De Revisor. Jaargang 2014

[p. 204]

Rick van Leeuwen Emballage

Rick van Leeuwen (1981) gaat door voor een cultschrijver. Hij schrijft zintuiglijk. Hij benoemt dat het warm is maar hij zijn stofjas niet uitdoet, dat zijn broek aan zijn achterste kleeft, dat zijn benen zwaar zijn en hij pijn in zijn rug heeft van het werken. Dat maakt zijn personage fysiek. Niet veel schrijvers gaan dat aan, eerder kiezen ze voor een hoofdpersonage dat piekert en tobt, dat geen lichaam lijkt te hebben maar vooral gedachten, dat - in het ergste geval - ook nog schrijver is. Van Leeuwen laat zijn verteller bij een supermarkt werken en schept daarmee naast het fysieke ook een karakter met gevoel, wat een prettige combinatie mag worden genoemd.

Het zwembad staat leeg en we gaan voor het eerst niet op vakantie, maar mijn vader doet of er niets aan de hand is. Hij zegt alleen dat hij kantoor aan huis houdt en laat mij ondertussen klusjes doen; ik ben oud genoeg voor mannenwerk, maar niet voor mannenpraat.

Ik moet bezig blijven, mijn zomer niet verdoen met boeken, muziek en Touretappes. Hij laat me liever gras maaien, onkruid wieden, de heg snoeien, de schuur uitmesten en de tegels van het zwembad schoonhouden. Ik kan niet door hem worden opgemerkt zonder het commando dat er iets gedaan moet worden. Voetstappen zijn genoeg. Een zucht. Een deur. De verplaatsing van lucht.

Ga dit. Doe dat. Maak. Til. Sjouw. Haal. Breng. Doe.

Doe.

Doe.

Na een week thuis ben ik het zat, dan maar ergens werken. Ik kan aan de slag in een supermarkt. Mijn eerste baantje, dat ik zal aanhouden tot de laatste week van de vakantie. Die week heb ik gereserveerd voor mijn beste vriend, die bolle. Hij is wel op vakantie, een lange vakantie. In Italië. Of Frankrijk. Spanje misschien.

[p. 205]

Tegen mijn verwachting in bevalt het werken goed. Ik houd van veel en lang werken. Vooral veel hetzelfde doen voelt prettig. En ik houd van het gevoel erna. Met pijn in de rug naar huis. De zware benen.

Ook fijn: mijn collega's maken geen gemene opmerkingen. De vrouwen vragen zelfs alleen maar hoe ik zoveel kan eten en toch zo slank blijf. Slank, zeggen ze. Of dun. Maar nooit mager of graatmager, of eng mager. De bijklank van het woord ‘slank’ bevalt me. Op school zeggen ze dat nooit.

Het lekkerste van mijn werk is de emballage, vooral op drukke uren. Op koopavonden, zaterdagmiddagen. Het rammelende geluid van kratten op de rollerbaan. De klap waarmee kratten tegen elkaar tot stilstand komen. Het gezoem van de flessenband en het holle getik van flessen tegen de metalen rand, het gekletter en getingel van omvallende flessen. Ik houd van de spanning wanneer ik voor een flessensoort op zoek moet naar het juiste krat en de bak dan overspoeld dreigt te raken, ik haat het als zo'n krat in het magazijn onvindbaar is en flessen elkaar verdrukken, zodat de een na de ander van de band kiepert; lichte paniek kan in een oogwenk omslaan in een complete black-out en als je dat eenmaal een keer is overkomen, wil je nooit meer terug dat hok in, ik heb dat bij anderen zien gebeuren.

De aanhoudende stroom van kratten en flessen jaagt een ongekend fanatisme in mij aan. Ik kick op het gevoel van weer een volle kar, het laatste gat met een krat opvullen. Soms lijkt er geen einde aan de stroom te komen en heb ik amper de tijd volle karren weg te zetten en lege kratten erbij te pakken. Dat is het lekkerst. Zolang ik dat belletje maar niet hoor. Dat is de sport.

Het is warm in het krappe hok en van de chef mag ik bij dit werk mijn stofjas uitdoen, maar van mij hoeft dat niet. Met die jas uit voel ik me een uitslover, met die jas uit wek ik de suggestie dat niemand zo hard werkt als ik. Dat wil ik niet, ik kan het met iedereen goed vinden.

[p. 206]

De enige keer dat ik hier mijn stofjas uitdoe, is met het meisje. Een vrouw eigenlijk, tien jaar ouder. Bij afwezigheid van het teamhoofd gaat zij over de kassa's, waar ik weleens bijspring. De vader van haar kinderen heeft ze hier leren kennen, ze zijn tegelijk in deze supermarkt begonnen, maar hij werkt hier niet meer. Na een koopavond blijven we samen achter. Zij moet afsluiten en vraagt me te blijven, voor de veiligheid. Kom even, zegt ze als alleen het magazijn nog verlicht is. Ze schuifelt achteruit het hok in en trekt me mee. Ze heeft me hier aan het werk gezien, met mijn snelle handen. We staan op de verhoging naast de bak en zonder achterom te kijken maait ze lege flessen opzij, sommige op de grond. Gekletter, getingel; de rilling, die overgaat in een tinteling bij haar warme handen op mijn borst en buik, de punt van haar tong in mijn nek. Ze zegt iets over mijn handen, mijn snelle handen, en ik doe wat ze me influistert, zoals toen ze me inwerkte achter de kassa.

Op een avond ga ik met wat collega's mee naar hun vaste stek aan het meer, waar we bier uit de winkel drinken. Ik ben zeventien en drink voor de eerste keer bier zonder mijn beste vriend. Bij het eerste biertje voelt dat als verraad, maar bij het tweede voel ik me alleen bij de eerste slok schuldig, bij de volgende flesjes denk ik er niet meer aan.

Of ik zin heb om mee te gaan naar een bungalowpark, de laatste midweek van de vakantie. Ik moet moeite doen het hysterisch gelukkige kind in mij verborgen te houden, maar ik denk aan die bolle en na een flinke slok bier bedank ik voor het aanbod. Ze vinden het jammer, maar ze houden een plek vrij, mocht ik me bedenken.

Voordat onze zomers zich afsplitsten, leek het een heel goed idee die laatste week voor ons examenjaar samen door te brengen. We hadden het er niet over wat we dan zouden gaan doen, dat doen we nooit. We zijn gewoon altijd samen, of beter: nooit zonder elkaar.

Maar nu ik op de stoep voor mijn huis op hem zit te wach-

[p. 207]

ten, vraag ik me af hoe we deze week moeten doorkomen. Wat gaan we doen?

Ze hebben een plek voor me vrijgehouden. Binnen twee uur kan ik daar zijn. De 38, perron 4, intercity, de 91. Vierde halte. Kwartiertje lopen.

Het is een hete middag diep in augustus. De zon brandt door de schaduw van de populier waar ik onder zit. Mijn huid gloeit. Ik rol de mouwen van mijn overhemd op en daarna mijn broekspijpen, maar halverwege stroop ik de broekspijpen weer omlaag. Mijn armen kunnen nog net, maar die witte stelen, nee. Alleen aan het zwembad, als er niemand thuis is. Dan ga ik in mijn enige korte broek onder de parasol aan het zwembad liggen. Vroeger om lekker in het water te kijken, naar de langzaam oplossende kringen van libellen. Nu vooral om uit het zicht van mijn vader te blijven.

Die bolle is te laat. Niets voor hem, maar het heeft er vast mee te maken dat zijn vader bij thuiskomst meteen alles wil opruimen. Tenten schoonmaken en uithangen, wasgoed sorteren, dat soort dingen. Zijn vader is een zeikerd. Ook dat hebben we gemeen, naast onze afwijkende lichaamsvormen.

Begin vorig schooljaar gingen we samen naar de sportschool. Bij hem leek het of de overtollige kilo's wegvloeiden in de vorm van zweet, terwijl ik maar geen vooruitgang boekte. Ze zeiden dat er eerst massa moest zijn om een andere massa te kunnen kweken. Ik wist wat ze bedoelden, maar ik kon onmogelijk meer en slechter eten dan ik al deed. Ik kon alleen maar vooruitgang boeken door niet meer te bewegen en aldus geschiedde.

Hij ging alleen verder met sporten en verloor veel gewicht. Of het echt om dertig kilo gaat, zoals hij zelf beweert, betwijfel ik. Hij verzint wel vaker dingen. Feestjes waarvoor hij is uitgenodigd. Films die hij heeft gezien. Overleden familieleden. Gezoende meisjes.

Als die bolle - in mijn hoofd blijf ik hem zo noemen - op

[p. 208]

vakantie heeft gescoord, was hij hier zeker op tijd geweest om erover op te scheppen. Dan zou hij nu voor me staan, met de racefiets die hij dit voorjaar van zijn ouders heeft gekregen; een beloning voor de weggewerkte kilo's, maar vooral een aansporing om door te gaan met afvallen.

Bij de fiets kwam een helm. Die doet hij bij vertrek altijd braaf op, maar uit het zicht van zijn moeder gaat de helm in zijn rugzak. Dat ding kriebelt vast ook vreselijk, zeker als je zo zweet als hij. Toch kan hij zich daar maar beter overheen zetten, met zijn manier van fietsen; wie niet in de remmen knijpt, heeft baat bij een helm.

Eén keer fietste ik met hem mee, maar tot zijn grote frustratie liet ik me niet verleiden net zo roekeloos door S-bochten te vliegen of over drukke kruisingen te schieten. Dat hij op mij moest wachten en dus voor niets het gevaar had opgezocht, boezemde hem met terugwerkende kracht de angst in die hij had genegeerd en dat was niet de bedoeling; het gevaar trotseren was één, maar je moest het wel achter je kunnen laten. Je moest vooruit blijven kijken.

Als ik overeind kom van de stoep, kleeft mijn broek aan mijn achterste. De hitte van het asfalt is door mijn schoenzolen gedrongen. Ik kijk links en rechts de straat in, maar ik zie en hoor niets en loop weg uit de schaduw van de populier, het hete licht in.