ze ziet geen spoor van vechten. In leven willen blijven. Ze laat druppeltjes water vallen om te zien of hij zijn snavel opendoet, of zijn ronde tong naar buiten komt. Ze glijdt met haar vinger langs de snavel. ‘Ik weet nog,’ begint ze, zwijgt dan.

‘Hij gaat dood,’ zegt ze terwijl ze aan tafel gaat.

De twee smalle bovenlichten zijn beslagen, de geur van soep en dun gesneden preiringen die aan een lepel blijven kleven. Ze kan niets zien, buiten, van de nacht en het vriezen. Ze vraagt zich af of ze de grote slaapkamer zal leegmaken, de vogels daarin onderbrengen. De boom uit de volière in een grote pot zetten, zodat ze takken hebben om naar toe te vliegen. Schelpenzand eronder. Eerst extra zeil dus op de vloer. Misschien ook de draad van de volière voor het raam spannen zodat ze niet tegen het glas fladderen.

Vaders slaapkamer, waarin het bed met het flanellen, gladgestreken beddengoed dat er nog op ligt, een kruis erboven voor het godentierende gebed. De kamer waar de klerenkast met de verboden helft staat, waarin straks veertjes en poep op de vensterbank liggen. Opfladderend gefluit en gekrijs telkens als iemand langs de gevel stapt.

‘Nee,’ zegt ze als ze het bed instapt.

's Nachts droomt ze van kapotte deuren, een teckel, en dat haar vader aan tafel zit en zijn hoofd schudt en naar haar knipoogt.

Ze drinkt haar koffie staande, kijkt naar de plaats waar ze vannacht van haar vader droomde, kan zich niet meer herinneren hoe zijn stem klonk. ‘Zwijg,’ zegt ze met schrille stem. Ze wil

[p. 28]

niet gaan kijken, of buiten, in het verzegelde nachthok weer een vogel op de grond ligt.

Ze loopt naar de agapornis toe, imiteert vogelgeluidjes met haar tong tegen haar gehemelte aan, maar ze heeft geen idee wat ze tegen hem zegt. Misschien herhaalt ze telkens één woord, exact hetzelfde, steeds opnieuw. Misschien zegt ze wel iets als snertweer, of neuken, of... niet pardonneren, uitkijken leren. Ze oefent het, hoe gejaagd haar vader dat achter elkaar zei, zo snel dat het wel één kort woord leek: ‘nietpardonnerenmaaruitkijkenleren’. Zo snel dat niemand verstond wat hij zei. Vader die de volière eigenhandig timmerde uit bij elkaar geritselde planken, gaas en twee oude deuren met glas erin.

Ze merkt hoe het speeksel opdroogt in haar mond, ze drinkt een slok van haar koud geworden koffie, klakt opnieuw met haar tong. Vraagt zich af of ze iets nieuws zegt nu. Dan loopt ze naar de keuken, gooit de slok koffie weg, schenkt nieuwe in. ‘Bitter,’ mompelt ze.

De teckel is al een paar jaar dood. Ze begrijpt niet wat het dier in haar droom moest. Zelfs buiten de droom niet, als ze denken kan, logisch denken kan.

Ze gooit de koffie weg, spoelt de kan om, gaat naar weer de agapornis toe. Ze wil een vinger tussen zijn veren duwen, zijn buik, de honger voelen. Ze aarzelt, weet niet of ze hem meer moet dwingen.

‘Eten,’ zegt ze hardop, ‘eten voor de honger die komt.’

Ze schrikt, van wat ze zegt. Van haar stem. Ze kijkt naar het groene lijfje, hoe het ademhaalt. Ze overweegt of ze hem in een kleine kooi zal stoppen, naar de dierenarts zal brengen. Het spreekuur begint om halfzes. Het zal donker zijn buiten, kouder ook. Ze ziet voor zich hoe ze in de wachtkamer zit, op een van die schroothouten banken, haar rug tegen de muur, de kleine kooi op haar schoot en de kou die nog aan haar handen hangt, uit haar jaspanden walmt. Blaffende honden, kwijlende rottweilers, kefferige pekinezen, katten om haar heen. Papier-

[p. 29]

tjes tegen de muur waarop nieuwe, vervangende dieren worden aangeprezen. Waar brengt ze hem naartoe?

‘Was uns nicht tötet stärkt uns nur.’ Ze zegt het alsof ze het van een wandtegel leest.

‘Zwijg,’ beveelt ze. Het lijkt haar niet meer te kloppen, die stelregel van haar vader.

De valkparkiet, in de handen van haar vader, zijn poten die tussen zijn vingers uitsteken, de pasgeknipte nagels op tafel, ze wil dat ze dát gedroomd heeft. Ze schudt haar hoofd. De dieren hebben allang geen namen meer.

Ze herinnert zich de teckel, langwerpig, meesmuilend, een droogworst op poten, zijn buik gevuld met de manke leg uit een nest. Het meisje legt haar handen op haar oren, weert vergeefs de herinnering.

Slaande deuren. Bam! Gaten in het hardboard. Vuistslag. Een deur als uit een stripverhaal.

Stiltes, langgerekt en bevroren zodat de noodzakelijke dagelijkse mededelingen als barsten in ijs klinken.

‘Ik koop geen nieuwe meer,’ schreeuwt ze hem na.

Met een dik vest aan loopt ze over het stoeptegelpad naar de volière. Ze wrikt het schuim langs de kieren weg, opent de deur. Tussen haar lippen voelt ze zachte, kriebelende veren en ze veegt ruw met de achterkant van haar hand over haar mond. Ze kijkt naar haar hand, ziet geen veren. Ze buigt naar het glimmende isolatieschuim. Steekt haar tong uit. ‘Niets,’ zegt ze.

Misschien komt er geluid, denkt ze als ze naar binnen stapt, de grond negeert, een fluitend orkest, een kwetterende tsjilpende oorlog die naar de toppen van een berg toe wil. Of de voerbak in.

Terwijl ze het water ververst, voer bijvult, vermijdt ze om zich heen te blikken. Ze kijkt hoe haar handen de dingen vastpakken, weer neerzetten. Ze strijkt met de zijkant van haar hand over de afgesneden rand van de jerrycan. Braamloos. Het woord

[p. 30]

rolt uit haar mond. Als vanzelf. Ze bekijkt de dampende sigarettenwalm die ze maakt. Zoals haar vader, die zijn knoestig geworden handpalm als een uitnodiging voor haar openhoudt, waar zij haar hand in legt, terwijl ze oefenen samen, strictly ballroom, in het grind. Ze rilt. Slaat haar armen om zich heen. Haar droom. Vlak voordat ze wakker werd, haar vader doemt uit het nachtzwart op en geeft haar een nieuwe vogel. En dan nog een. Dan weer. Telkens weer opnieuw. Zonder muziek.

Ze kijkt om zich heen, ziet de kale, bepoepte takken. Als ze een stap opzij doet priemen ze in haar lichaam. Ze bukt, hurkt met de handen tussen haar knieën. Ziet het hoopje veren in bijeengewaaide kleuren. Ze strekt haar hand, haar wijsvinger.